Tunceli'de Kenger Bitkisinin İki Yeni Türü Keşfedildi

FATMA ÇIRAY - Birçok hastalığa iyi geldiği bilimsel olarak kanıtlanmış olan kenger bitkisinin iki yeni türü, Tunceli'nin Munzur Vadisi'inde keşfedildi.

Çalışmalar kapsamında, iki yeni türün yanı sıra dünyada neslinin tükendiği düşünülen kenger bitkisi "kalan nakılı"nın da Tunceli'de varlığını sürdürdüğü ortaya çıktı.

Orman ve Su işleri Bakanlığı 15. Bölge Müdürlüğü Tunceli Şube Müdürü Haydar Gürsönmez, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yürütülen çalışmalar kapsamında dünyada bulunmayan iki yeni kenger türünün keşfedildiğini söyledi.

Türlerden birinin adının, bir profesörün soyadı ile bitkinin yerel adının verilerek "gundelia vitekii armağan" olarak belirlendiğini, diğer bitki için ise Munzur Vadisi ile ilgili bir isim düşünüldüğünü belirten Gürsönmez, "Orman ve Su İşleri Bakanlığının Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Projesi kapsamında Tunceli'de uzmanlar tarafından yürütülen Karasal ve İç Su Ekosistemlerinin Envanter ve İzleme Projesi tamamlandı" dedi.

Gürsönmez, bu çalışmanın sonuç raporunun yayınlandığını belirtti.

Tunceli'de bulunan toplam 2 bin 751 bitki türünden 287'sinin endemik olduğu bilgisini veren Gürsönmez, şöyle konuştu:

"Çalışmalarda damarlı bitkiler konusunda vasküler bitki uzmanı tarafından 3 bin bitki örneği toplandı. Bu çalışmalar sayesinde ilimizde bitki envanterine kayıtlı olmayan bin 300 civarında bitki türü eklendi. Yeni tür olma olasılığı çok yüksek olan 10 bitki türü üzerinde de çalışmalar devam ediyor. Yine, tehlike kategorilerine göre nesli tükenmiş olan kenger bitki türleri arasında yer alan 'kalan nakılı'nın da Tunceli'de varlığı tespit edildi. Arazi ve literatür çalışmalarına bakıldığı zaman gerçekten ilimizde biyolojik çeşitlilik açısından bir zenginlik söz konusu. Özellikle damarlı bitkilere bakıldığı zaman yüzde 18'lik bir endemizm oranına tekabül etmektedir. Ben bunun önemli seviyede olduğuna inanıyorum."

"Tunceli bilimsel çalışmaların merkezi olabilir"

Gürsönmez, Tunceli'nin bilimsel çalışmaların merkezi olabileceğini ifade ederek bunun da ildeki doğa ve foto safari gibi turizmin merkezi olacağını sözlerine ekledi.

Tunceli Üniversitesi Pertek Sakine Genç Meslek Yüksekokulu Gıda İşleme Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ebru Yüce de kengerin, papatyagiller familyasına ait bir bitki olduğunu söyledi.

Kenger bitkisinin dünyada altı farklı türü bulunduğunu ve Tunceli'de tespit edilen iki yeni türle nesli tükendiği düşünülen "kalan nakılı" ile sayının 9'a çıktığını ifade eden Yüce, şunları kaydetti:

"Bu bitki, halk tarafından taze dalları ve yaprakları soyularak tüketilir. Ayrıca gövdenin kesilmesiyle çıkan sütten hazırlanan sakızı ve özellikle Akdeniz bölgesinde olgunlaşan başlar kavrulup öğütülerek kenger kahvesi yapılır. Bu bitkinin tıbbi açıdan faydalı yönleri de bulunduğu daha önce bilimsel olarak kanıtlanmış. Kenger bitkisi, kramp çözücüdür, hazımsızlığı giderir ve sinirleri güçlendirir. Yine, migrene karşı faydalı ve iyi bir kan temizleyicidir. İnsanı terletir ve vücuda rahatlık verir. Kenger sakızı çiğnenirse iştahı açar, damar tıkanıklığını önlemeye yardımcı olur. Dişleri temizler ve diş etlerini kuvvetlendirir. Antioksidan etkileri ile cilt ve prostat kanserine karşı koruyucudur. Karaciğer iltihabı dahil, aşırı alkol ve bazı ilaçların neden olduğu safra yolu iltihabı, siroz ve kronik karaciğer hastalılarına olumlu katkılar sağlar."

Yüce, kenger bitkisinin safra kesesinde taş düşürmeye yardımcı olduğunu, şeker ve tansiyonu düşürdüğünü belirterek, şifa kaynağı olması bakımından oldukça rağbet gördüğünün altını çizdi.