Epdk, Elektrik Piyasasında Tüketici Hizmetlerine Yönelik Esasları Belirledi

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK), elektrik piyasasında tüketici hizmetlerine yönelik usul ve esaslarını belirleyen yönetmelik yürürlüğe girdi. Yönetmelik ile perakende satış sözleşmesi veya ikili anlaşma kapsamında hizmet alan veya veren taraflara uygulanacak standart esaslar düzenlendi.

EPDK'nın Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlandı. Bugün itibarıyla yürürlüğe giren yönetmelik, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa dayanılarak hazırlandı. Yönetmelik; tüketicilere hizmetlerin yeterli, kaliteli ve sürekli olarak sunulması için; verimli ve kesintisiz hizmet sağlanmasına ilişkin olarak uyulması gereken hizmet kalitesi standartlarına, elektrik enerjisi tüketiminin tespiti ve fatura edilmesine, kaçak ve usulsüz elektrik enerjisi kullanımının tespiti ve bu kapsamda yapılacak iş ve işlemlere, perakende satış sözleşmesinin içeriği ile imzalanmasına, tüketici şikâyetlerinin yapılması, bu şikayetlerin değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması ile tüketicilerin bilgilendirilmesine yönelik usul ve esaslara, tüketicilerin hak ve yükümlülükleri ile tüketici zararlarının tazminine, serbest tüketicilerin hak ve yükümlülüklerine güvence bedellerine ilişkin usul ve esaslara ilişkin hükümleri kapsıyor. İkili anlaşmalar kapsamında elektrik enerjisi veya kapasite satın alan serbest tüketicilerle tedarikçileri arasında, dengeleme ve uzlaştırma ile ilgili mevzuat hükümleri veya ikili anlaşmalar ile düzenlenmeyen hususlar hakkındaki hükümler hariç olmak üzere, bu Yönetmelik hükümleri uygulanacak.

-PERAKENDE SATIŞ SÖZLEŞMESİ BAŞVURUSU-

Düzenlemeye tabi tarifeler yoluyla elektrik enerjisi veya kapasite almak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, ilgili görevli tedarik şirketine başvuruda bulunacak. Başvuru sırasında bu gerekli bilgi ve belgeler sunulacak. Sözleşmeye konu kullanım yeri için görevli tedarik şirketinde mevcut olan bilgi ve belgeler, başvuru sahibinden ayrıca istenmeyecek. Başvurular, internet üzerinden ya da kayda alınmak suretiyle, telefonla da yapılabilecek. Tedarikçisi ve abone grubu aynı kalmak kaydıyla, kullanım yerini değiştiren tüketicinin bir önceki kullanım yerine ait elektrik enerjisi tüketiminden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmesi zorunlu olacak. Bu yükümlülükler yerine getirilmeden yeni bir perakende satış sözleşmesi imzalanamayacak.

Perakende satış sözleşmesinin imzalanmasından önce bu madde kapsamında beyan edilen bilgiler ile ilgili olarak, söz konusu bilgilerin doğruluğuna ilişkin üçüncü bir şahıs tarafından görevli tedarik şirketine bir şikayette bulunulması halinde, görevli tedarik şirketi tarafından tüketiciye perakende satış sözleşmesi yapıldığı tarihteki beyanını kanıtlayıcı bir belgeyi, bildirim tarihinden itibaren on iş günü içerisinde sunması istenecek ve aksi halde sözleşmesinin iptal edilerek elektriğinin kesileceği bildirilecek. Tüketicinin perakende satış sözleşmesi yapıldığı tarihteki beyanını kanıtlayıcı bir belgeyi bu süre içerisinde görevli tedarik şirketine sunmaması halinde, tüketicinin gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu kabul edilecek ve söz konusu tüketicinin perakende satış sözleşmesi iptal edilecek.

