G20-Oecd Uluslararası Yatırım Küresel Forumu

Endonezya Ticaret Bakanı Thomas Trikasih Lembong, korumacı bir politikanın bazen ters tepebildiğini belirterek, "Bir endüstriyi korumaya çalışırken, 2-3 tane başka endüstriye istemeden de olsa zarar veriyorsunuz. Kendi lastiğinizi kendiniz patlatıyorsunuz" dedi.

G20-OECD Uluslararası Yatırım Küresel Forumu'nda OECD Genel Sekreteri Özel Danışmanı Adrian Blundell-Wignall'ın moderatörlüğünü yaptığı "Yatırımların tekrar canlanmasını sağlayacak politika alternatifleri" konulu açılış panelinde konuşan Endonezya Ticaret Bakanı Thomas Trikasih Lembong, ticaret politikalarının yatırımların üzerinde çok büyük etkisi olduğunu ifade etti.

Endonezya'da fabrikaların büyük çoğunluğunun ihracata odaklandığını ve büyük kısmının çok uluslu olduğunu belirten Lembong, düzenleyici kısıtların yatırımlar açısından önemli rol oynadığını kaydetti.

Yükselen bir piyasa olduklarını ve biraz korumacı olduklarını söyleyen Lembong, "Korumacılık kağıt üzerinde iyi görülüyor ama realiteye baktığımız zaman kendi kendinize ateş ediyormuşsunuz gibi oluyor. Mesela tıp alanında Hipokrat yemini vardır. Öncelikle zarar vermeme yemini edersiniz. Bizlerin de introspektif bir şekilde bakarak kendi politikalarımızı sorgulamamız lazım. Öncelikle gelişmekte olan ülkeler için bunu yapmalıyız" diye konuştu.

Son yıllarda ülke olarak sıkı bir mevzuat uyguladıklarını belirterek, bu çerçevede yerel otomobil lastikleri üretenleri korumak adına da bir süredir Endonezya'da yaşananlara değinen Lembong, şunları anlattı:

"Az miktarda da olsa lastik ihraç ediyoruz... Sıkı mevzuat bizlere uçak lastiği ithal etmekte zorluk yaratıyor. Örneğin, madencilikte kullanılan 2 metre yükseklikteki araç lastiklerini ithal etmede ne kadar zorluk yaşadığımızı görüyoruz. Korumacı bir politika bazen ters tepebiliyor. Bir endüstriyi korumaya çalışırken, 2-3 tane başka endüstriye istemeden de olsa zarar veriyorsunuz. Kendi lastiğinizi kendiniz patlatıyorsunuz."

Malezya Ticaret ve Sanayi Bakanı Mustafa Muhammed ise Malezya'nın yatırım teşviki konusunda dünyanın öncü ülkelerinden biri olduğunu belirtti.

Bunu sadece yabancı yatırımcılar için değil, yerel yatırımcılar için de uyguladıklarını ifade eden Muhammed, yatırım ortamının iyileştirilmesinin yatırımların ülkeye çekilmesinde ön sırada yer aldığını dile getirdi.

"Teşvik programları sadeleştirilmeli ve bürokrasi azaltılmalı"

Rusya Ekonomi Bakanı Aleksey Ulukayev de yatırımın üç ögesi bulunduğunu bunların sırasıyla "kaynaklar", "kurallar" ve "risk yönetimi" olduğunu söyledi.

Yabancı yatırımın artırılması için kaynakların önemli olduğuna ve küresel ölçekte fazla miktarda kaynağın bulunduğuna dikkati çeken Ulukayev, şu anda faiz oranlarının çok alt seviyelerde ve emtia fiyatlarının da düşük seviyelerde bulunduğunu kaydetti.

Küresel tasarrufun olduğunu ancak tasarruflar ve yatırım arasında yüzde 20-30 düzeyinde boşluk bulunduğuna işaret eden Ulukayev, aslına bakılırsa yatırım için yeterli kaynağın bulunduğunu ifade etti.

Ulukayev, Rusya olarak yatırımcılara yatırım kararları aşamasında yardımcı olduklarını, yatırım kolaylığı sağlama konusunda da yol haritası hazırladıklarını anlattı.

Bazı alanlarda yatırımların artırılması için kamu-özel ortaklıklarına önem verilmesi gerektiğini aktaran Ulukayev, yatırımcıların maliyetinin hesaplarken enerji tedariki, ulaştırma tarifesi gibi maliyet kalemlerini iyi yönetmesi gerektiği tavsiyesinde bulundu.

KOBİ'lerin gayrisafi milli hasıladaki (GSYH) payının yüzde 19 düzeyi ile OECD ortalamalarının altında olduğu belirten Ulukayev, bu oranı artırmak için ekonomi yönetimi olarak bir dizi önlemler aldıklarını anlattı.

