Şentop, Başkanlık Sistemiyle İlgili Gençlerin Sorularını Cevapladı

TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop, başkanlık sistemine diğer partilerin neden karşı çıktığıyla ilgili, "Parlamenter sistem devam ederse muhalefet partilerinin hükümette olabilmelerini ümitle yaşayabilmeleri mümkün. Ama başkanlık sisteminde bu şekilde bir ümit kalmayacak. Esas karşı çıkma sebepleri bu. Bir de çok duygusal bir sebep var. Tayyip Erdoğan'dan nefret ediyorlar" dedi.

TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop, Keçiören Belediyesi Gençlik ve Spor Müdürlüğünün düzenlediği "Gençler Başkanlık Sistemini Soruyor" isimli panelde soruları cevapladı. Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Akın da katıldığı toplantıda Şentop, önce başkanlık sistemiyle ilgili detaylı bilgi verdi. Türkiye'de bugüne kadar anayasaları hep silahını çekip ülke yönetimine el kopyan darbeci askerlerin yaptığını belirten Şentop, "Anayasada iki bölüm var. Haklar hürriyetler, bir de devletin temel kurumlarının yapısı ve işleyişi. En önemlisi yürütme dediğimiz hükümet dediğimiz kısım. Bugün Türkiye'de başkanlık sistemi yok. parlamenter sistem var. Bu sistem tartışmaları da hükümetle ilgili kısmı anayasanın. Devletin yapısıyla ilgili kısımda yasama, yürütme ve yargıyla ilgili bölümler var. Yasama kısmı başkanlıkta da parlamenter sistemde de çok fazla değişiklik göstermiyor. Yargı kısmı da parlamenter sistemde de başkanlık sisteminde fazla farklılık göstermiyor. Fark eden kısım hükümetle ilgili kısım. Burada iki temel ölçüyle ayrım yapıyoruz. Parlamenter sistemde hükümeti millet seçmiyor. Millet Meclisi seçiyor. Hükümet Meclis'in içinde çıkıyor. Başkanlık sisteminde ise iki seçim yapılıyor. İki sandık kuruluyor. Birisi Meclisi seçmek için diğeri ise hükümeti seçmek için. Parlamenter sistemde Meclis içerisinden çıktığı için hükümet Meclis'e karşı sorumlu" diye konuştu.

"TÜRKİYE'DE UZUN ZAMANDIR BAŞKANLIK SİSTEMİNİ SAVUNAN SİYASETÇİLER, SİYASİ PARTİLER VAR OLMUŞ"

"Biz Cumhurbaşkanımız başta olmak üzere başkanlık sisteminin Türkiye için daha iyi olacağını düşünüyoruz" ifadesini kullanan Şentop, başkanlık sistemini günümüzden geriye giderek kimlerin, hangi partilerin savunduğunu anlattı. Merhum Necmettin Erbakan, Necip Fazıl Kısakürek ve Alparslan Türkeş gibi isimlerin de başkanlık sistemini savunduğunu söyleyen Şentop, "Türkiye'de başkanlık sistemi yeni bir tartışma değil. Türkiye'de uzun zamandır başkanlık sistemini savunan siyasetçiler, siyasi partiler var olmuş" ifadelerini kullandı.

Bir partinin genel başkanının Türkiye'de 140 yıldır parlamenter sistemin uygulandığı yönünde açıklama yaptığına değinen Şentop, şunları kaydetti:

"Tarihe baktığımızda parlamenter sistemde hükümet parlamento içerisinden çıktığı için millet tarafından seçilmediği için sık sık hükümet değişiklikleri olmuş. Bu sistemle Türkiye iyi yönetilememiş, iyi yönetilemediği için Türkiye'nin iyi yönetilebileceği hükümet sistemi arayışları ortaya çıkmış. Başkanlık sisteminin tartışılmasının, talep edilmesinin sebebi bu. Niye çünkü başkanlık sisteminde millet seçiyor hükümeti. Hükümetin süresi de belli."