-SÖZLEŞMENİN İMZALANMASI-

Görevli tedarik şirketi, usulüne uygun olarak yapılan başvuruları, başvuru tarihini izleyen en geç üç iş günü içerisinde sonuçlandıracak. Perakende satış sözleşmesi görevli tedarik şirketi ile başvuru sahibi tüketici arasında imzalanacak ve söz konusu sözleşmenin "aslının aynıdır" onaylı bir nüshası, ilgili tüketiciye verilecek. Perakende satış sözleşmesi, ıslak imza veya elektronik imza ile imzalanacak. Perakende satış sözleşmesi için başvuruda bulunulması halinde; sözleşmenin imzalanması çerçevesinde başvuru sahibine, talebi üzerine sağlanan kurye, kargo ve benzeri sağlanacak kolaylıklar karşılığında oluşan maliyetler, ilgili başvuru sahibi tarafından karşılanacak. Ancak bu kapsamda sağlanacak ek hizmetlerin bedellerinin, önceden görevli tedarik şirketinin internet sitesinde ilan edilmesi zorunlu olacak. Görevli tedarik şirketi, imzalanan her bir perakende satış sözleşmesi hakkında ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye imza tarihini izleyen üç gün içerisinde, kayıt altına alınmak suretiyle, bilgi vermekle yükümlü olacak.

-PERAKENDE SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN KAPSAMI-

Perakende satış sözleşmesi, görevli tedarik şirketlerinin görüşleri alınmak suretiyle bu Bölüm hükümleri uyarınca standart sözleşme olarak Kurul tarafından belirlenecek ve Kurul onayı alınmaksızın bu sözleşmede değişiklik yapılamayacak. Standart sözleşme, görevli tedarik şirketleri ile Kurumun internet sitesinde yayımlanacak.

-SÖZLEŞMENİN SÜRESİ VE SONA ERME-

Geçici kullanım amaçlı bağlantılar için yapılan perakende satış sözleşmeleri hariç olmak üzere, perakende satış sözleşmesinde süre sınırı bulunmayacak. Tüketici, elektronik imza ile veya görevli tedarik şirketine yazılı olarak başvuruda bulunmak kaydıyla, perakende satış sözleşmesini sona erdirebilecek. Söz konusu başvuruda, sözleşmenin sona erdirilmek istendiği tarih yer alacak. Fıkra kapsamında yapılan başvuru, en geç üç iş günü içerisinde sonuçlandırılacak. Görevli tedarik şirketi, perakende satış sözleşmesinin sona erdirileceği tarihin en az iki gün öncesinden, ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye, kayıt altına alınmak suretiyle, bilgi vermekle yükümlü olacak. Dağıtım şirketi, ilgili kullanım yerinin sayaç değerlerini okuyarak, sözleşmenin sona erdirilmesinin talep edildiği tarihte, kullanım yerinin elektrik enerjisini kesecek. İkinci fıkrada belirtilen süre saklı kalmak kaydıyla, talep edilen sonlandırma tarihinden sonraki elektrik tüketimleri, ilgili tüketiciye yansıtılmayacak. Okunan sayaç değerleri görevli tedarik şirketine veya piyasa işletmecisine bildirilecek.

-SÖZLEŞME TARAFLARININ DİĞER HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ-

Tüketici, perakende satış sözleşmesi kapsamındaki haklarını veya yükümlülüklerini önceden görevli tedarik şirketinin yazılı onayını almaksızın başkalarına devir, temlik ve rehin edemeyecek. Perakende satış sözleşmesi taraflarından herhangi biri; perakende satış sözleşmesi ile bu Yönetmelik kapsamındaki herhangi bir yükümlülüğünü Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nde düzenlenen mücbir sebepler nedeniyle yerine getiremediği takdirde, mücbir sebep olayının ya da etkilerinin devam ettiği ve yükümlülüğün yerine getirilmesini engellediği süre boyunca, etkilenen yükümlülükler askıya alınacak.

