Türk Hastanesi Somali'de Şifa Dağıtıyor (2)

SİNAN USLU - Somali'nin başkenti Mogadişu'da bulunan Recep Tayyip Erdoğan Eğitim ve Araştırma Hastanesi terör, kıtlık ve yoksulluğun felaketin eşiğine getirdiği ülkede, şifa dağıtıyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla 25 Ocak 2015'te hizmete açılan hastanede, 23'ü Türk, 11'i Somalili olmak üzere 34 uzman doktor görev yapıyor.

Türkiye'den 82, Somali'den 468 sağlık personelinin çalıştığı hastaneye, Somalilerin yanı sıra Kenya ve Cibuti gibi ülkeler ile Somaliland ve Puntland gibi ülke içinde bağımsızlığını ilan eden bölgelerden de hasta geliyor.

Tam teşekküllü hastanedeki polikliniklere 2017'de 161 bin 669 hasta başvurdu. Acil sağlık hizmetinden 25 bin 672 kişi yararlanırken, 9 bin 57 kişi ise yatarak tedavi gördü.

Bin 423 kişinin yoğun bakımda tedavi altına alındığı hastanede 5 bin 361 ameliyat yapılırken, 14 bin 654 hastaya diyaliz tedavisi uygulandı.

Hastane bünyesindeki laboratuvarlarda 1 milyon 209 bin 952 test yapıldı, 5 bin 887 MR, 15 bin 839 tomografi ile 17 bin 456 ultrason çekildi. 9 bin 103 aşı uygulamasının yapıldığı hastanede, doğum sayısı 953'e ulaştı.

Eğitim ve araştırma hastanesi statüsündeki kurumda, uzman Türk doktorlar tarafından Somalili sağlık personeline 968 kez eğitim verildi.

Ayda 20 bin hastaya sağlık hizmeti

Hastanenin Başhekimi Op. Dr. Naim Koku, AA'ya yaptığı açıklamada, yalnızca Somali'nin değil Doğu Afrika'nın da en büyük hastanesinde hizmet verilmeye başlanan döneme kıyasla hasta sayısında önemli oranda artış görüldüğünü söyledi.

Koku, 17 Ocak itibarıyla yaklaşık 12 bin hastaya hizmet verilen hastanede, ayda yaklaşık 20 bin kişinin tedavi gördüğünü bildirdi.

Somalili hastaların verilen sağlık hizmetinden memnun kaldıklarını dile getiren Koku, Somali hükümeti ve vatandaşlardan geri bildirimlerin olumlu olduğunu belirtti.

Koku, Somali Cumhurbaşkanı Muhammed Abdullah Fermacu ile Başbakan Hasan Ali Hayri başta olmak üzere Somalili bakanların tedavi amacıyla genellikle Recep Tayyip Erdoğan Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ni tercih ettiklerine dikkati çekti.

"Komplike vakalar hastanemizde rahatlıkla tedavi ediliyor"

Somali'den yurt dışına tedavi için gidişleri oldukça azalttıklarını vurgulayan Koku, "Eskiden Somali'de yapılamayan ameliyatlar, tedaviler için daha çok Kenya, Dubai, Mısır ve Türkiye'ye gidiyorlardı ama onların büyük bir kısmını artık kesmiş durumdayız. Sıkıntılı, problemli, komplike vakalar hastanemizde rahatlıkla tedavi ediliyor." diye konuştu.

Koku, Türkiye'den gelen sağlık personelinin yerel şartlara kolaylıkla uyum sağladığını, Türkiye'yi en iyi şekilde temsil ettiğini söyledi.

Mogadişu'da 14 Ekim 2017'de düzenlenen ve 300'den fazla vatandaşın hayatını kaybettiği bombalı saldırıyı hatırlatan Koku, "O gün içinde hastanemize yaklaşık 250'ye yakın yaralı geldi ama ekip olarak Türk ve Somalili çalışanlar bir araya geldik, sıkıntısız şekilde sabaha kadar her şeyi toparladık, herkesin müdahalesini yaptık. Bu da arkadaşların özverili çalışmasıyla oldu." ifadelerini kullandı.

