İsrail Savunma Bakanı'nın Gazze Açıklamaları Karışıklık Yarattı

İsrail basınına göre, Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın "Gazze Şeridi'nin kuzeyine yerleşecekleri" yönündeki çelişkili açıklamaları Tel Aviv'de soru işaretlerine, Washington'da ise öfkeye yol açtı.

Katz, işgal altındaki Batı Şeria'da gasbedilen Filistin toprakları üzerinde 1200 yeni konut inşa edilmesi için düzenlenen etkinlikte, "Gazze'nin tamamından çekilmeyecekleri" iddiasında bulundu.

İsrail Savunma Bakanı, "Zamanı geldiğinde, boşaltılan (yasa dışı Yahudi) yerleşim yerlerinin yerine Gazze'nin kuzeyinde karakollar kuracağız. Bunu doğru zamanda ve uygun şekilde yapacağız." ifadelerini kullandı.

Katz, "Gazze'nin kuzeye yerleşeceklerini" söylemesinden sonra gelen eleştirilerin ardından geri adım atmak zorunda kaldı.

İsrail Savunma Bakanlığı Ofisi'nden yapılan açıklamada, Katz'ın ifadelerinin "anlaşıldığı gibi olmadığı" iddia edilse de güvenlik nedeniyle bölgeden çekilmeyecekleri söylemi teyit edildi.

İsrail, 2005'te, Gazze Şeridi'ndeki yerleşim yerlerini ve askeri üsleri ile Batı Şeria'nın kuzeyindeki dört yerleşim yerini boşalttığı tek taraflı bir geri çekilme planı uygulamaya koymuştu.

Nahal toplulukları nedir?

The Jerusalem Post'un haberinde, "Nahal Temel Programları"nın, İsrail ordusunun Nahal Tugayı tarafından denetlendiği, "toplumsal hizmeti askeri hizmetle birleştirdiği ve bu programların genellikle İsrail hükümetinin yerleşimi teşvik etmeyi amaçladığı bölgelerde uygulandığı" belirtildi.

Söz konusu programların genellikle tarım gibi yerel toplulukların üretimini desteklemeye yönelik olduğu aktarıldı.

İsrail'de yayın yapan Kanal 7'nin haberinde, bu toplulukların İbranice Garenim olarak adlandırıldığı belirtilerek, "Bu topluluklar genellikle, birlikte yaşamaya ve çalışmaya kendini adamış gençlerden veya genç ailelerden oluşur. Tarihsel olarak bu, ortak bir tarım alanı veya belirli bir gönüllü girişim kapsamında gerçekleşir." ifadelerine yer verildi.

Bu kişilerin askerlik çağına geldiklerinde topluluk olarak orduya katıldığı, hizmet süreleri boyunca tek bir birlik olarak kaldığı ve daha sonra aile kurmak veya mevcut ailelerini genişletmek amacıyla geri döndükleri ve bu şekilde sürekli büyüyen yeni bir askeri nesil oluşmasına katkı sağladıkları kaydedildi.

İsrail ordusunun planına göre bu toplulukların Nahal Tugayı'nda yoğunlaştığı, her birine askere alma sırasında ordu tarafından bir görevin belirlendiği ifade edildi.

Askeri yerleşim

İsrail basınına göre, Katz, Gazze'nin kuzeyinde "yerleşim karakolları" sözü verirken, bazı kaynaklar bunu, "Gazze'nin kuzeyinde kalıcı İsrail askeri yerleşimleri" olarak yorumladı.

Filistin yönetimi, yıllardır uluslararası topluma Birleşmiş Milletlerin (BM) "yasa dışı" olarak nitelediği işgal altındaki Filistin topraklarındaki yerleşim faaliyetlerine son vermesi için İsrail'e baskı yapılması çağrısında bulunuyor ancak bu çağrıları sonuçsuz kalıyor.

İsrail devlet televizyonu KAN'a göre, İsrail, 2005'teki tek taraflı çekilme planı kapsamında Gazze'nin kuzeyindeki Dugit, Nitzanit ve Elei Sinai isimli yerleşim yerlerini boşalttı.

Haaretz'in haberinde Katz'ın, Gazze kalma açıklamalarıyla "genç İsraillilerin gönüllü olarak bir araya gelip daha sonra sivil topluluklar oluşturduğu bir askeri programı kast ettiği" aktarıldı.

Bununla bağlantılı İsrail'de yerleşimcilere yakın Kanal 7 televizyonunun haberinde de Katz'ın "Gazze'de askeri gençlik grupları kurmaktan" bahsettiği bildirildi.

İsrail'in çelişkisi

Times Of Israel'in haberinde "Katz, Başbakan Binyamin Netanyahu ve ABD'ye meydan okuyarak, İsrail'in Gazze'nin kuzeyinde yerleşim yerlerini yeniden kuracağını söylüyor." ifadesi kullanıldı.