-SON KAYNAK TEDARİĞİ KAPSAMINDA PERAKENDE SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN İMZALANMASI-

İkili anlaşma ile elektrik enerjisi veya kapasite satın almakta olan bir serbest tüketicinin ikili anlaşmasının herhangi bir nedenle sonlandırılması halinde, ilgili görevli tedarik şirketi söz konusu tüketiciye son kaynak tedariği kapsamında elektrik enerjisi veya kapasite sağlamakla yükümlü olacak. Söz konusu serbest tüketici görevli tedarik şirketi tarafından konuyla ilgili olarak kendisine yapılan bildirim tarihinden itibaren 15 iş günü içerisinde perakende satış sözleşmesinin imzalanması için ilgili görevli tedarik şirketine başvuruda bulunmak zorunda bulunacak. Söz konusu sözleşme son kaynak tedariği kapsamında elektrik enerjisi veya kapasite temininin başladığı tarihten itibaren yürürlüğe girecek.

-TÜKETİM MİKTARININ TESPİTİ-

Ön ödemeli sayaç kullanılması gibi haller dışında; ödeme bildirimine esas tüketim dönemi, perakende satış sözleşmesi veya ikili anlaşmada düzenlenecek. Tüketim dönemi ile ilgili olarak; tüketicinin tüketim dönemi, bir aydan az olmamak ve bir yılı geçmemek üzere, görevli tedarik şirketi tarafından belirlenecek. Tüketim dönemlerinin altı ay veya üzerinde olacak şekilde görevli tedarik şirketi tarafından belirlenmesi durumunda, ilgili tüketicinin talebi halinde, üç aydan az olmamak ve tüketim dönemi içerisindeki ay sayısını aşmamak üzere, tüketiciye vade farkı uygulanmaksızın, taksit imkânının sağlanması zorunlu olacak.

Tüketim dönemlerinin altı aydan az olacak şekilde belirlenmesine rağmen, sayaçların fiilen altı ay veya üzerinde okunması halinde, ilgili tüketicinin talebi halinde, fiili tüketim dönemi içerisindeki ay sayısını aşmamak üzere, tüketiciye vade farkı uygulanmaksızın, taksitlendirme yapılması zorunlu bulunacak.

Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi, tüketici sayacından ödeme bildirimine esas tüketim dönemleri itibarıyla dönem sonu endekslerini okur ve birbirini takip eden iki dönem arasındaki endeks farkının çarpan faktörü ile çarpımı sonucu bulunan değer tüketicinin elektrik enerjisi tüketimi olarak kabul edilecek.

-ÖDEME BİLDİRİMİ-

Ödeme bildiriminin hazırlanması ve tüketiciye tebliği ile ilgili usul ve esaslar, perakende satış sözleşmesi veya ikili anlaşmada düzenlenecek. Görevli tedarik şirketi tarafından düzenlenen ödeme bildirimi, son ödeme tarihinden en az on gün önce tüketiciye tebliğ edilecek. Tüketicinin tercih etmesi halinde, ödeme bildirimi tüketiciye elektronik posta yoluyla da gönderilebilecek. İkinci bildirim de dâhil olmak üzere, düzenlemeye tabi tarifeler yoluyla enerji alan tüketicilerin ödeme bildirimlerinin tebliği ile ilgili olarak, görevli tedarik şirketi, dağıtım şirketinden hizmet alımı yapabilecek. Bu kapsamdaki hizmet alımı, süre sınırlamasına tabi olmayacak. Bu fıkra kapsamında yapılan hizmet alımı karşılığında oluşan maliyetlerin ne şekilde karşılanacağına ilişkin hususlar Kurul kararı ile düzenlenecek.

