Sitoplazma Nedir, Ne İşe Yarar? Sitoplazmanın Görevleri ve Özellikleri..

Sitoplazma, hücre zarı ile çekirdek zarı arasında yer alan kolloidal (ne sıvı ne de katı), homojen ve sürekli değişim içinde bulunan bir tür eriyiktir.

Sitoplazma Nedir?

Sitoplazma, bir hücrenin içini dolduran ve tüm organelleri içinde bulunduran hücre sıvısına denir. Bu sıvı, oldukça açık renklidir ve jele benzeyen bir görünüme sahiptir. Sitoplazma, temel olarak sudan meydana gelir. Fakat aynı zamanda sitoplazma çeşitli tuzlar, enzimler ve organik moleküller içerir.

Örneğin, hücre sitoplazması içinde pek çok reaksiyon gerçekleşir. Hem bu reaksiyonları oluşturan maddeleri hem de bu reaksiyonların gerçekleşmesini sağlayan enzimler sitoplazma içinde yer alır.

Sitoplazma Ne İşe Yarar?

Sitoplazmanın en önemli görevi hücre yapı ve organlarını içinde bulundurur. Jel bir yapısı olduğundan dolayı molekülleri ve organelleri esnek bir ortamda barındırır. Aynı zamanda sitoplazma sıvısı içinde pek çok farklı işlem meydana gelir. Hücre metabolizmasının pek çok basamağı ise burada gerçekleşir.

Oksijenli ve oksijensiz solunumun ilk aşaması olarak da bilinen glikoliz evresi, sitoplazma içinde gerçekleşir. Aynı zamanda ribozomda protein sentezinde kullanılacak olan amino asitler sitoplazma içinde bulunur. Sitoplazma için gerekli olan organik moleküllerin sindirilmesi, alınması, paketlenmesi ve atılması sağlanır. Bunun için koful ve benzeri yapılar ortaya çıkar. Sitoplazma aynı zamanda hücre zarı ile birlikte cep yapılar ortaya çıkararak hücre içine madde atılması ve madde alınması gibi işlevleri de yerine getirmeye yardımcı olur.

Sitoplazmanın Görevleri ve Özellikleri

Sitoplazmanın başlıca görevleri şu şekilde sıralanabilir;

Hücrede gerçekleşen pek çok reaksiyona imkan sağlamak,

Organellerin içinde bulundurduğu akışkan bir ortam ortaya çıkartmak,

Hücreye akışkanlık ve esneklik sağlamak,

İnorganik maddeleri, organik maddeleri ve enzimleri içermek,

Hücre içinde yer alan maddelerin hareket etmesini sağlamak,

Bazı canlılarda sitoplazmik bir cep oluşturarak hareket etmeyi sağlamak,

Hücre bölünmesinde rol almak gibi önemli görevleri vardır.

Sitoplazma ve Organeller

Hücre içinde çeşitli fonksiyonları yerine getirmek için özelleştirilmiş olan yapılara organel ismi verilir. Organeller ise, sitoplazma içinde yer alır.

Ribozom: Her hücre içinde yer alan en temel organele verilen isimdir. Ribozom, protein sentezinden sorumludur. İçinde ise, zar bulunmaz. Ribozom, rRNA ve proteinden oluşur.

Endoplazmik Retikulum: Çekirdeğin ve hücre zarı arasında dağılmış olan kanal sistemine verilen isimdir. Hücre içinde madde iletimini sağlar. Granüllü ve granülsüz olmak üzere iki çeşidi vardır.

Mitokondri: Çift zarlı bir organele denir. İçinde ise, kendi ribozomu ve DNA'sı bulunur. Bu organelin gelişmiş bir yapısı vardır. Mitokondrinin en önemli görevi ise, oksijenli solunumdan sorumlu olmasıdır.

Golgi Cisimciği: Hücrenin salgı yapan organelidir. Salgı bezlerinde çok sayıda golgi cisimciği bulunur.

Lizozom: Hücre içindeki sindirimde görev alır. Endoplazmik retikulum ya da golgi tarafından da yerine getirilir.

Sentrozom: Mantar, hayvan ve bazı ilkel bitki hücrelerinde yer alır. Aynı zamanda bu yapı, zarsız bir organeldir. Hücre bölünmesinde de önemli bir rol oynar.

Koful: Koful, hayvan hücrelerinde küçük, bitki hücresinde ise büyük bir şekilde bulunur. Boşaltım ve depo gibi işlevleri yerine getiren bir paketleme yapısına da sahiptir.