Röntgende belli olmuyor: en sık ayakta görülüyor

AYAĞIN belirli bölgelerinde şiddetli ağrı ve şişlik belirtisiyle ortaya çıkan 'stres kırığı', aşırı spor yapanlarda görülüyor. Tedavi edilmeyen stres kırığının ayakta şekil bozukluğuna yol açacağını belirten Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ufuk Özkaya, "Kadınlar, yüksek topuklu, sivri burunlu ayakkabılardan, erkekler ise sert köselelerden uzak durmalı" dedi.

Stres kırığı adıyla ortaya çıkan ve sporcu hastalığı olarak bilinen bu rahatsızlık kadın ve erkek herkesi etkiliyor. Hastalığın adı gibi stres kaynaklı olmadığının altını çizen Memorial Bahçelievler Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ufuk Özkaya, önemli uyarı ve tavsiyelerde bulundu.

"İKİ ÇEŞİT STRES KIRIĞI VAR"

Stres kırığının iki tip olduğunu anlatan Prof. Dr. Ufuk Özkaya, "Normal bir kemiğin kaldırabileceğinden fazla yüke maruz kalması stres kırığına yol açar. Bir askerin kilometrelerce yürümesi ya da bir sporcunun ağırlık kaldırması gibi durumlarda stres kırığı gelişir. Yani belli bir ağırlığı kaldırmaya programlanmış kemiğin bunun çok çok üzerinde bir yüke maruz kalması kemiğin bütünlüğünü bozar. Bu durum travma kemikte oluşan kırıktan çok da farklı bir durum değildir. Yer değiştirmemiş bir kırıktır ya da halk arasındaki deyimiyle bir çatlaktır. İkinci tip stres kırığında ise kemiğin yapısı bozuktur. Yani burada kemik normal değildir. Basit bir travmayla bile bu kırık yada çatlak adını verdiğimiz tablo ortaya çıkar" diye konuştu.

"YÜZDE 95'İ AĞRIYLA BAŞVURUYOR"

Stres kırığının en sık ayakta görüldüğünü anlatan Prof. Dr. Özkaya, "Bunun haricinde dizinde kireçlenmesi olan bir insanın kaval kemiğinde görülebilir. Leğen kemiğinde yaşla birlikte bazı kadınlarda görülebilir. Omurgada da yaşanabilir. Ama en sık görüldüğü yer ayak kemiğidir. Daha fazla tarak ve topuk kemiklerinde görülür. Hastalarımız yüzde 95'i ağrıyla bize başvururlar. Röntgen çektirdiğinizde bir şey göremezsiniz. Eğer doktor hastanın öyküsünde böyle bir hastalıktan şüpheleniyorsa kapsamlı görüntüleme yöntemleriyle bunu belirleyebilir" ifadelerini kullandı.

AYAKTA ŞEKİL BOZUKLUĞUNA DİKKAT

Aşırı spor yapanların ilk sırada olduğunu anlatan Prof. Dr. Özkaya, şöyle devam etti:

"Bunu kemik metabolizması bozuk olanlar takip eder. Özellikle burada kadınlar gündeme geliyor. Osteoporoz sonrasında kadınlarda daha fazla görülebilir. Yıllardır spor yapmamış birisi ağır bir şekilde birden spor yapmaya başlarsa onlar da risk altındadır. Düzenli spor yapanlarda çok fazla görülmez ama birdenbire kemiğe yüklenenlerde daha fazla görülür. Tedavi edilmeyen stres kırığı ayakta şekil bozukluğu yapabilir. Ama öncesinde iyi bir teşhis koymak önemlidir."

AYAKKABI SEÇİMİ ÖNEMLİ

Prof. Dr. Ufuk Özkaya, stres kırığına karşı alınması gereken önlemleri şöyle anlattı:

"Yüksek topuklu sivri burunlu göze hoş gelen ayakkabılardan kadınların uzak durması gerekiyor. Bu ayakkabılar ayağı hiç anatomik olmayan postürü zorlar. Tarak kemiklerinin başına alırı yük biner. Bu nedenle her ne kadar şıklığı sağlasa da bu tip ayakkabılardan uzak durmak gerekir. Erkekler içinde altı kösele ya da çok sert deriden yapılmış ayakkabılar tercih edilmemelidir. Varlığı ve yokluğu belli olmayan ayakkabılar tercih edilmeli. İnsan sınırlarını bilmeli ve spora birdenbire başlamamalıdır."

NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Tedavide öncelikle aşırı yükten kurtulmak gerektiğinin altını çizen Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ufuk Özkaya, "İlk önce etken olan şey aşırı yük ise bundan kurtarmak ve ayağı istirahate almak lazım. Eğer altta yatan bir metabolik bozukluk ise ona yönelik tedavi gerekir. Alçı, bileklik gibi genelde alçı dışı yöntemler kullanılır. Tamamen ayağı istirahate almak gerekir. onlarda  ihmal edilirse nadir de olsa cerrahi uygulanır. Özellikle osteoporoz kaynaklı leğen kemiği kırıklarında son zamanlarda biraz daha fazla cerrahi ağırlıklı düşünmeye başlanır" değerlendirmesinde bulundu.