Narda Güneş Yanıklığı

Dış ortamda gölgede ölçülen sıcaklık ile (meteoroloji raporları gölgede ölçülen sıcaklığı temel ölçü olarak kullanırlar) meyve yüzey sıcaklığı arasında, yaklaşık 10°C-18°C fark vardır. Nar meyvesi yüzeyindeki sıcaklık 41°C 'yi aştığı durumlarda güneş yanıklığı zararı oluşmaya başlar. Nar yetiştiriciliğinin yaygın olduğu bölgelerimizde özellikle temmuz ve ağustos aylarında hava sıcaklığı 40°C'leri bulmakta ve zaman zaman bu sıcaklık değerlerininde üzerine çıkmaktadır. Meyve yüzeyindeki sıcaklık bu türden hava koşullarında 50°C'lerin üzerine çıkmaktadır.

Olgunlaşma döneminde, özellikle saat 11.00-16.00 arasında yoğun sıcaklığa maruz kalmaktan dolayı, koyu renkli nar meyvelerinde meyvenin güneşe bakan tarafındaki kabuk yüzeyi yanmaktadır. Yanmış bölgedeki dokular zamanla ölmekte, kabuk koyu kahverengi veya siyah bir renk almakta ve zamanla bu bölge üzerinde küçük çatlaklar oluşmaktadır. Güneş yanıklığı zararı bahçenin güney ve güneybatıya bakan bölümlerinde daha çok görülmektedir. Üstelik güneş yanıklığı zararı sadece meyve kabuğuyla sınırlı kalmayıp, meyve yüzeyindeki bu kahverengi veya siyah bölgenin altındaki tanelerde yeterince olgunlaşamamakta ve bu türden bir zarar görmüş meyvede taneler çok küçük ve beyaz renkli olmaktadır. Bu türden bir zarar, nar meyvesi bıçakla kesildiğinde açık ve net olarak görülür.

Güneş yanıklığı nedeniyle dış kabuk yüzeyinde oluşan küçük çatlaklar, su stresi ile birleşince narda meyvenin pazar değerini tümüyle kaybettiren meyve çatlaması oluşur. Sürekli yüksek sıcaklıkla seyreden günlerin sayısının artması durumunda, meyvedeki bu çatlamalar meyve olgunlaştıkça daha da artmaktadır.

Bütün bu zararlar nar meyvesinin pazar değerini düşürmekte tüccar bu türden ürünü almamakta ve tarlada çürümeye bırakmaktadır. Yeterli önlem alınmazsa bu türden zarar %30-%40'ları bulmaktadır.

Narda güneş yanıklığı mücadelesinde, mevsime göre hava durumu iyi takip edilmeli ve güneş yanıklığı zararını artırıcı su stresinin önüne geçecek dikkatli bir sulama programı uygulanmalıdır. Gölge yapıcı örtüler ve sisleme ile su püskürtme yöntemleri meyvenin sıcaklık stresine girmesini engelleyici diğer önlemlerdir.

Ancak hem gölgeleme hem de sisleme yöntemi ekonomik olarak maliyeti yüksek uygulamalardır ve uygulama için özel ekipman gerekmektedir. Oysa büyüme sezonunun daha ilk evrelerinde, kaolin kili veya diğer inert tozlar meyve üzerinde ince beyaz bir film tabakası oluşturacak şekilde uygulama yapılabilir.