Süt krizi Tire'yi "pas" geçti

Süt fiyatları bazı bölgelerde 80 kuruşa kadar düşmesine rağmen, Büyükşehir Belediyesi ile alım sözleşmesi imzalayan Tire Süt Kooperatifi, ortaklarına sütün litresi için 1,15 TL ödüyor.

Ülke genelinde süt üretiminin talepten daha fazla artması, arz fazlası oluşmasına neden oldu. Son dönemde birçok bölgede üreticiler sütünü pazarlayamaz duruma düştü. 1.15 TL olarak belirlenen çiğ süt referans fiyatına rağmen, piyasada bu rakam 80 kuruşa kadar geriledi. Ancak üreticilerin süt ineklerini kesme noktasına geldiği bu sıkıntılı süreçten etkilenmeyenler de var. İzmir'de Tire Süt Kooperatifi'nin 2 bini aşkın ortağı, Büyükşehir'in Belediyesi'nin desteğiyle sağlanan güçlü örgütlenme modeli ve oluşturulan marka değeri sayesinde, krize rağmen ayakta kalmayı başardı.

Süt ekonomisinden 100 milyon TL

İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 2007 yılından bu yana "Okul Sütü" ve ardından okul öncesi çocuklara yönelik "Süt Kuzusu" projeleri çerçevesinde sözleşmeli alım yaptığı kooperatif, Tireli üreticilerin can simidi oldu. Her gün 210 tonu aşkın süt toplayan Tire Süt Kooperatifi, üyelerine litre başına 1,15 TL ve kalite primi ödüyor.

Aileleriyle birlikte yaklaşık 10 bin kişiye gelir ve ilçeye 100 milyon TL ekonomik girdi sağlayan süt tarımı, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Tire Süt Kooperatifi'nin örnek işbirliğiyle sağlam temellere oturdu. Kooperatif Başkanı Mahmut Eskiyörük, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu'nun başlattığı yerelde kalkınma hamlesinin ve Tire Süt örneğinin Türk tarımı için de en doğru "kurtuluş reçetesi" olduğunu söyledi.

İzmir örnek alınsaydı 2008 krizi yaşanmazdı

Bugün Türkiye'de oluşan süt krizinin benzerinin 2008 yılında da yaşandığını hatırlatan Eskiyörük, süt ineklerinin kesilmesi sonrası ülkenin ağır bir bedel ödemek zorunda kaldığını söyledi. O dönemin ardından Türkiye'nin ithalat yapmak zorunda kaldığına ve milli ekonominin 3 milyar dolar zarara uğradığına dikkat çeken Eskiyörük, "O esnada İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin bölgemizin üreticilerini desteklemek amacıyla bir süt alımı başlatması, bizim bölgemizde bir iyileştirme sağladı. Keşke bütün Türkiye'de bu uygulansaydı, o kriz yaşanmazdı. Ardından devletin okul sütünü genele yayması ve İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Süt Kuzusu adı altında okul öncesi çocuğu olan ailelere süt dağıtarak bir sosyal sorumluluk projesini yaşama geçirmesi, bu durumlarda ne yapılması gerektiği konusunda bir örnek oldu. Bugün yine aynı noktadayız. Bu kriz bütün Anadolu'da yaşanıyor. Sadece İzmir'in projesiyle Türkiye'deki üreticinin kurtarılması mümkün değil" diye konuştu.

Acil eylem planı hazırlanmalı

Bugün yaşanan arz fazlasının plansız üretimden kaynaklandığını dile getiren Tire Süt Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Eskiyörük, "Son yıllarda şirket tarımcılığının yaygınlaşması, tarımla ilgisi olmayanlara şirketler kurdurulması, bu fazlalığı yaratan en büyük etken. Küçük üreticinin tasfiye edilerek büyük şirketlere dönülmesi, çok büyük sorunlar yaratacak tehlikeli bir yaklaşım. Dünya bundan vazgeçti. Bizim önceliğimiz, şu an 5-10 tane ineği ile kırsalda yaşamını sürdürmeye çalışan insanlara sahip çıkmak olmalı. Önce bugünü kurtarmalıyız. Yine ineklerimizin kesilmemesi, hayvancılığımızın yine dışa bağımlı hale gelmemesi için piyasaya müdahale edilmesi gerekiyor. Acil eylem planı olarak devletin Et Süt Kurumu bu fazlalığı çekip toz olarak stoklayabilir. Açlık çeken ülkelere yardım edebilir" dedi.

