Merkez Bankası: İşlenmemiş Gıda Fiyatlarındaki Yüksek Artış, Yıllık Tüfe'deki Düşüşü Sınırladı

Merkez Bankası, Ekim ayında tüketici fiyatları yıllık enflasyonunun yüzde 7.71'e gerilediğine dikkat çekerek, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki yüksek oranlı artışın enflasyondaki düşüşü sınırladığına dikkat çekti. Temel mal fiyatlarının yıllık artış oranının Türk lirasındaki değer kaybının yansımaları ile yükselmeye devam ettiğini vurgulayan Merkez Bankası, hizmet fiyatlarının nispeten daha ılımlı seyrettiğini kaydetti.

Merkez Bankası Ekim Ayı Fiyat Gelişmelerini açıkladı. Ekim ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1.80 oranında artarken yıllık enflasyon yüzde 7.71'e gerilediğine çekilen açıklamada, bu dönemde ÖKTG-H ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranı önceki aya kıyasla sırasıyla 0.32 ve 0.53 puanlık artış göstererek yüzde 7.61 ve yüzde 7.49 olarak gerçekleştiği vurgulandı. Açıklamaya göre alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya kıyasla enerji ve hizmet gruplarının katkısının sırasıyla 0.89 ve 0.12 puan azaldığı gıda ve temel mal gruplarının katkısının sırasıyla 0.54 ve 0.41 puan arttığı görüldü. Hizmet fiyatları Ekim ayında yüzde 0.41 oranında artarken grup yıllık enflasyonu yüzde 7.86'ya geriledi. Bu gerileme büyük ölçüde haberleşme hizmetlerindeki baz etkisinden kaynaklandı. Alt gruplara bakıldığında yıllık enflasyonun lokanta otel hizmetlerinde yükseldiği, kira ve ulaştırma hizmetlerinde ise bir miktar gerilediği gözlendi. Hizmet enflasyonu yüksek seviyesini korumakla birlikte mevsimsellikten arındırılmış veriler önceki aya kıyasla bir yavaşlamaya işaret etti. Ekim ayında işlenmemiş gıda fiyatlarındaki yüksek oranlı artış, yıllık bazda TÜFE'deki düşüşü sınırladı.

-TEMEL MAL GRUBU YILLIK ENFLASYONU YÜZDE 7.10'A YÜKSELDİ-

Temel mal grubu yıllık enflasyonu Ekim ayında 1.36 puanlık artışla yüzde 7.10'a yükseldi. Bu artışta, büyük ölçüde giyim fiyatları ve Türk lirasındaki değer kaybının etkilerini içeren dayanıklı tüketim malları grubu belirleyici oldu. Giyim eşyası imalat fiyatlarında son aylarda belirgin bir artış eğilimi gözlenirken giyim grubu tüketici fiyatları Ekim ayında mevsimsel ortalamaların üzerinde yükseldi. Dayanıklı tüketim malları fiyatlarında Temmuz ayından itibaren gözlenen artış eğilimi Ekim ayında da sürmüş ve fiyat artışları başta otomobil ve mobilya olmak üzere grup geneline yayıldı. Bu çerçevede grup fiyatları yüzde 1.46 arttı ve yıllık enflasyon yüzde 7.41'e yükseldi. Giyim ve dayanıklı mal dışı temel mallarda ise uzun süredir düşüş eğiliminde olan yıllık enflasyon Ekim ayında yükseldi. Ekim ayında enerji fiyatları yüzde 0.38 oranında azaldı. Bu gelişmede büyük ölçüde uluslararası petrol fiyatları paralelinde yüzde 1.57 oranında düşen yurt içi akaryakıt fiyatları etkili oldu. Bunun yanında geçen yılın aynı dönemindeki kamu fiyat ayarlamalarının etkisinin ortadan kalkmasıyla enerji grubu yıllık enflasyonu 5.90 puan azalarak yüzde 2.14 olarak gerçekleşti. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 2.40 puanlık artışla yüzde 11.13'e yükseldi. Bu gelişmede taze meyve-sebze kaynaklı olmak üzere işlenmemiş gıda grubu belirleyici oldu. Diğer işlenmemiş gıda ürünleri grubunda ise yıllık enflasyon pirinç, kırmızı et ve yumurta kaynaklı olarak yüzde 8.14'e yükseldi. İşlenmemiş gıda grubu yıllık enflasyonu Ekim ayında 5.93 puan artarak yüzde 14.95 oldu. İşlenmiş gıda fiyatları ise bu dönemde yüzde 0.80 oranında arttı ve grup yıllık enflasyonu yüzde 8'e geriledi. Yıllık enflasyon ekmek ve tahıllar grubunda artarken diğer işlenmiş gıda ürünlerinde geriledi.

-ÜFE: GRUP YILLIK ENFLASYONU YÜZDE 6.77'YE YÜKSELDİ-

Ekim ayında üretici fiyatları yüzde 0.69 oranında arttı. Grup yıllık enflasyonu yüzde 6.77'ye yükseldi. Bu dönemde tarım fiyatları yüzde 4.43 arttı. Bu gelişmede, hem işlenmemiş gıda fiyatlarına yansıyan meyve-sebze fiyatlarındaki belirgin yükselişler hem de canlı hayvan ve hayvansal ürün fiyatlarındaki artışlar etkili oldu. Öte yandan, Ekim ayında yüzde 23.3 oranında artan pamuk fiyatlarının son iki aylık birikimli artışı yaklaşık yüzde 30 oldu. Haziran ayından bu yana Türk lirasındaki değer kaybının etkisiyle ivmelenerek artan imalat sanayi fiyatları Ekim ayında belirgin bir değişim göstermedi. Bu dönemde imalat sanayi ile petrol ve ana metaller hariç imalat sanayi fiyatları yıllık enflasyonu sırasıyla yüzde 6.18 ve 6.37'ye geriledi. Öte yandan, son dört aydır giyim eşyası fiyatlarında gözlenen yüksek oranlı artış eğilimi Ekim ayında da sürmüş ve grup fiyatlarındaki birikimli artış yüzde 11.6'ya ulaştı. MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, Ekim ayında ara mal ve dayanıklı tüketim mallarıfiyatlarında değişim gözlenmezken sermaye malları fiyatlarında azalış, dayanıksız tüketim malları fiyatlarında ise artış gözlendi. Sermaye malları fiyatlarındaki azalışta özel amaçlı makine fiyatlarındaki düşüş belirleyici olurken dayanıksız tüketim malları fiyatları temelde işlenmiş meyve-sebze grubu fiyatlarındaki artışa bağlı olarak yükseldi.