"Sayın Cumhurbaşkanımıza teşekkür ediyoruz"

Somalili vatandaşlar için sağlık hizmetinin önemini dile getiren Koku, "Somalililer böyle bir hizmeti hak ediyor. Sayın Cumhurbaşkanımıza teşekkür ediyoruz. Zamanında bu olayı fark etmiş hem Sudan'a hem de Somali'ye böyle bir hastane kurulması için önayak olmuş. Somalili yöneticiler, vatandaşlar da bunun farkında. Sürekli memnuniyetlerini, bize olan minnettarlıklarını dile getiriyorlar. Her zaman söyledikleri şey, 'Somali'nin en sıkıntılı döneminde Türkler, Türk kardeşlerimiz yanımızdaydı.' Bu da bizi çok mutlu ediyor, gururlandırıyor." değerlendirmesini yaptı.

Koku, ülkede, Recep Tayyip Erdoğan Eğitim ve Araştırma Hastanesi dışında üçüncü düzey komplike yenidoğan servisi bulunmadığına dikkati çekti.

"Travma çok fazla"

Somali'de tümör hastalıklarının yoğun olduğunu belirten Koku, şunları söyledi:

"Bir onkolog ihtiyacımız olacak. Hem iç savaş hem de kazalardan dolayı travma çok fazla geliyor. Onun dışında anomali hasta çok. Yavaş yavaş koruyucu hekimliğe yöneleceğiz. Genellikle enfeksiyon hastalıkları çok fazla. Cerrahi hastalıklar içinde apandisit. Normal apandisit yapmadım. Çok geç geliyorlar. Ağrı eşikleri yüksek olduğu için 'geçer' diye bekliyorlar. 15 gün sonra apandisiti patlamış, bizim septik tablo dediğimiz bir durumda geliyorlar ama çok şükür hepsinin tedavisini yapıyoruz. Yoğun bakımlarımızda takip edip gönderiyoruz."

Hastanede tüberküloz merkezi kurmayı planladıklarını anlatan Koku, "Diyaliz kapasitemizi artırıyoruz. Eksik branşlarda hekim getirmeye çalışıyoruz. Arkadaşlarımız çekinmesin, benim üçüncü gelişim. Rahat olsunlar. Endişe edecek bir şey yok. Güvenle, keyifle çalışıyoruz. Ülkemizi temsil ediyoruz. Tüm personelimizle uyum içindeyiz. Hem tıbbi hem de sosyal yönden Somalili kardeşlerimize örnek oluyoruz, yardımcı olmaya çalışıyoruz." diye konuştu.

Yoksul halka ücretsiz tedavi

Yapımı 14 Eylül 2013'te tamamlanan hastane, Afrika kıtasına sağlık alanında en iyi olmayı hedefliyor. "Türkiye'nin Somali'ye hediyesi" olma özelliği taşıyan hastanede yoksul hastalara ücretsiz hizmet veriliyor.

Eğitim ve araştırma hastanesi statüsündeki 205 yataklı hastane, yalnızca hasta tedavisi değil aynı zamanda hekim ve diğer sağlık personelinin yetiştirilmesi için de önem taşıyor.

Basit hastalıkların bile ölümcül sonuçlar doğurduğu ülkede hem halka hizmet veriliyor hem de doktor yetiştirilmesine katkı sağlanıyor. Alanında uzman Türk doktorlar tarafından Somalili asistan doktorlara eğitimlerin verildiği hastanede, Somalili sağlık personeline hizmet içi eğitimler periyodik olarak sürdürülüyor.

Toplam 63 bin metrekare kampüs alanında aynı zamanda lojman, hemşirelik okulu ve cami de yer alıyor. Hastanede 400 araç kapasitesine sahip otopark yer alıyor.

Hastanede poliklinikler, yataklı servisler, ameliyathaneler, aşı merkezi, yenidoğan, yoğun bakım, MR, tomografi ve taş kırma üniteleri aktif şekilde çalışıyor.

Diyaliz, kemik dansitometri, fizik tedavi ve yanık ünitelerinin ise kısa süre içinde faaliyete geçirilmesi planlanıyor. Somali koşullarında son derece modern sağlık hizmeti verilen hastanede, çocuklar için oyun alanı bulunuyor.

Hastane kampüsünde ayrıca Sağlık Bilimleri Üniversitesi Recep Tayyip Erdoğan Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu da faaliyetlerini sürdürüyor.

Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığınca (TİKA) projelendirilip inşa edilen hastane, 5 yıl süreyle iki ülke tarafından müşterek işletilecek ve bu süre sonunda Somali'ye bedelsiz devredilecek.