Eski Mısırlılar Neden Kedilere Tapıyorlardı?

Eski Mısır halkı kedilerine çok düşkündüler ve onlara tapmalarının en önemli ana sebebi yetiştirdikleri tarım ürünlerini tarlalara dadanan fare ve diğer kemirgen hayvanlardan korumalarıydı. Buna sonuç olarak da evlere bereket ve üretkenlik sağladıklarına inanan insanların sayısı arttıkça birçok kedi tanrıçasına tapmaya başladılar.

Mısır denilince akla birçok farklı tarihi eser, piramitler, Kleopatra gibi isimler gelir ama bazılarımız hemen kedileri düşünürüz.

Evet, Mısırlılar yaşadıkları ortamı paylaştıkları bir sürü canlıya saygı duyardı elbette ama özellikle kediler evlerinde ve kalplerinde ayrı bir yere sahipti.

Bu sevginin diğer hayvanlara olan ilgilerinden çok daha üst seviyede olması, hatta kedilerinin canlarına kendi canlarından daha fazla önem vermeleri çok ilginçtir. Örneğin bir evde yangın mı çıktı; en önce kedilerini kurtarırlardı, evin kedisi mi öldü; yas tutarken kaşlarını kazırlar ve kaşları tekrar çıkana kadar bu yası devam ettirirlerdi.

Bu kadar da olmaz, bu ne sevgi diyebilirsiniz.

10 Bin Yıl Önce Evcilleştirildiler

Evet kediler sadece tarım ile uğraşanların işine yaramakla kalmayıp din ve inanç sistemlerine de derin kök saldıklarından insanların kedilere olan sevgi bağları da o derece kuvvetliydi.

Kediler Mısır'da ilk 10 bin yıl önce evcilleştirilmeye başlandı, tarımla uğraşan çiftçiler evlerine dalan başıboş kedileri tarlalarda baş edemedikleri yılan ve fare sorununa çare olarak gördüler ve hele fazla gıda bolluğu olmayan bölgelerde toplanan hasata bekçilik yapmaya başlayınca fark ettiler ki yabani kediler evlerine gelsin diye onlara yemek bırakmaya başladılar.

Mısır'da bir dönem kemirgen hayvan sorununa çare olarak  her evde bir kedi olduğunu biliyor muydunuz?

Kedilerle olan ilişkileri her iki taraf için faydalı idi, simbiyotik ve karşılıklı bir bağ mevcuttu, kediler insanların yanında hem onların verdikleri yemek hem de farelerle karınlarını doyurduklarından, kendilerini yemek isteyen diğer hayvanlardan korunduklarından, çiftçiler de bedava haşere kontrolü bulduklarından hallerinden memnundular.

İlerleyen zamanlarda ticaretle uğraşan kişiler, askerler, hatta işçiler evcil kedileri yanlarında her gittikleri yere taşımaya başlayınca Mısır'da bir çok yere yayılmış oldu kediler.

İnanç, Efsane ve Kedi

Fiziksel görünümlerinin yanısıra kediler dini ve manevi açıdan da çok saygın hayvanlardı.

Mesela biri rüyasında kedi mi gördü, şans gelecek diye beklerlerdi.

Kediler ayrıca Eski Mısır çağlarında birçok dinle bağlantılı idiler. Örneğin çitayı andıran tanrıça bilinen ilk kedi tanrılarındandı. Yılan gibi zehirli yaratıklardan korunmak isteyenler Mafdet'e tapardı, Mafdet ayrıca adaleti temsil ederdi.

Bastet ise en meşhur kedi tanrıçası olarak bilinir. Yarı kedi, yarı kadın; evleri koruduğuna, hastalık ve kötülükleri evlerden uzak tuttuğuna inanılırdı. İnananı çok fazlaydı, kadınlık ve doğurganlık ile de bağdaştırılırdı. Adına festival düzenlenmiş, oldukça popüler bir tanrıçaydı.

Bir diğer ilginç şey: tapınaklarda din adamları hem kedi bakım evleri hem de kedi mezarlığı açarlardı. Birçok kişi mumyalanmış kedilerini buralara gömerdi. Mısır'da Mafdet ve Sekhmet gibi daha birçok kedi tanrı ve tanrıçası vardı fakat Bastet evcil kedileri/ev kedisini temsil eden tek kediydi.

Kedi Öldürmenin Cezası: Ölüm

Açıkçası Eski Mısır'da insanların kedilere olan düşkünlükleri başka bir seviyedeydi. M.Ö. 525 Pelisyum Savaşı'nda Pers İmparatoru Kambises Mısırlıların kedilere olan düşkünlüğünü bildiğinden bunu kendine avantaj olarak kullanmış, savaşa yanında hem kedi getirmiş hem de askerlerin kalkanlarına kedi resmettirmiş diye anlatılır.

Kedilere zarar vermek istemeyen Mısır askerleri yenilgiyi kabullenip teslim olmayı seçince Mısır Perslerin eline geçmiş.

Kedileri koruyan yasalara gelince:

Bir kediyi öldürmenin cezası, kazayla bile olsa, Ölüm!

Başka ülkelere kedi göndermek, kedileri içeren herhangi bir ticaretle uğraşmak, Yasak!

Eski uygarlıklar kedilere çok saygılıydı. O kadar ki, kedilerini ne kadar sevdiklerini göstermek isteyen kişiler kedileri ölünce aynı mezara gömülürlerdi.