Boğalar "El Ense" Çekmeye Hazırlanıyor

YUSUF OKUR - Artvin'de boğalar, özel antrenman ve beslenme programlarıyla yaz aylarında yoğunluk kazanan boğa güreşlerine hazırlanıyor.

Artvin'de, geçmişte, kış boyunca ahırda durduğu için oldukça enerjik ve kızgın olan boğalar, yayla sezonu öncesi ahırlardan çıkartılıp, yaylaya götürülecek büyükbaş hayvanlara liderlik yapacak boğayı seçmek için güreştirilirdi. Zamanla gelenekselleşen bu kültür kapsamında artık Artvin'de çeşitli festivaller düzenleniyor.

Boğa güreşlerinin bir tutku olduğu kentte, sonbaharda yaylalardan köylere getirilen güreşçi boğalar, sahiplerince havaların ısındığı bugünlerde ahırlardan çıkarılıp, her yıl yaz aylarında Kafkasör başta olmak üzere Yusufeli, Murgul ve Ardanuç'ta düzenlenen güreşlere hazırlık amacıyla şimdiden yoğun bir antrenman programına alındı.

Antrenmanlarda boğalar, bazen saatlerce süren güreşlerde nefessiz kalmamaları için günde 2,5 saat yürütülüyor ya da koşturularak nefeslerinin açılması, bazen de yük taşıtılarak güçlenmeleri sağlanıyor.

Güreş yapacakları arenaya da götürülerek arenaya ısınmaları sağlanan boğaların, antrenmanları bile nefes kesiyor. Boğaların antrenmanlar sayesinde, hayvanın kilosuna göre belirlenen "deste", "ayak", "küçük orta", "büyük orta", "baş altı", "baş boğa" kategorilerindeki boğa güreşlerinde derece yapmaları hedefleniyor.

Derece yapan boğaların kendilerine yem, sahiplerine de çeşitli ödüller verilen güreşlerde, bir tonun üzerindeki boğaların da yarışlara katılmasıyla bazen yarışlar 7 kategoride yapılıyor. Yarışların 7. kategorisini ise "süper baş boğa" kategorisi oluşturuyor.

Kentin Yusufeli ilçesinde boğa yetiştiriciliği yapan ve 650 kilogram ağırlığında olan "Bozo" adlı 5 yaşındaki boğasını güreşlere hazırlayan Ali Çakal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, boğa güreşlerinin yöre halkı açısından önemli olduğunu ifade ederek, "Bizim için tutku olan bu kültürü yaşatmaya çalışıyoruz" dedi.

Kış boyu ahırda oldukları için boğaların vücudunun yağlandığını söyleyen Çakal, "Bozo, kış boyu içeride olduğu için vücudunda yağ var. Yağını atması için antrenman yaptırmak zorundayız" diye konuştu.

-Boğalara özel bakım

Uzun süredir bu işle uğraştığını anlatan Çakal, şöyle devam etti:

"Boğamız bu yıl 'başaltı' kategorisinde güreşecek. Kızak çektirip antrenman yaptırıyoruz ki güreşlerde nefesi kesilmesin, güreşi rahat tamamlasın. Bozo ile çocuk gibi ilgileniyoruz. Sabah akşam yanındayız. Yemiyle sürekli ilgileniyoruz ki istediğimiz güreş yaptıralım. Bir evde bir çocukla annesi nasıl ilgileniyorsa bununla da aynı şekilde ilgileniyoruz. Yemlerine bal, pekmez ve üzüm kurusu dahi katıyoruz. Bu yiyecekleri biz yiyemiyoruz ama boğalara yediriyoruz. Boğalara ayrıca arpa kırması, saman ve ot da veriyoruz."

Güreşler için boğasına bir aydır antrenman yaptırdığını ifade eden Çakal, "Antrenmanların ilk ayında boğaya hafif ağırlık çalışması, son bir ayda da nefes açıcı antrenmanlar yaptırıyoruz. Güreşte boynu kuvvetli boğa daha dayanıklı olur. Eskiden boğalarımızın boyunları kuvvetlensin diye tarlalarımızı sürdürürdük. Şimdi o işi traktörler yapıyor. Biz de boğalara evimiz için odun çektiriyoruz. Bu şekilde hem antrenmanlarını yapıyorlar hem de işlerimizde bize yardımcı oluyorlar. Biz de her gün iki üç saat işimizi gücümüzü bırakıp hayvanlarımızla spor yapıyoruz"  dedi.

Boğanın kuvvetli olması için antrenman sırasında ayaklarına kum torbası bağladığını da anlatan Çakal, "Hayvanlarımıza günlük 2,5 saat kızak çektiriyoruz ve dağa bayıra karşı yürütüyoruz. Daha kuvvetli ve dinç olsun diye antrenman sırasında ayaklarına kum torbası bağlıyoruz" dedi. - Artvin