Burundi'deki Siyasi Kriz

Burundi'de muhalif "Aruşa Anlaşması'na ve Hukuk Devleti Burundi'ye Saygı Ulusal Konseyi" (CNARED), uluslararası topluma "hükümete yaptırım" çağrısında bulundu.

CNARED'den yapılan yazılı açıklamada, ülkede "totaliter rejimin" hakim olduğu ileri sürülerek, "bu durumun sona ermesi için Doğu Afrika Ülkeler Zirvesi başta olmak üzere uluslararası toplumun bir an önce Burundi hükümetine yaptırım uygulaması gerektiği" belirtildi.

Hükümet Sözcüsü Philippe Nzobonariba, kısa süre önce düzenlediği basın toplantısında, ülkedeki siyasi krizin çözümü için hükümetin CNARED ile uzlaşma yoluna gitmeyeceğini tekrarlamıştı. Bu açıklamaya rağmen tarafların uzlaşması için arabuluculuk yapan eski Tanzanya Devlet Başkanı Benjamin Mkapa, geçen hafta sonu Belçika'nın başkenti Brüksel'de CNARED üyeleriyle buluşmuştu.

Öte yandan Avrupa Birliği (AB) martta, siyasi krizin çözümü adına gerekli önlemleri almadığı gerekçesiyle Burundi hükümetine doğrudan verdiği finansal desteği askıya aldığını duyurmuştu.

Bir yıldır devam eden siyasi kriz

Burundi'de 10 yıldır iktidarda bulunan Devlet Başkanı Pierre Nkurunziza, hükümetle silahlı gruplar arasında Ağustos 2000'de imzalanan Aruşa Anlaşması'nda yer alan "devlet başkanının yalnızca iki kez seçilebileceğine" ilişkin maddeye rağmen Nisan 2015'te üçüncü kez devlet başkanlığına adaylığını açıklamıştı. Anayasa Mahkemesi de adaylığın önünde yasal bir engel bulunmadığı yönünde karar almıştı.

Bunun üzerine muhalefet ve sivil toplum kuruluşları, kararı protesto etmek için sokaklara dökülmüş, çıkan olaylarda çok sayıda kişi ölmüştü. 21 Temmuz 2015'te düzenlenen devlet başkanı seçiminde oyların yüzde 69'unu alan Nkurunziza, 20 Ağustos'ta yemin etmişti.

Birleşmiş Milletler verilerine göre, olayların başladığı Nisan 2015'ten bu yana ülkede 700'den fazla kişi öldü, 600 kişi işkenceye uğradı, 280 bin kişi de ülkeyi terk etmek zorunda kaldı.

CNARED, diyalog sürecine çağrılmamıştı

CNARED, Nkurunziza'nın üçüncü kez göreve gelmesine karşı çıkan siyasi partiler ve sivil toplum kuruluşları tarafından Ağustos 2015'te oluşturulmuştu.

Ülkedeki siyasi krize çözüm bulmak amacıyla hükümet ile muhalefetin bir bölümü arasında Tanzanya'nın Arusha kentinde 21-24 Mayıs'ta diyalog süreci başlatılmıştı. Hükümetin ilk açıklamalarında sürecin tüm tarafları kapsayacağı belirtilse de CNARED'in tümü yerine bazı üyeleri çağrılmıştı.

Muhalefetteki bazı siyasi parti ve sivil toplum kuruluşunun birleşmesiyle oluşan CNARED'in, iktidara yönelik darbe girişiminde bulunduğunu ileri süren hükümet yetkilileri, konseyle uzlaşma masasına oturulmayacağını ifade etmişti.

Böylece hükümetin muhalefeti bölmeyi amaçladığı iddiaları gündeme gelmişti.