-FATURALARDA VE FATURALANDIRMAYA ESAS UNSURLARDA HATA TESPİTİ-

Bu madde kapsamındaki hatalar; sayacın hatalı okunması, yanlış tarife veya reaktif ve aktif enerjiye ilişkin yanlış çarpım faktörü uygulanması, tüketim miktarı veya bedelinin hatalı hesaplanması gibi hususlar şeklinde tanımlandı. Mükerrer ödeme bildirimi de bu fıkra kapsamında değerlendirilecek. Bu madde kapsamındaki hatalara karşı, tüketici tarafından ödeme bildiriminin yapıldığı tarihten itibaren bir yıl içerisinde görevli tedarik şirketine itiraz edilebilecek. İtirazın yapılmış olması ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacak. İtiraza konu tüketim bedeli ile tüketicinin bir önceki tüketim döneminde ödemiş olduğu tüketim bedeli arasındaki farkın yüzde otuzdan fazla olması durumunda tüketici, bir önceki dönem tüketim bedeli kadarını son ödeme tarihine kadar ödeyebilecek. İtiraz, görevli tedarik şirketi tarafından başvuru tarihini izleyen en geç on iş günü içerisinde incelenerek sonuçlandırılacak. Dağıtım şirketi veya ilgili tedarikçi tarafından hatalı tespitte bulunulduğu sonucuna varılması halinde, yapılan tespitin dağıtım şirketinin veya tedarikçinin lehine olması durumunda, tüketim miktarının hesabında esas alınacak süre; doğru bulgu ve belgenin bulunması halinde 12 ayı, bulunmaması halinde ise doksan günü aşamayacak. Tüketici tarafından ödenecek tutar, tüketicinin talep etmesi halinde, tüketim miktarının hesabında esas alınacak süre içerisindeki ay sayısı kadar eşit taksitler halinde ödenecek. Bu bent kapsamında yapılacak hesaplamalarda ve taksitlendirmede gecikme zammı uygulanmayacak. Yapılan tespitin tüketicinin lehine olması durumunda, tüketimdeki farklar, gecikme zammı ile birlikte, tüketicinin talebi halinde nakden ve defaten ve en geç üç iş günü içinde, diğer hallerde mahsuplaşmak suretiyle ilgili tüketiciye iade edilecek. Tüketimdeki farklar, kullanım dönemindeki tarifeler üzerinden hesaplanacak.

-SAYACIN HİÇ VEYA DOĞRU TÜKETİM KAYDETMEMESİ HALİNDE TÜKETİM MİKTARININ TESPİTİ

Sayacın, tüketicinin kusuru dışında herhangi bir nedenle; hiç tüketim kaydetmediğinin tespiti halinde varsa tüketicinin aynı döneme ait sağlıklı olarak ölçülmüş geçmiş dönem tüketimleri dikkate alınarak, yoksa, tespit tarihinden sonraki tüketicinin ödeme bildirimine esas ilk iki tüketim dönemine ait tüketimlerinin ortalaması alınarak geçmiş dönem tüketimleri hesaplanacak ve fatura edilecek. Doğru tüketim kaydetmediğinin tespit edilmesi halinde, sayacın eksik veya fazla tüketim kaydettiği miktarın sayaç dışı bir unsurdan kaynaklanması ve bunun dağıtım şirketince yerinde yapılan incelemede, teknik olarak tespit edilmesi durumunda bu tespit dikkate alınarak, sayacın eksik veya fazla tüketim kaydettiği miktarın elektrik sayaçları tamir ve ayar istasyonlarında teknik olarak tespit edilmesi durumunda söz konusu tespit dikkate alınarak hesaplama yapılacak ve fark tüketiciye iade veya fatura edilecek.

-ZAMANINDA ÖDENMEYEN BORÇLAR-

Zamanında ödenmeyen borçların tahsiline ilişkin hususlar; perakende satış sözleşmesi veya ikili anlaşmalar kapsamında düzenlenecek. Tüketicinin elektrik enerjisi tüketimine ilişkin ödemelerini son ödeme tarihine kadar yapmaması durumunda tedarikçi tarafından tüketiciye yazılı olarak ikinci bildirimde bulunulacak.

-TÜKETİCİ HİZMETLERİ MERKEZİ-

Dağıtım şirketleri ile görevli tedarik şirketleri tarafından, faaliyet konuları ile ilgili olarak arıza bildirimi, kaçak ve usulsüz elektrik enerjisi kullanım ihbarları, ödeme bildirimlerine ilişkin itirazlar, şikâyetler ve benzeri konularda yapılan başvuruların cevaplandırılması için, yeterli donanım ve personele sahip tüketici hizmetleri merkezleri kurulacak.

