Yaz Aylarında Kalıp Sökümü ve Beton Dökümüne Dikkat

Küresel ısınmanın da etkisiyle artan hava sıcaklığının, özellikle yaz aylarında hayatı olumsuz yönde etkilediğine dikkat çeken İnşaat Mühendisleri Odası, "Yapı üretim sürecinde iklimsel değişikliklerine, iklim şartlarına uygun davranılmazsa, yapılar can ve mal güvenliği açısından tehlike arz edecektir" uyarısında bulundu.

Adana Şube Başkanı Abdullah Bakır, yaptığı açıklamada, İnşaat Mühendisleri Odası olarak, mesleki ve toplumsal sorumluluğu gereği, sıcak havada beton dökümü ve kalıp sökümü ile ilgili kamuoyunu ve meslektaşlarını uyarmayı bir görev saydıklarını kaydetti. Bakır, inşaat üretim sürecinde kapıl söküm işleminde yapılması gerekenlerin ileriki aşamalar için hayati önem arz ettiğine dikkat çekerek şunları söyledi:

"Kalıp sökülme sürelerini tayin etmek için betonun ne kadar dayanım kazandığının bilinmesi gerekmektedir. Betonun hedef dayanım süreleri ise iklim şartları, dolayısıyla sıcaklıkla doğrudan ilintilidir. Beton dökümü sırasında, şartnamelerde öngörülen sayıda beton numunesi alınmalı ve test edilmelidir. Test edilen beton numunelerinden elde edilen basınç mukavemeti proje mukavemetinin yüzde 70'ine karşılık gelmesi durumunda betonun yeterince dayanım kazandığı kabul edilir ve kalıp sökümü işlemi gerçekleştirilebilir. Betonla ilgili deney sonuçlarını ilgili denetim mühendisine onaylatmadan, değerlendirmesine sunmadan yapının hiçbir bölümünde kalıp veya dikme yerinden oynatılmamalıdır."

Sıcak iklimde beton dökümünün ayrı bir önemi bulunduğunu vurgulayan Bakır, "Adana gibi sıcak iklime sahip kentlerimizde özellikle beton dökümüne ve kalıp söküm sürelerine özen gösterilmesi, işlem üzerinde hassasiyetle durulması, hava şartlarının dikkate alınması çağrısında bulunuyoruz. Güvenli ve sağlıklı yapı üretmek için değişen hava şartlarına ve sıcak havaya dikkat edilmesinin elzem olduğunu düşünüyoruz. Beton dökümüne başlamadan kalıp ve donatı mutlaka ıslatılmalıdır. Beton zemine dökülüyorsa beton suyunun zemin tarafından emilmemesi için zemin önceden sıkıştırılmalı ve tesviye edilip mutlaka ıslatılmalıdır. Betonun yerleştirmesi işlemi daha çok personelle, mümkün olan en kısa zamanda iyi bir vibrasyon işlemi ile yapılmalıdır. Beton hazırlanmasından itibaren en fazla 120 dakika içinde yerine yerleştirilmelidir. Gerektiğinde geciktirici katkı konularak bu süre uzatılabilir. İnşaat mahallinde 1m3 betona ilave edilecek 10 litre su, basınç dayanımında yüzde 8 mertebesinde bir azalmaya sebep olacaktır.

Betonu yerleştirdikten sonra mastar yapılıp bırakmalı yüzey parlaklığı kaybolup üzerinde gezinildiğinde (ayak izi birkaç milimetre olduğunda) tahta mala ile düzeltme yapılmalı, çatlaklar kapatılmalıdır. Beton yüzeyi zarar görmeyecek hale geldiğinde (mastar çekildikten yaklaşık 20 dakika sonra) mümkün olan her yere su püskürtülüp beton yüzeyi ıslak tutularak kür uygulanmalıdır. Bu konu yerleştirmeden sonraki ilk 24 saat içinde çok önemlidir. Bütün beton yüzeyleri ıslak tutulmalı ve bu uygulama kesintisiz yapılmalıdır.

Kalıplanmamış yüzeylerde sıcak hava ve rüzgar etkisi ile kuruma işaretleri görülmeden betonun kendi suyunun buharlaşmasını önlemek için su geçirmez kağıt, plastik örtü veya kür bileşikleri uygulanmalıdır. Polietilen örtü yatay yüzeyler kadar düşey elemanlarda da kullanılabilir. Girinti çıkıntılara uydurularak yapıştırılırsa hava geçirmezlik sağlar, ancak perdahlı yüzeylerde leke bırakabilir" uyarısında bulunda.

Betonun günde en az 3 defa kurumasına fırsat verilmeden sulanması veya üstüne konulacak kum kanaviçe, çuval, hasır gibi örtülerin suyla sürekli doygun hale getirilmesi gerektiğini anlatan Bakır, şöyle devam etti:

"Su kürü uygulandığında suyun sıcaklığı beton sıcaklığından çok düşük olmamalıdır, aksi takdirde ısı farkı ile yüzeyde oluşacak gerilmeler betonun çatlamasına sebep olacaktır. Sıcak havada beton prizini erken alır. Henüz priz aşamasında iken yanına yeni dökülen betonda uygulanacak vibrasyon önce dökülen betonun çatlamasına sebep olur. Yakın civardaki yoğun, ağır trafik, sarsıntılar, deprem de benzer şekilde betonunu çatlatabilir. Sıcak hava şartlarında taze ve sertleşmiş betonun tüm özelliklerinin olumsuz yönde etkilendiği unutulmamalıdır." - ADANA