Maden Kanun Tasarısı TBMM Sanayi Komisyonunda Kabul Edildi

Maden Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'nda kabul edildi.

Tasarıya göre, farklı bir grupta yer alan uranyum, toryum, radyum gibi elementleri  içeren radyoaktif mineraller ve diğer radyoaktif maddeler, 4. grup madenlerin içinde yer alacak.

Kalsit, dolomit, kalker, granit, andezit, bazalt gibi kayaçlardan agrega, mıcır veya öğütülerek kullanılacak kayaçlar 2. grup madenler kapsamında bulunacak.

Yatırım maliyetleri yüksek olan çimento sektöründe ihtiyaç duyulan hammadde güvenliğinin sağlanması amacıyla yeni bir ruhsat alt grubu oluşturuldu. Bu grupta kalsit, dolomit, kalker, granit, andezit, bazalt gibi kayaçlardan entegre çimento, kireç ve kalsit öğütme tesisinde kullanılan kayaçlar yer alacak.

Tasarıyla, "Görünür Rezerv", "Proje", "Ön  Arama Faaliyet  Raporu", "Genel  Arama  Faaliyet Raporu", "Detay  Arama Faaliyet Raporu" ve "Kaynak"  tanımları değiştiriliyor; "Ekonomik  Cevher", "Faaliyet Raporu", "Satış  Bilgi  Formu",  "Faaliyet  Bilgi  Formu"  "Teminat"  tanımları yürürlükten kaldırılıyor.

Maden ruhsatları ve buluculuk hakkı devredilebilecek. Devir yapılmadan önce arama ve işletme ruhsatlarının devredildiği tarihteki ruhsat bedelinin iki katı tutarında devir bedeli alınacak. Devir bakan onayıyla gerçekleşecek. Bakan, bu yetkisini gerekli hallerde devredebilecek.

Tasarıda "yetkilendirilmiş tüzel kişiler" şu şekilde tanımlandı:

"Maden İşleri Genel Müdürlüğü'nce yetkilendirilen genel müdürlüğe verilmesi gereken rapor, proje ve her türlü teknik belgeyi hazırlamaya yetkili, şirket hisselerinin yarısından fazlasının sahibinin mühendis olduğu ya da bünyesinde nitelik ve nicelikleri yönetmelikle belirlenen mühendisler çalıştıran maden arama ruhsat sahibi ya da işletmesi olan tüzel kişiler."

"Fizibilite raporu" ise "Bir cevher kaynağının ekonomik olarak işletilebilirliğini göstermek amacıyla jeolojik, madencilik, metalürjik, ekonomik, pazarlama, yasal, çevresel, sosyal ve mali etkenlerin önerilen maden projesinde yeterli ayrıntıda incelendiği kapsamlı rapor" olarak tanımlanıyor.

Süresi içinde proje verilmeyen ruhsatlar için yaptırım uygulanacak. Kanunda belirlenen gruplardaki madenler için gerekli görüldüğünde ruhsat iptaline gidilebilecek.

Yetkilendirilmiş tüzel kişilere ilişkin uygulamalar, kanunun yayımı tarihinde itibaren bir yıl sonra yürürlüğe girecek. Bir yıllık süre içinde teknik nezaretçinin görevinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde teknik nezaretçinin tüm görev ve yetkileri bu sürenin sonuna kadar daimi nezaretçi tarafından sürdürülecek.

Alınması gereken izinler ile Maden İşleri Genel Müdürlüğü'nün kayıtlarına işlenmiş alanlarla ilgili diğer izinlerin süresi içinde alınarak genel müdürlüğe verilmeyen ruhsatlar hakkında 30 bin lira idari para cezası uygulanacak.

Yetkilendirilmiş tüzel kişiler tarafından hazırlanan rapor, proje ve tüm teknik belgeler ruhsat sahibi tarafından genel müdürlüğe verilecek. Maden bölgelerinin altyapı hizmetleri valiliklerce yapılacak.

Daimi nezaretçiler, işletmede daimi olarak istihdam edilen maden mühendisleri olacak.

