Tehlikeli atık gömülü fabrikaya ceza verilmesi hak ihlali sayılmadı

Anayasa Mahkemesi, kurulu bulunduğu alanda tehlikeli atık gömülü olduğu belirlenen fabrikaya idari para cezası uygulanmasında mülkiyet hakkının ihlal edilmediğine hükmetti.

Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, 2007'de İzmir Gaziemir'de faaliyet gösteren bir kurşun fabrikasının bulunduğu alana atık gömüldüğü ihbarı üzerine inceleme yapıldı ve fabrikanın bulunduğu alanda cüruf atıklarının gömülü olduğu tespit edildi.

Tehlikeli olduğu belirlenen atıklar nedeniyle İzmir Valiliği Çevre ve Orman İl Müdürlüğünce fabrikayı işleten şirkete 321 bin lira idari para cezası uygulandı, çevreyi kasten kirletme nedeniyle de suç duyurusunda bulunuldu.

Şirket tarafından idari para cezasının iptali istemiyle açılan dava İzmir 2. İdare Mahkemesince reddedildi. Temyiz üzerine ise karar onandı.

İdari para cezasına yönelik açılan davalardan sonuç alamayan şirket, yasal sürecin tamamlanmasının ardından Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulundu.

Yüksek Mahkeme, fabrika sahasına gömülü tehlikeli atıkların bertaraf edilmemesi nedeniyle idari para cezası verilmesinde mülkiyet hakkının ihlal edilmediğine hükmetti.

Gerekçeden

Kararda, çevrenin geliştirilmesine, çevre sağlığının korunmasına ve çevre kirlenmesinin önlenmesine yönelik tedbirleri almanın devletin temel ödevleri arasında bulunduğuna işaret edildi.

Çevrenin korunması amacıyla çevre mevzuatına aykırılıkların yaptırıma tabi tutulmasında kamu yararı amacının bulunduğu belirtilen kararda, somut olayda tehlikeli atıkların bertaraf edilmemesi nedeniyle idari para cezası uygulanmasında kamu yararına dayalı meşru bir amacın bulunduğu vurgulandı.

İdari para cezası verilmesinin çevrenin korunmasını sağlamaya yönelik olduğu ifade edilen kararda, ceza verilerek yapılan müdahalenin kamu yararı amacını gerçekleştirmeye elverişli olduğunda da şüphe bulunmadığı kaydedildi.

Kararda, tehlikeli atıkların bertaraf edilmesinin çevrenin korunması ve sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı açısından önem arz ettiğine dikkat çekildi.

Başvurucuya idari para cezasının dışında başka bir adli veya idari yaptırım uygulanmadığı aktarılan kararda, şunlar kaydedildi:

"Başvurucunun mülkiyet hakkına yapılan müdahalenin, içerdiği kamu yararı amacıyla karşılaştırıldığında aşırı bir külfet yüklemediği değerlendirilmiştir. Başvurucunun mülkiyet hakkı ile kamu yararı arasında olması gereken adil dengenin bozulmadığı ve müdahalenin ölçülüğü olduğu sonucuna varılmıştır."