Parlamenter sistemin monarşilerde, krallıkların olduğu yerde iyi işlediğini söyleyen Şentop, "Cumhuriyet olup da parlamenter sistemi iyi işleten ülkeler var mı? Var Almanya, Avusturya, Kanada. Bu ülkeleri diğer ülkelerden farklı kılan nedir? Bu ülkelerde federasyon var, eyalet sistemi. Türkiye'de eyalet sistemi yok. Biz de olmaması gerektiğini, Türkiye üniter bir devlettir. Cumhuriyet olan ülkelerde başkanlık sistemi daha iyi işliyor parlamenter sistemine göre. Bu bakımdan biz başkanlık sistemi tartışmalarını başlattık 2-3 yıldır. Bunları başka partilerin de tartışmasını istiyoruz ama doğru bilgilerle. Farklı kanaatler olabilir ama doğru bilgi olması lazım. Bugün karşı çıkanlar, doğru bilgi sahibi olmadan bu sisteme karşı çıkıyor. Böyle olursa Türkiye'de hükümetler istikrarlı bir şekilde çalışır. Hızlı hareket etme imkanına sahip olur" şeklinde konuştu.

Türkiye'nin en önemlisi meselesinin hükümet sisteminin ötesinde bir anayasa meselesi olduğunu ifade eden Şentop, "Türkiye artık sadece milletten yetki alanların yöneteceği bir ülke olacak. Bir takım oyunlarla, tezgahlarla bu ülkeyi milletten yetki almadan yönetmek mümkün değil. Biz buna müsaade etmeyiz. Yeni anayasada bu anlayışla artık yapılacak hale geldi. Başkanlık sistemi bunun alt başlığıdır" dedi.

"BAŞKANLIK SİSTEMİNDE BÜTÇE YAPMA YETKİSİ TAMAMEN MECLİS'E AİT"

Gençlerin sorularını da cevaplayan Şentop, başkanlık sisteminde Meclis'in yetkisinin nasıl olacağı sorusu üzerine şunları söyledi:

"Meclis'in iki temel görevi var parlamentoda. Birincisi bütçe yapmaktır. Başkanlık sisteminde bütçe yapma yetkisi tamamen Meclis'e ait. İkincisi yasa yapma kanun yapma yetkisi. Bu da parlamentoya ait. Başkanlık sistemi olduğu takdirde de bu iki yetkinin tamamen parlamentoya münhasır onlara ait olduğu konusunda bir tartışma yok. Parlamenter sistemde parlamentonun Meclis'in bir de hükümeti denetleme yetkisi var. Bu yetki başkanlık sisteminde yok. Hükümet parlamentonun içerisinden çıktığı için parlamento hükümeti denetleyebiliyor ama başkanlık sisteminde doğrudan millet seçtiği için bu denetleme doğrudan parlamentoya karşı sorumlu olma anlamında denetim yok. Kanun yapma bütçe yapma yoluyla dolaylı bir denetim söz konusu."

"BAŞKANLIK SİSTEMLERİNDE EKONOMİK KONULARDA DA DAHA HIZLI KARAR ALMA VE İCRAAT YAPMAK İMKANI, YETKİSİ VAR"

Başkanlık sisteminin ekonomiye katkısının nasıl olacağı sorusuna Şentop, "Başkanlık sisteminde hükümet daha hızlı çalışma, karar alma ve icraat yapma imkanına sahip. Bunun için başkanlık sistemlerinde ekonomik konularda da daha hızlı karar alma ve icraat yapmak imkanı yetkisi var. parlamenter sisteminin iyi işlediği ülkelerle başkanlık sisteminin iyi işlediği ülkeleri mukayese ettiğinizde başkanlık sistemlerinde hükümetlerin icraatlarında ekonomik bakımdan da daha başarılı olduğunu söyleyebiliriz rahatlıkla" yanıtını verdi.

