Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci Açıklaması

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, "Ekonomi Bakanlığı olarak biz yıl sonunda 45 milyar dolar civarında bir cari açıkla yılı kapatacağımızı düşünüyoruz. Orta vadeli programda Türkiye, 2014 yılı sonunu yüzde 6.4 oranında bir cari açıkla kapatsaydı bunu bir başarı olarak görecekti ama biz inşallah 2014 yılı sonunu yüzde 5,5 oranında bir cari açıkla kapatabileceğiz" dedi.

Ekonomi Bakanı Zeybekci, son açıklanan büyüme rakamları başta olmak üzere ekonomik gelişmelere ilişkin basın toplantısı düzenledi. Yılın ilk yarısının küresel ekonomik aktivite açısından çok güçlü bir seyir izlemediğini belirten Zeybekci, bunun sanayi üretimindeki gelişmelerde, büyüme oranlarında ve dış ticaret verilerinde açık şekilde ortaya çıktığını kaydetti. Avrupa ekonomisinde yıllardan beri gerçekleşen ayrışmanın bu sene de devam ettiğini ifade eden Zeybekci, "18 üyeli Avro Bölgesi'nde 10 ekonomi, 2008'deki reel GSYH'lerine hala dönemedi. Bu yıl Avrupa'da güçlü olmasa da bir kıpırdanma var ve bunun da ihracatımıza yansımasını doğrudan görüyoruz" ifadelerini kullandı.

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) verilerine göre yılın ilk yarısında küresel mal ihracatının yüzde 2,3 artarak 8,4 trilyon dolara ulaştığını belirten Zeybekci, bu dönemde ihracat artış oranlarının ABD'de yüzde 2,9, AB'de yüzde 4,4 olduğunu söyledi. Hizmet sektörünün 2014 yılının ilk yarısı itibarıyla GSYH içindeki payının yüzde 62,9, sanayinin yüzde 20,1, tarımın da yüzde 6 olduğunu bildiren Zeybekci, imalat sanayinin GSYH içindeki payının nominal değerlerle yüzde 16,3 seviyesinde gerçekleştiğini anlattı.

Reel ekonominin gücü arttıkça Türkiye ekonomisinin daha güçlü olacağına dikkati çeken Bakan Zeybekci, Türkiye ekonomisi büyürken imalat sanayisinin GSYH içindeki payının artması gerektiğine inandıklarını söyledi. İlk 6 ayda özel tüketimin büyümeye katkısının yüzde 1,2 olduğunu kaydeden Zeybekci, ÖTV'de ve kredi kartı kullanımında yapılan düzenlemelerin etkisinin daha belirgin bir şekilde hissedilmeye başlandığını ifade etti.

"2014'TE BÜYÜMENİN MOTORUNUN İÇ TALEP DEĞİL, İHRACAT OLDUĞUNU BİRİNCİ VE İKİNCİ ÇEYREKTE GÖRDÜK"

İç talebin büyümeye katkısının 2014'ün ikinci çeyreğinde negatif binde 4 ve ilk yarıda pozitif yüzde 1,3 olduğunu söyleyen Zeybekci, "Dolayısı ile 2014'te büyümenin motorunun iç talep değil, ihracat olduğunu birinci ve ikinci çeyrekte gördük" dedi.

İlk çeyrekte yüzde 4,7'lik büyümenin yüzde 2,6'sının net ihracat katkısından geldiğini bildiren Zeybekci, ikinci çeyrekteki yüzde 2,1'lik büyümenin de yüzde 2,9 puanının net ihracattan geldiğini, ilk 6 ayda yüzde 3,3 büyüyen ekonomiye net ihracatın yüzde 2,7 destek verdiğini kaydetti. Ocak-Temmuz dönemine bakıldığında geçen senenin aynı dönemine göre dış ticaret açığının yüzde 24 azaldığını söyleyen Zeybekci, enerji hariç dış ticaret açığının yüzde 47 azaldığını kaydetti. Zeybekci, net ihracatın büyümeye katkısının pozitif olmasını sağlayan bu sürecin sürekliliğini sağlamak için çalışmaları devam ettirdiklerini belirterek, "Türkiye'de gereksiz ithalatın azaltılması ve üretimin canlandırılması ile ilgili tedbirleri aldık, şu anda da çok önemli tedbirler üzerinde çalışıyoruz. Önümüzdeki dönemde bunları göreceksiniz" diye konuştu.