Arıza bildirimleri ile kaçak ve usulsüz elektrik enerjisi kullanım ihbarları şahsen, telefonla veya internet aracılığıyla yapılabilecek. Bunların dışındaki başvurular, ilgili tüzel kişinin tüketici hizmetleri merkezine internet aracılığıyla veya yazılı olarak yapılacak.

-KAÇAK ELEKTRİK ENERJİSİNİN FATURALANDIRILMASI-

Tüm kaçak kullanımlara ilişkin hesaplamalar Kurul onaylı fonsuz tarife tablolarındaki ilgili tüketicinin abone grubuna ilişkin tek terimli, tek zamanlı tarife üzerinden yapılacak. Yapılan hesaplamalarda reaktif enerjiye ve trafo kayıplarına ilişkin bedeller ile abone, okuma ve fatura başına uygulanan bedeller dikkate alınmayacak.

Kaçak elektrik enerjisi kullandığı tespit olunan tüketici, kendisine fatura edilen bedeli, tebliğ edilen ödeme bildiriminde yer alan son ödeme tarihine kadar ödemekle yükümlü olacak. İtirazın yapılmış olması ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacak. Tüketici, söz konusu kaçak faturasına ilişkin tebliğ edilen ödeme bildirimine, kanıt ve belgeleri ile birlikte, bildirim tarihinden itibaren altı ay içerisinde itiraz edebilecek. Bu itiraz en geç on iş günü içerisinde sonuçlandırılacak. İnceleme sonucuna göre; tüketicinin haklı olduğunun anlaşılması ve tüketicinin tebliğ edilen ödeme bildiriminde yer alan tutarı ödemiş olması halinde, dağıtım şirketince iade edilecek tutara, tüketicinin ödeme tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, gecikme zammı, günlük olarak uygulanarak iade işlemi gerçekleştirilecek.

-GÜVENCE BEDELİNİN TALEP EDİLMESİ-

Görevli tedarik şirketi, kullanım yerinin değişmesi veya perakende satış sözleşmesinin sona ermesi veya sözleşmenin feshi halinde, tüketicinin elektrik enerjisi tüketim bedelini ödememesi ihtimaline karşılık olarak, borcuna mahsup etmek üzere güvence bedeli talep edecek.

-GÜVENCE BEDELİNİN HESAPLANMASI-

Görevli tedarik şirketi ile sözleşme imzalayan tüketicinin güvence bedeli, tesisin veya kullanım yerinin gücü dikkate alınarak, abone grupları itibarıyla kW başına belirlenen birim bedel üzerinden hesaplanacak.

Tüketicinin ek güç talebinin olması durumunda, ek güç karşılığında fark güvence bedeli alınacak. Tüketicinin sözleşme gücü veya bağlantı gücünde artış olduğunun tespit edilmesi halinde; artan güç için, tüketicinin ait olduğu abone grubunun yürürlükteki güvence birim bedeli üzerinden hesaplanan fark güvence bedeli, yapılacak bildirimi takip eden otuz gün içerisinde tüketici tarafından görevli tedarik şirketine verilecek. Sözleşmenin feshi veya sona ermesi veya eski sayacın ön ödemeli sayaçla değiştirilmesi durumunda güvence bedeli iade edilecek.

-GÜVENCE BEDELİ ALINMAYAN TÜKETİCİLER-

Ön ödemeli sayaç tesis eden tüketicilerden, Genel Aydınlatma Yönetmeliği kapsamında olan yerler ile Bakanlar Kurulu Kararı kapsamındaki ibadethanelere ilişkin aboneliklerden güvence bedeli alınmayacak. Bugüne kadar mevzuat gereği güvence bedeli alınmadan sözleşmesi yapılmış olup, bu bölüm hükümlerine göre güvence bedeli alınacaklar kapsamına dâhil edilenlere ilişkin güvence bedeli uygulaması, bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden sonra ilk defa perakende satış sözleşmesi yapılacak yeni tüketicileri kapsayacak.