Haberde, Katz'ın, "yerleşimci liderlere zamanı geldiğinde, Gazze'nin kuzeyinde daha önce boşaltılan yerlere öncü gruplar kuracaklarını söylediği" belirtildi.

Katz'ın açıklamalarının Netanyahu'nun Gazze'de yerleşim yerleri kurma niyetinde olmadıkları yönündeki açıklamalarıyla ve ABD'nın barış planıyla çeliştiği vurgulandı.

Kanal 12'nin haberinde ise, İsrail Savunma Bakanı'nın açıklamalarının "Gazze'de İsrail yerleşimleri kurmaya yönelik bir adım mı?" sorusu tartışıldı.

Tepkiler ve tebrikler

İsrail hükümeti, Katz'ın söylemlerine ilişkin bir açıklamada bulunmazken, Filistin topraklarını gasbeden İsrailli yerleşimcilerin liderleri ve İsrail muhalefeti bunu "yerleşim yerlerinin genişletilmesi çağrısı" olarak değerlendirdi.

Yerleşim Birimleri Konseyi'nden yapılan açıklamada, "Gazze'de gençler için yeni askeri yerleşim yerlerinin kurulmasına ilişkin önemli açıklaması nedeniyle Katz'a teşekkür" edildi.

Gazze'de yasa dışı yerleşim kurulmasının "İsrail'in güneyinde güvenliği güçlendireceği" iddia edildi.

Eski İsrail Genelkurmay Başkanı Gadi Eisenkot, ABD merkezli X şirketinin sosyal medya platformundaki hesabından yaptığı açıklamada, Katz'ın açıklamalarını eleştirdi.

Eisenkot, "Hükümet bir yandan Trump'ın planını desteklerken, diğer yandan Gazze'de yerleşim yerleri hakkındaki yanılsamaları körüklüyor." ifadelerini kullandı.

Netanyahu hükümetinin küçük siyasi kaygılarla hareket ettiğine dikkati çeken Eisenkot, "Hükümet güvenliği güçlendirmek ve orduyu destekleyecek bir (zorunlu askerlik) yasası çıkarmak yerine, İsrail'in itibarını zedeleyen sorumsuz ve içi boş açıklamalar yapmaya devam ediyor." yorumunu yaptı.

Trump'ın planının ihlali

İsrailli üst düzey bir yetkiliden "türünün ilk örneği" olan Katz'ın açıklamaları, aynı zamanda Trump'ın Gazze'de barış planıyla da çelişiyor.

Trump'ın 20 maddelik planında 16. maddede, "İsrail Gazze Şeridi'ni işgal veya ilhak etmeyecektir." ifadesi yer alıyor.

Plana göre, Gazze'de uluslararası istikrar gücünün kurulmasının ardından İsrail ordusunun silahsızlanmayla ilgili standartlara, aşamalara ve zaman çizelgelerine uygun olarak çekilmesi gerekiyor.

Söz konusu zaman çizelgelerinin "Gazze'de güvenliği sağlamak, Gazze'nin İsrail, Mısır veya Filistin vatandaşları için herhangi bir tehdit oluşturmamasını güvence altına almak amacıyla İsrail ordusu, uluslararası istikrar gücü, garantör ülkeler ve ABD arasında kararlaştırıldığı" belirtiliyor.

Trump'ın planına göre İsrail ordusu Gazze'de kurulacak geçici yönetimle yapılacak bir anlaşma kapsamında Gazze'nin kontrolünü uluslararası istikrar gücüne kademeli olarak devredecek ve bu süreç İsrail ordusu tamamen çekilene kadar sürecek.

Planda İsrail ordusunun çekilmesi "Gazze'de muhtemel tehditlerin tamamen ortadan kaldırılana kadar yürürlükte kalacak bir güvenlik bölgesini" de kapsamıyor

Katz'ın açıklamaları Washington'da "öfkeye yol açtı"

KAN'ın haberinde Katz'ın Trump'ın Gazze planıyla çelişen söylemlerinin, Washington'da öfke ve şaşkınlığa yol açtığı ve konu hakkında İsrail'den açıklama talep edildiği aktarıldı.

İsmi açıklanmayan ABD'li yetkililere dayandırılan haberde, "Bu açıklamanın kaynağını anlamıyoruz. İsrail ordusunun Trump'ın planına göre Gazze Şeridi'nden çekilmesi gerekiyor ve ABD, İsrail'in Gazze'de yerleşim faaliyetlerine yeniden başlamasına izin vermeye hazır değil." ifadeleri kullanıldı.

Haberde, Katz'ın kısa bir süre sonra "Netanyahu hükümetinin Gazze'de herhangi bir yerleşim yeri kurma niyetinde olmadığını belirten" bir açıklama yayınladığına dikkati çekildi.