DTÖ tarafından açıklanan 72 ülkenin en güncel verilerine göre, 2014 yılının ilk 6 ayında 48 ülkenin mal ihracatının arttığı bilgisini veren Zeybekci, "Türkiye, 2014 yılının ilk yarısında mal ihracatı artan ülkeler arasında yerini aldı ve mal ihracatı en fazla artış gösteren 18. ülke oldu" dedi.

"İHRACAT KİLOGRAM FİYATIMIZ 2014'ÜN İLK YARISINDA YÜZDE 8,5 ARTARAK 1,66 DOLAR OLARAK GERÇEKLEŞTİ"

İhracatın kilogram fiyatının da arttığını bildiren Bakan Zeybekci, "2013'ün ilk çeyreğinde 1,58 dolar olan ihracat kilogram fiyatımız 2014 ilk çeyrekte 1,74 dolara çıktı. 2013'ün 2. çeyreğinde 1,49 olan ihracat kilogram fiyatımız, 2014 2. çeyrekte 1,59 dolara yükseldi. 2013'ün ilk yarısında 1,53 olan ihracat kilogram fiyatımız 2014'ün ilk yarısında yüzde 8,5 artarak 1,66 dolar olarak gerçekleşti" şeklinde konuştu.

Bakan Zeybekci, AB'nin 2012 sonunda yüzde 39'a kadar gerileyen toplam ihracat içindeki payının yılın ilk 7 ayında yüzde 43,6'ya yükseldiğini bildirdi. İlk 6 ayda AB'nin dünyadan ithalatı yüzde 5,8 artarken, Türkiye'nin AB'ye ihracatının yüzde 13,9'a yükseldiğini belirten Zeybekci, "AB'nin ithalat artışının iki katından hızlı bir şekilde ihracatımızı artırdık. 28 üyeli birliğin 26 üyesine ihracatımız arttı. AB pazarındaki varlığımızı güçlendirdiğimiz bir dönem yaşadık" ifadelerini kullandı.

Rusya, Ukrayna, Irak, Suriye, Mısır, Libya gibi pazarlardaki siyasi gelişmelerin bu ülkelerin ithalatlarını yavaşlattığını kaydeden Zeybekci, Ortadoğu'ya ihracatın da geçen yılın ilk 7 ayında yüzde 3 düşerek 20,4 milyar dolara indiğini ifade etti. Irak'a Haziran-Temmuz döneminde yaşanan sert ihracat düşüşünün devam ettiğini söyleyen Zeybekci, bunun ihracatı maksimum 2-2,5 milyar dolar aşağı çekebileceğini ama gelişmelerin bunun oldukça altında olacağını bildirdi.

Bakan Zeybekci, 2013'te 46,5 milyar dolar hizmet ihracatı, 23,4 milyar dolar da hizmet ithalatı yapıldığını belirterek, "Benzer eğilim, bu yılın Ocak-Temmuz dönemi için de devam etti. Bu dönemde Türkiye 26,4 milyar dolarlık hizmet ihracatı yaparken, yaklaşık 14 milyar dolarlık hizmet ithalatı gerçekleştirildi ve toplamda 12,4 milyar dolar fazla verdi. İhracatımız yüzde 7,1, ithalatımız yüzde 4,3 arttı. Böylece, hizmet ticareti fazlası da yüzde 10,5 büyümüş oldu" şeklinde konuştu.

Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin 2014 yılının ilk 8 ayında yaşanan olumsuz gelişmelerden asgari seviyede zararla çıktığına değinen Zeybekci, bu dönemde 11,1 milyar dolar değerinin üzerinde 143 proje üstlenildiğini kaydetti.

