TÜRKİYE'NİN EKMEK KÜLTÜRÜ - Ekşi hamurla mayalanan "sac ekmeği" köy sofralarına lezzet katıyor

Elazığ'da artan hamurun maya olarak kullanıldığı, buğday unu ile hazırlanan "sac ekmeği", köy sofralarında tüketiliyor.

Köylerde ekmek ihtiyacını karşılamak için haftada bir toplanan kadınlar, akşamdan ekşi hamurla mayaladıkları, bölgede üretilen tam buğday unu ile yoğrulan hamuru oklava ile açarak odun ateşinde sac üzerinde pişiriyor.

Yıllardır köy sofralarından eksik olmayan sac ekmeğinde bir önceki ekmek yapımından artırılan bir parça hamur kullanılıyor. Geçmişte serin bir ortamda, günümüzde ise buzdolabında muhafaza edilerek maya olarak kullanılan bu hamur, sac ekmeğinin lezzetine lezzet katıyor.

Bu lezzet telaşının yaşandığı köylerden Beşik köyünde de kadınlar haftada bir kolları sıvayarak büyük emekle sac ekmeği hazırlıyor.

Kent merkezinde bu lezzeti arayan vatandaşlar için bazı imalathanelerde kadınlar sac ekmeği yaparak satışa sunuyor.

"Çocukluğumuzun ekmek lezzetini veriyor"

Köyde yaşayan kadınlardan Fatma Yavuz, AA muhabirine, köylerinin kent merkezine yakın olmasına rağmen daha sağlıklı ve besleyici olduğunu düşünerek geleneksel yöntemlerle sac ekmeği yapımını sürdürdüklerini söyledi.

Ekmeği imece usulü hazırladıklarını, artırdıkları hamurları bir sonraki ekmek yapımında maya olarak kullandıklarını dile getiren Yavuz, "Hazır mayayı hamurumuza koymuyoruz. Bu ekmek çocukluğumuzun ekmek lezzetini veriyor bize. Bu lezzet unumuzun kepekli olmasından, ekşi hamurla yapmamızdan kaynaklanıyor." dedi.

Yavuz, her hafta ekmek hazırladıklarını, taze taze tükettiklerini anlatarak, misafir geldiğinde bu ekmeği onlara ikram etmekten memnun olduklarını ifade etti.

"Çok farklı bir lezzeti var"

Özlen Yıldız ise ekşi mayalı ekmeği hem lezzet olarak beğendikleri hem de geçmişten gelen bir gelenek olduğu için yapımı meşakkatli olmasına rağmen tercih ettiklerini belirtti.

"Ninelerimizden kalan bu ekmek kültürünün unutulmaması için elimizden geldiğince kızlarımıza da öğretmeye çalışacağız." diyen Yıldız, bu lezzeti herkese tattırmaya çalıştıklarını söyledi.

Üzeyir Yıldız da sac ekmeğinin buğday unu ile üretilmesinden dolayı sağlıklı da olduğunu düşündüklerini dile getirdi.

Ekşi hamur kullanımının aile büyüklerinin anlatımına göre 200 yıllık bir mazisi olduğunu anlatan Yıldız, "Bu mayanın ilk nasıl yapıldığını bilmediğimiz için her ekmek yapımında bir miktar hamur artırıyoruz." ifadesini kullandı.

Yıldız, "Doğal un ve maya kullandığımız için ekmeğimizin tadı çocukluğumuzda büyüklerimizin yaptığı gibi çok lezzetli oluyor. Bu geleneksel ekmeği yaparken ninelerimiz güneşte kuruttukları domatesi hamura ekliyordu. Bu, ekmeğe farklı bir lezzet katıyordu. Biz de kimi zaman aynı lezzeti yakalamak için doğal ürettiğimiz kurutmalık domatesleri un haline getirip hamurumuza katıyoruz." diye konuştu.