Bira Mı Yoksa Ekmek Mi Önce Üretildi?

Göbeklitepe'nin bu tartışmada önemli bir rol alacağı kaydediliyor. Qalat Jarmo arkeolojik alanında bulunan tahıla ve arkeo-botanikçi Sauer'in önerisine dayanarak, Braidwood, fermantasyonun keşfinin bazı belirli ekinlerin özellikle seçilmesini ve en sonunda evcilleştirilmesini tetiklemiş olup olamayacağı sorusunu ileri sürdü. Şekere dönüşmüş nişasta olarak görülen fermante olmuş tahılın besin değeri yükselir ve aynı zamanda sindirimi kolaylaşır. Aktüelerkeoloji'nin haberine göre, sempozyum katılımcıları, erken tahıl ürünlerinin bulamaç (lapa) ya da bira üretimine ekmekten daha uygun olduğu (özellikle ilkel evcilleştirilmiş bitkilerde başak kabuklarının tahıla yapışık olduğu göz önüne alındığında) konusunda fikir birliğine vardılar. Bu fermantasyon fikri daha sonraki yıllarda sık sık öne sürülmüş olmasına rağmen, özellikle daha önce belirtilen avantajlar (yüksek besin değeri) bağlamında biranın gerçekte üretildiği mümkün görülmezdi. Yakın zamanda bu tartışma, çanak çömleksiz Neolitik Çağa tarihlenen Körtik Tepe nekropolisinde bulunan ve şarap üretimi sırasında artan tartarik asit kalıntıları taşıyan iki taş teknedeki kimyasal analizlerin ilk sonuçlarını sunan P. McGovern'ın bir yazıyla tekrar başladı.

GÖBEKLİTEPE'DEKİ YALAKLARIN ANALİZİ YAPILIYOR
Kısa bir zaman önce, Münih Teknik Üniversitesinden M. Zarnkow tarafından, Göbeklitepe'de bulunan 10 büyük kireçtaşı teknenin (yalak biçimli) kimyasal analizi yapıldı. Kimisi 160 litreye yakın bir kapasiteye sahip bu tekneler, kazı alanında in-situ olarak bulunmuştu. Kazılar sırasında bazı teknelere gri-siyah bir tabaka yapıştığı görülmüştü. Yapılan ilk analizler sonucunda, tahılların ıslama, mayşeleme ve fermantasyonu sırasında ortaya çıkan kalsiyum oksalata rastlandı. Bu ilginç sonuçlar yalnızca bir başlangıç olmasına rağmen, Göbeklitepe'de bira mayalamaya dair ilk kanıtları sunar. Böylece, bu erken tarihte alkollü içecek üretimi ve tüketimiyle ilgili tartışmalar yeniden alevlendi. Ayrıca, en erken tahıl yetiştiriciliğinin Karacadağ dolaylarında, başka bir deyişle Göbeklitepe yakınlarında meydana geldiğini ileri süren Oslo'daki Norveç Canlı Bilimi Üniversitesinden bir ekibin yaptığı genetik analizlerin sonuçları ayrıca önem arz ediyor. Bir kez daha alkollü içecek üretimiyle tahılın evcilleştirilmesinin birbiriyle ilişkili olup olmadığını sormamız gerekiyor. Son olarak, burada bahsedilen görüşler, Göbeklitepe'de alkol kullanımı ve tüketimiyle ilgili yeni soruları da ateşler (dini nedenli şölen ve kutlamalar çerçevesinde kullanılmış olabilir). (Kaynak: Gazeteipekyol)