-SAYAÇLARA İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER-

Tüketicinin aktif ve reaktif elektrik enerjisi tüketimi ile güç ölçümleri; ilgili mevzuat uyarınca tesis edilen sayaçlar ve uygun şekilde tesis edilmiş ölçüm sistemleri kurulmak suretiyle ölçülecek. Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi, sayaçlara ilişkin olarak, Kanun kapsamında sayaçların kurulumu, bakımı ve işletimi ile 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu hükümleri doğrultusunda sayaçlara ilişkin gerekli işlemleri yapmakla yükümlü olacak. Dağıtım sistemi OSOS'u kapsamında, yıllık tüketimi Kurulca onaylanan limitin üzerinde olan tüketicilerin teknik özelliklerinin uygun olmaması dolayısıyla değiştirilmesi gereken sayaçlarının yerine ilgili mevzuata uygun olarak belirlenen OSOS teknik özelliklerine uygun yeni bir sayaç dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından takılacak. 30 kW ve daha büyük güçlerde çift terimli tarifeden sözleşme yaparak elektrik enerjisi alan tüketiciler için, çekilen gücün en yüksek anlık değerinin belirlenebilmesi için dağıtım şirketi tarafından ilgili mevzuata uygun olarak belirlenen OSOS teknik özelliklerine uygun demandmetreli sayaç tesis edilecek.

-SAYAÇ YERİ-

Sayaç ve ilgili ölçü aletlerinin yeri, ilgili mevzuat çerçevesinde dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından belirlenecek. Sayaç güvenli ve kolayca okunabilecek şekilde tesis edilecek. İlgili tüzel kişi, teknik gereklilik halinde ilave ölçü ve kontrol cihazları tesis edebilecek. Tüketici, dağıtım şirketi tarafından tesis edilen sayaç, ölçü ve kontrol cihazları ile bunların tesis edileceği yerler için kira veya başka bir ad altında herhangi bir bedel talep edemeyecek.

-BİLDİRİMLER-

Yönetmelik uyarınca yapılan bildirimlerde perakende satış sözleşmesinde veya aksine hüküm olmaması halinde, ikili anlaşmada yer alan adresler kullanılacak. Taraflardan birinin bildirim adresinde bir değişiklik olması durumunda, adres değişikliği, adres değişikliği gerçekleşmeden en az üç iş günü öncesinden diğer tarafa yazılı olarak bildirilecek. Dağıtım şirketi ile tedarikçinin bildirim adresindeki değişiklik, ayrıca ödeme bildirimlerinde belirtilecek ve söz konusu şirketin internet sitesinde de yayımlanacak. Adres değişikliğinin bildirilmemesi durumunda mevcut en son adrese yapılmış bildirimler geçerli olacak.

-TALEP BİRLEŞTİRME SURETİYLE SERBEST TÜKETİCİ NİTELİĞİ KAZANMA-

16 Mart 2013 tarihinden önce, aynı tüzel kişilik ya da doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yarısından fazlası aynı tüzel kişiye ait olan tüzel kişi altında talep birleştirme suretiyle serbest tüketici niteliği kazanarak tedarikçisini seçenlerin, bu haklarını kullanmalarına serbest tüketici limitinin sıfır olarak belirlendiği ayın sonuna kadar izin verilecek. Ancak serbest tüketici hakkını bu şekilde kullanmakta olan tüketim noktalarından herhangi birisinin, Kurul onaylı perakende satış tarifesi kapsamında elektrik enerjisi temin etmeye başlaması halinde, yeniden ilgili tüzel kişi altında talep birleştirme kapsamına dönmesine izin verilmeyecek. Yönetmeliğin yayımlandığı tarih itibarıyla Resmi Gazete'de yayımlanan Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ile Elektrik Piyasası Serbest Tüketici Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı. Yönetmelik bugün itibarıyla yürürlüğe girdi.