"HİZMET İHRACATINDA 50 MİLYAR DOLAR SINIRINI GEÇECEĞİMİZİ UMUYORUZ"

Zeybekci, "Bu yıl hizmet ihracatında 50 milyar dolar sınırını geçeceğimizi umuyoruz. 2023 hedefimiz olan 150 milyar dolar seviyesine böylece biraz daha yaklaşmış olacağız" dedi.

Dış ticaret açığında yaşanılan iyileşme sürecinin ödeme dengelerini de etkilediğini belirten Zeybekci, şunları söyledi:

"Bu sayede cari açığımız 2014 başından bu yana beklentilerin çok üzerinde bir azalma eğilimi yaşıyor. 2014 Temmuz ayı itibarıyla yıllıklandırılmış cari açığımız 48,5 milyar dolar seviyesine geriledi. Enerji dışı cari denge 1.4 milyar dolar; enerji ve altın dışı cari denge ise 4 milyar dolar fazla verdi. 2014 yılının ilk 7 ayında cari açık 26.8 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti ve böylece geçen yılın aynı dönemine kıyasla 16.7 milyar dolarlık bir iyileşme yaşandı."

Ekonomi Bakanı Zeybekci, 2014 yılının ilk 7 ayında cari açığın 26,8 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiğini, geçen yılın aynı dönemine kıyasla 16,7 milyar dolarlık bir iyileşme yaşandığını belirtti. Yılın ilk yarısında cari açığın GSYH'ye oranının yüzde 6,3 olduğunu bildiren Zeybekci, "Ekonomi Bakanlığı olarak biz yıl sonunda 45 milyar dolar civarında bir cari açıkla yılı kapatacağımızı düşünüyoruz. Orta vadeli programda Türkiye, 2014 yılı sonunu yüzde 6.4 oranında bir cari açıkla kapatsaydı bunu bir başarı olarak görecekti ama biz inşallah 2014 yılı sonunu yüzde 5,5 oranında bir cari açıkla kapatabileceğiz" diye konuştu.

Bakan Zeybekci, doğrudan yabancı yatırımların 2014 yılının ilk 7 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9 oranında arttığını ve 7,9 milyar dolara ulaştığını belirterek, Türkiye'ye en yüksek doğrudan yabancı sermaye girişinin yüzde 79'luk payla Avrupa ülkelerinden olduğunu ve Türk girişimcilerin bu dönemde yurtdışında yaptıkları yatırımın 2,4 milyar dolar olduğunu ifade etti. Bakanlık olarak 7 aylık dönemde 2 bin 415 adet teşvik belgesi düzenlendiklerini de bildiren Zeybekci, bu belgeler çerçevesinde 36,3 milyar lira sabit yatırım gerçekleşmesi ve 81 bin kişilik ek istihdamın öngörüldüğünü kaydetti. İşsizlik oranı ile istihdam oranının da arttığını söyleyen Zeybekci, şunları kaydetti:

"Son 1 yılda işgücü hacmi 1 milyon 639 bin kişilik artışla yaklaşık 29,1 milyon oldu. İşgücüne katılım oranı yüzde 51,2 ile şimdiye kadarki en yüksek düzeyinde. Bir yıl için işgücü piyasasına eklenen 1 milyon 639 bin kişinin 1 milyon 352 bin kişisi, yani yüzde 82'si bir işe girdi ve çalışmaya başladı. İstihdam hacmimiz 26,5 milyona ulaşarak şimdiye kadarki en yüksek düzeyine çıktı. İşsiz sayısı ise 288 bin kişi artarak 2 milyon 551 bin kişiye ulaştı. Bu rakamlara göre büyümemiz istihdam yaratan bir büyümedir ve bundan sonraki süreç için de büyümemizin istihdam yaratması ya da eş değişle ihracata dayalı bir büyüme olması için tedbirlerimiz devam edecektir." - ANKARA