Spk, Merkezi Karşı Taraf Uygulamasına İlişkin Esasları Belirledi

Sermaye Piyasası Kurumu, İstanbul Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketinin, Kurul tarafından uygun görülen piyasalar ya da sermaye piyasası araçları itibarıyla alıcıya karşı satıcı, satıcıya karşı da alıcı rolünü üstlenerek takasın tamamlanmasını taahhüt ettiği merkezi karşı taraf uygulamasına ilişkin usul ve esasları düzenledi Sermaye Piyasası Kurumu (SPK), İstanbul Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketinin, Kurul tarafından uygun görülen piyasalar ya da sermaye piyasası araçları itibarıyla alıcıya karşı satıcı, satıcıya karşı da alıcı rolünü üstlenerek takasın tamamlanmasını taahhüt ettiği merkezi karşı taraf uygulamasına ilişkin usul ve esasları düzenledi.

SPK, bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. Merkezi Karşı Taraf Yönetmeliği'ne ilişkin yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun 78. maddesi ile sermaye piyasası sistemine dahil edilen Merkezi Karşı Taraf'ın (MKT), en genel tanımı ile ilgili piyasalarda gerçekleşen işlemlerde her alıcıya karşı satıcı ve her satıcıya karşı ise alıcı rolünü üstlenerek takasın gerçekleşmesini garanti eden kurum olduğuna dikkat çekildi. Takas işlemlerinde oluşan karşı taraf riskinin merkezi karşı taraf tarafından üstlenilmesi olarak da ifade edilebilecek söz konusu sisteme dünyanın gelişmiş birçok sermaye piyasasında büyük önem atfedildiğinin vurgulanarak, söz konusu hizmetin menkul kıymetlerin takas ve saklamasında etkinliğin artmasını sağlayarak piyasa katılımcıları arasında riskin minimize edilmesine önemli katkı sağladığının altı çizildi.

Farklı birçok piyasayı içine alan genel hükümlerden oluşan bu yönetmeliğin, uluslararası prensiplere azami uyum çabası ile hazırlandığı vurgulanarak, ilerleyen dönemlerde, merkezi karşı taraf uygulamasına ilişkin olarak piyasa veya sermaye piyasası araçları bazında detaylı düzenlemelere gidileceği bildirildi.

-YÖNETMELİK 7 BÖLÜM VE 54 MADDEDEN OLUŞUYOR-

Merkezi karşı tarafların, tarafların birbirlerine karşı almış oldukları değişken riskleri merkezileştirerek standartlaştırılmış bir risk sistemine dönüştürdüğüne işaret edilen açıklamada şu değerlendirmelere yer verildi:

"Birçok piyasada çok taraflı risk netleştirmesi yaparak piyasa riskini anlık olarak takip edebilmektedir. Ayrıca, üye ve müşteri risklerini çeşitli algoritmalar aracılığıyla gerçek zamanlı olarak izleyebilmekte ve potansiyel temerrütlerin diğer takas üyelerini ve piyasayı olumsuz yönde etkilemesini önleyici tedbirler alabilmektedir.

Merkezi karşı taraf uygulamasının hayata geçirilmesi ve etkinliğinin sağlanması ile taraflardan herhangi birinin yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde, riskinin takas kuruluşu tarafından üstlenilmiş olması nedeniyle yatırımcılar açısından piyasalara olan güvenin artması ve buna bağlı olarak piyasadaki katılımcı sayısı ile piyasanın işlem hacminin artarak sermaye piyasalarının daha likit hale gelmesi planlanmaktadır."

7 bölüm ve 54 maddeden oluşan yönetmelikte, verilecek merkezi karşı taraf hizmetlerinde üyelik, üyelerin yükümlülükleri, teminatlar, garanti fonu, temerrüt yönetimi, sermaye, iç denetim ve risk yönetim sistemleri ile ücretlere ilişkin detaylı düzenlemelere yer veriliyor. - Ankara