Güney Afrika Ticaret ve Sanayi Bakanı Rob Davis ise yerli ve yabancı yatırımların ülke büyümesine katkıları hakkında bilgi verirken, küresel krizin ardından doğrudan yabancı yatırımlarda gerileme meydana geldiğini söyledi.

Afrika kıtasında yatırımın artırılması için emtia tedarik zincirinin geliştirilmesi ve özellikle madencilik sektöründe katma değer yaratacak yeni projelere destek verilmesi gerektiğini ifade eden Davis, teşvik programlarının sadeleştirilmesi ve bürokrasinin azaltılması gerektiğini vurguladı.

"Politika değişiklikleri ve deregülasyonlar sonucunda yatırımlar 3 katına çıkabilir"

Senegal Ticaret Bakanı Alioune Sarr da yatırım konusunda uluslararası camianın ülkelerin üretim kapasitesi ve istihdamın artırılması, iklim değişikliği, göç ve güvenlik konularında ciddi tedbirler alması gerektiğini söyledi.

Bazı ülkelerde kıtlık yaşandığını ve bu ülkelerdeki insanları besleyecek kadar gıdanın olmadığını anlatan Sarr, küresel barışın sağlanması için kıtlığın da çözülmesi gereken konuların başında geldiğini aktardı.

Yapılan tahminlere göre gelişmekte olan ülkelerin yatırım açığının 450 milyar dolar düzeyinde olduğunu belirten Sarr, yapılan yatırımın sadece bir ülkeye değil, tüm dünyaya yapıldığını vurguladı.

Bakan Sarr, Afrika'da yatırımın önünde iki engel bulunduğunu, bunların yapısal (altyapı eksikliği) ve siyasi sorunlar olduğunu kaydetti.

Afrika'nın hizmet sektörü açısından net hizmet ithalatçısı konumunda olduğunu belirten Sarr, bunun 98 milyar dolarlık bir büyüklüğe eşit olduğu bilgisini verdi.

Sarr, Afrika'da yatırımın geliştirilmesi için ulusal, uluslararası ve bölgesel belli alanlar oluşturulması gerektiğini sözlerine ekledi.

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü (UNCTAD) Genel Sekreter Yardımcısı Joakim Reiter ise dünyada 2,5 trilyon dolarlık yatırım boşluğu olduğunu ve bunun her yıl arttığını söyledi.

Gelişmekte olan ülkelerde istihdamı artırmanın yanı sıra çeşitlendirmenin de önemli olduğuna dikkati çeken Reiter, UNTAC olarak bunu gerçekleştirebilmek için ulusal, bölgesel ve küresel düzlemde çalıştıklarını anlattı.

Yatırımın kolaylaştırılması için son 10 yılda çok iş yapıldığını ancak hala hayata geçirilmemiş ve potansiyeli olan birçok proje olduğunu ifade eden Reiter, yapılan politika değişiklikleri ve deregülasyonlar sonucunda yatırımların 3 katına kadar çıkarılebileceğini düşündüğünü dile getirdi.

" Türkiye, özel sektörün yatırım ortamının iyileştirilmesi konusunda örnek"

Uluslararası Finans Kurumu (IFC) Başkan Yardımcısı Dimitris Tsitsiragos da kalkınma ve istihdam isteniyorsa özel sektörün önünün açılması gerektiğine dikkati çekti.

Özel sektörün büyümesi ve yatırım yapması için yatırıma uygun bir iklimin oluşturulmasının elzem olduğunu belirten Tsitsiragos, "Özel sektörün yatırım ortamının iyileştirilmesi konusunda Türkiye önemli bir örnek. Türkiye'nin içinde bulunduğu bölgeye baktığımızda düşük büyüme, çok az yatırım ve düşük istihdam, Türkiye'ye baktığımızda ise sürdürülebilir büyüme ve sürdürülebilir istihdam artışı var. Türkiye'nin özel sektörü atik davrandı ve Türkiye özel sektörün önünü açmak için gerekli adımları attı. Bu diğer ülkelere güzel bir mesaj ve bunu görmek zorundayız" dedi.

OECD Ticaret ve Sanayi İstişare Komitesi (BIAC) Genel Sekreteri Bernhard Welschke ise komite olarak yapılacak yatırımlarda dikkat edilmesi gereken noktaları ve KOBİ'lere yatırımın önemine değindi.

ABD Ekonomik ve Ticari İşlerden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Kurt Tong da ABD'nin küresel finans krizinden bu yana en fazla yatırım alan ve en fazla yatırım yapan ülke olduğunu ve bundan da mutlu olduklarını, ancak yatırımların çeşitlendirilmesi gerektiğini söyledi.

KOBİ'lerin ekonomideki yerini anlatan Tong, KOBİ'lere çok uluslu şirketlerin yatırım yapmasının küresel büyüme ve istihdam için önemli olduğuna işaret etti.