Dördüncü grup madenler ile kalsit, dolomit, kalker, granit, andezit, bazalt gibi kayaçlardan entegre çimento, kireç ve kalsit öğütme tesisinde kullanılan kayaçları kapsayan ikinci grup (b) bendi dışındaki madenler ihale yoluyla ruhsatlandırılacak.

İşletme ruhsat bedelinin yüzde 70'i genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimi hesabına, yüzde 30'u çevre ile uyum planı çalışmalarını gerçekleştirmek üzere ruhsatı veren idarenin muhasebe birimi hesabına teminat olarak yatırılacak. Faaliyet sonrası, sahanın çevre ile uyumlu hale getirilmesinin ardından, çevre ile uyum teminatı iade edilecek.

Çevresel etki değerlendirmesi ile ilgili karar, işyeri açma ve çalışma ruhsatı, mülkiyet izni olmaması halinde 50 bin TL tutarında idari para cezası uygulanarak bu alandaki işletme faaliyetleri durdurulacak. Bu ihlallerin 3 yıl içinde 3 kez yapıldığının tespiti halinde ise ruhsat iptal edilecek.

-Destek kapsamı genişliyor-

Ürettiği madeni yurtiçinde ve kendi tesisinde işleyip ek katma değer sağlayanlardan, bu tesislerde üretimde değerlendirilen maden miktarı için devlet hakkının yüzde 50'sinin alınmayacağına ilişkin hüküm, 2. grupta yer alan kalsit, dolomit, kalker, granit, andezit, bazalt gibi kayaçlardan agrega, mıcır veya öğütülerek kullanılacak kayaçlar, entegre çimento, kireç ve kalsit öğütme tesisinde kullanılan kayaçlar için; kaba inşaat, baraj, gölet, liman, yol gibi yapılarda kullanılan her türlü yapı hammaddesi için uygulanmayacak.

Daimi nezaretçinin, atandığı ruhsat sahasındaki faaliyetleri düzenli bir şekilde denetleyerek tespit ve önerilerini daimi nezaretçi defterine kaydetmesi zorunlu olacak. Aksi takdirde daimi nezaretçi uyarılacak. İkinci kez aynı ruhsat ile ilgili olarak bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda daimi nezaretçi beyanları, bir yıl süreyle geçersiz sayılacak. Daimi nezaretçi defterini, daimi nezaretçi ile ruhsat sahibi veya vekili imzalayacak. Defterin ibraz edilmemesi veya düzenli tutulmaması halinde, ruhsat sahibine 20 bin TL idari para cezası verilecek.

Ruhsat sahibi veya vekilinin, mahallinde yapılan tetkik ve incelemelere katılmaması veya ruhsat sahibince herhangi bir nedenle tetkik ve incelemelerin engellenmesi halinde 20 bin TL, bu fiilin tekrarı halinde ise iki katı tutarında idari para cezası uygulanacak.

Hammadde üretim izni olmadan üretim yapıldığının ve hammaddenin kamuya ait projelerde kullanıldığının tespit edilmesi halinde faaliyetler durdurulur. Bu alanda üretilen hammadde  için faaliyeti gerçekleştiren ocak başı satış bedeli kadar idari para cezası uygulanacak.

Üretim ve sevkıyat ile ilgili para cezalarının oranları azaltılıyor.

Ruhsat harcı ve teminatı, ruhsat bedeli başlığı altında toplanıyor.

Çevre ile uyum planı çalışmalarını gerçekleştirmek üzere, yatırılan teminatın yüzde 30'u alınacak.

Ruhsat bedelleri, mevcut ödenen harç ve teminata göre alan bazlı artırılıyor.

Devlet hakkı payları, tasarıyla yeniden belirleniyor.

Ruhsat almak için yapılan ilk müracaat yoluyla arama ve işletme ruhsatı  alma uygulaması  kaldırılıyor. Maden ruhsatı verilecek alanlar Genel Müdürlükçe ihale edilerek arama ve işletme ruhsatı verilecek.

Tesis veya altyapı tesisi kurulacak alanlar, ruhsat kapsamında değerlendirilecek.

Ruhsat dönemlerindeki ara geçişlerde uygulanan teminatları irat kaydedilerek ruhsatların iptali hükümleri yerine idari para cezası getiriliyor.

- Ankara