"PARLAMENTER SİSTEM DEVAM EDERSE MUHALEFET PARTİLERİNİN HÜKÜMETTE OLABİLMELERİNİ ÜMİTLE YAŞAYABİLMELERİ MÜMKÜN"

"Diğer partilerin başkanlık sistemini eleştirmesinin nedeni nedir?" sorusu üzerine Mustafa Şentop şunları söyledi:

"Başkanlık sisteminde yasamayla yürütme birbirinden tamamen ayrılmış oluyor. Ayrı ayrı seçiliyor. Yüzde 50'nin üzerinde oy alması gerekiyor. Türkiye'de baktığınızda yüzde 50'nin üzerinde başkanlık sisteminde oy alabilecek siyasi partiler veya siyasi hareketler hangileri? Bir tane var başka yok. Muhalefet partilerinden herhangi birisi aday çıkartıp da Türkiye'de onun gösterdiği adayın yüzde 50'nin üzerinde oy alabilmesi mümkün değil. Bir araya gelince de alamıyorlar. Cumhurbaşkanlığı seçiminde bir araya geldiler. Yüzde 38 oy alabildi en fazla. Parti çok var Türkiye'de. Parlamenter sistem devam ederse muhalefet partilerinin hükümette olabilmelerini ümitle yaşayabilmeleri mümkün. Ama başkanlık sisteminde bu şekilde bir ümit kalmayacak. Esas karşı çıkma sebepleri bu. Bir de çok duygusal bir sebep var. Tayyip Erdoğan'dan nefret ediyorlar. Onun için başkanlık sistemi olursa Tayyip Erdoğan gelecek diye de istemiyorlar. Memleket ne olursa olsun. Türkiye'nin şartları daha da kötü olsa yeter ki Tayyip Erdoğan başkan olmasın. Bu niyette olan siyasetçiler de var. Sadece Tayyip Erdoğan karşıtlığı, düşmanlığı üzerinden siyaset yapmaya çalışıyorlar. Söylediği doğru da olsa yanlışta olsa karşı çıkıyorlar. Kısa zamanda Türkiye'nin menfaatini her şeyin üzerinde tutan siyasetçilerin, siyasi partilerin Türkiye'de faaliyete geçmesi gerekiyor."

Başkanlık sistemiyle federasyonun zorunlu mu kılındığı sorusuna Şentop, "Federasyonla başkanlık sistemi arasında doğrudan bir ilişki yok. Bunu söyleyenler ABD örneğine bakıyorlar. Federasyonla bu yönetim sistemleri arasında doğrudan ilişki yok. Türkiye'de bin yıldır bu topraklarda federasyon yok merkezi yönetim var. Bir ayrılma ayrışma yok" cevabını verdi.

"BAŞKANLIK SİSTEMİNİ AMA ÜNİTER DEVLETİ SAVUNUYORUZ, FEDERASYONA KARŞI ÇIKIYORUZ"

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki siyasi tablonun terör örgütüyle ilgili bir tablo olduğunu ifade eden Şentop, "Terör örgütünün desteğini alan bir tablo var. Bundan dolayı ondan siyasi farklılık var. Eğer bölgede terör örgütü olmasa Türkiye'nin diğer bölgelerinden farklı değil, oradaki seçim sonuçları da farklı olmaz. Türkiye'de bu topraklar üzerinde kültürel bakımdan homojenlik söz konusu. Federasyon olan ülkelerle bunu karşılaştırabilmek mümkün değil. Başkanlık sistemini ama üniter devleti savunuyoruz. Federasyona karşı çıkıyoruz biz" açıklamasında bulundu.

"Başkanlık sistemi bir ülkeye istikrar getiriyor" diyen Şentop, istikrarlı hükümetlerin ülkeyi büyüttüğünü ve bu büyümenin vatandaşa olumlu yansıyacağını ifade etti. - ANKARA