Tüm başkanlar İzmir'i örnek alsın

İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin uyguladığı küçük üreticilerin devamlılığını sağlamaya yönelik yerel kalkınma projelerini Türkiye'deki tüm belediye başkanlarının örnek alması gerektiğini ifade eden Eskiyörük şöyle devam etti:

"Şu an piyasanın 15-20 kuruş üzerinde süt alıyoruz; İzmir Büyükşehir Belediyesi ile birlikte 120 bin eve kapı kapı süt dağıtıyoruz. Benim ortağım diğer bölgelerdeki gibi mağdur değil. Onları koruyacak gücü elde ettik. İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin bu uygulamasını tüm belediye başkanlarımızdan bekliyorum. Burdur Belediyesi'nin bu çağrımızın ardından peynir dağıtmaya başlaması ilk olumlu örnek oldu."

Üretici geleceğe güvenle bakıyor

Tireli süt üreticisi, kooperatifleri ile İzmir Büyükşehir Belediyesi arasında yapılan alım sözleşmeleri sayesinde krizlerden etkilenmiyor, sütlerini pazarlama sorunu yaşamıyor. İlçede herkes bu durumdan memnun. İşte Tire'deki süt üreticilerinin düşünceleri:

Halil Çalışkan: "Tire Süt Kooperatifi ve Büyükşehir Belediyesi sayesinde ayakta duruyoruz. Sistem bizde çok güzel işliyor. Kooperatifimiz her türlü ihtiyacımızı paramız olmasa da karşılıyor. Ödemelerde zaten hiçbir zaman sıkıntı yaşanmıyor. Başka yerlerde yaşanan sıkıntılar bizi etkilemiyor."

Metin Nayman: "Kooperatif üyesi olarak yemimizi, mazotumuzu, gübremizi, alıyoruz. Paramızı alıyoruz. Pazarımız var. Hiçbir sıkıntımız yok. Bundan iyisi can sağlığı. İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin uyguladığı projeden çok mutluyuz. Birçok şehre gittik oraları da gördük. Hiçbir yerde bizdeki gibi bir durum yok."

Abdullah Yenikale: "Yaşandığı söylenen krizler bizi etkilemiyor. Çok şükür halimizden memnunuz."

Okul sütünden "Süt Kuzusu"na

İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Tire Süt Kooperatifi işbirliğinde başarıyla yürüttüğü, 1-5 yaş arasındaki yaklaşık 120 bin çocuğun haftada 2 litre süt içmesini sağlayan 'Süt Kuzusu Projesi', ülkenin en büyük sosyal projeleri arasında yer alıyor. 2005 yılından itibaren "Okul Sütü Projesi" ile gelişme çağındaki çocuklara ve ailelerine destek olan İzmir Büyükşehir Belediyesi, Milli Eğitim Bakanlığı ve Tarım Bakanlığı'nın 2012 yılında ilköğretim okullarında süt dağıtımına başlama kararıyla birlikte projeyi revize ederek bu kez 1-5 yaş grubu çocukları hedeflemişti. İzmir Büyükşehir Belediyesi, tıpkı Okul Sütü gibi, kısa sürede büyük ilgi gören "kapıya teslim" bu süt dağıtımı modeliyle de Türkiye'ye örnek oldu.

bu önemli sosyal projeyi her geçen dönem daha da büyüttü. İzmir Büyükşehir Belediyesi, Süt Kuzusu projesi için geçtiğimiz günlerde "Marka Tescil Belgesi" de aldı.

Yılda 10 milyon litreden fazla süt dağıtılıyor

Hem çocukların sağlıklı gelişimine katkı sağlamak hem de tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlayan üreticileri desteklemek amacıyla Türkiye'de 'sözleşmeli üretim' modelini uygulayan ilk yerel yönetim olan İzmir Büyükşehir Belediyesi, Süt Kuzusu projesi kapsamında yılda 10 milyon litrenin üzerinde süt dağıtıyor.