Uaek Yönetim Kurulu Toplantısı

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Başkanı

Yukiya Amano, İran'ın nükleer çalışmalarıyla ilgili olarak, "Parçin'de nükleer

başlık deneyi yapıldığına dair bilgilere sahibiz" dedi.

Amano, Avusturya'nın başkenti Viyana'da UAEK Yönetim Kurulu Toplantısı'nda

basına yaptığı açıklamada, "Parçin nükleer tesisinde nükleer başlık deneyi

yapıldığı yolunda bilgiye sahip olduklarını" ifade ederek, İran yönetiminin UAEK

müfettişlerinin tesiste denetim yapmalarına izin vermemesinin kuşkuları

artırdığını kaydetti.

BM Güvenlik Konseyi ve UAEK Yönetim Kurulu'nun aldığı kararlar uyarınca

İran'ın nükleer programına ilişkin UAEK ile şeffaf işbirliği yapması gerektiğini

belirten Amano, Tahran yönetimine bir kez daha, "Tam ve şeffaf işbirliği yapma"

çağrısında bulundu.

Amano, İran'ın nükleer programının "askeri boyutuna ilişkin iddiaları

açıklığa kavuşturmak amacıyla üzerinde mutabık kaldıkları "biçimlendirilmiş

yaklaşım" belgesinin (Strucured Approach) hala imzalanamadığını hatırlatarak,

İran ile UAEK arasında toplam 9 tur görüşme yapıldığını ancak belgenin halen

imzalanmadığını kaydetti.

Bir soru üzerine, İran'ın Natanz başta olmak üzere bazı nükleer tesislerde

IR-2m modeli yeni nesil santrifüj kurmaya başladığını doğrulayan Amano, kurulan

santrifüj sayısı konusunda "spekülasyon yapmak istemediğini" söyledi.

İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Feridun Abbasi, önceki gün İran Fars haber

ajansına yaptığı açıklamada, "3 bin adet IR-2m modeli yeni nesil santrifüjün

nükleer tesislerde faaliyete geçtiğini bildirmişti.

UAEK uzmanları IR-2m modeli yeni nesil santrifüjlerin faaliyete geçmesiyle

İran'ın kısa sürede çok miktarda uranyumu yüzde 20 oranında

zenginleştirebileceğini belirtiyor.

İran yönetimi Parçin'de nükleer başlık deneyi yapıldığı yolundaki iddiaları

reddederek, UAEK müfettişlerine, "ulusal güvenlik gerekçesiyle Parçin'e giriş

izni verilmediğini" ifade ediyor.

- Kuzey Kore'ye çağrı -

Amano, basın toplantısında, Kuzey Kore'nin yaptığı nükleer deneylerden

duyduğu kaygıyı yineleyerek, Kuzey Kore yönetiminin tek taraflı olarak çıktığı

Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşmasına (NPT) geri dönmesini ve

nükleer tesislerini UAEK denetimine açmasını beklediklerini söyledi.

Kuzey Kore yönetimi 10 Ocak 2003'te NPT Antlaşmasından tek taraflı olarak

çıktığını ilan etmiş ve nükleer tesislerini UAEK denetimlerine kapatmıştı.

Nükleer tesislerini denetime kapatan Kuzey Kore; 2006, 2009 ve son olarak da

bu yıl 11 Şubat'ta birer nükleer denemesi gerçekleştirmişti.

-" Suriye'den yanıt bekliyoruz" -

Amano, Suriye'nin nükleer programına ilişkin soruları da yanıtlayarak,

Suriye'deki çatışmalar nedeniyle nükleer tesislerde denetim yapamadıklarını ancak

Suriye hükümetine, denetim yapmak üzere yaptıkları başvuruya yanıt beklediklerini

söyledi.

Amano, "Özgür Suriye Ordusu ile ilişkiye geçip geçmedikleri yolundaki "

soruyu yanıtsız bırakarak, "Suriye hükümetiyle görüştüklerini" belirtti.

Suriye'deki denetimler konusunda ise Amano özellikle Deyruz Zor kentindeki

El Kibar nükleer tesisinde denetim yapmak istediklerini bildirdi.

UAEK müfettişlerinin Suriye'deki çatışmaların başlamasından öncesine kadar

El Kibar tesisinde denetim yaptığını belirten UAEK kaynakları, tesiste saptanan

uranyum parçaçıklarının kaynağını kesin olarak saptayamadıklarını belirtiyor.

Suriye yönetimi ise nükleer tesiste bulunan uranyum parçacıklarının 2007'de

İsrail'in giriştiği hava saldırısı sırasında kullandığı uranyum kaplı bombalardan

kaldığını savunuyor.

Muhabir : Ali H. Yurtsever

Yayıncı : Ogün Duru - VIYANA