Güneş Fırtınası Geliyor

Güneş'te önceki gün meydana gelen büyük patlamanın ardından oluşan güneş fırtınası Dünya'nın yanı sıra Uluslararası Uzay İstasyonu'nu (UUİ) etkiliyor.

Güneş fırtınasının elektronik aletleri etkilemesi olasılığı nedeniyle UUİ'ye ikmal malzemeleri götürecek Cygnus yük gemisinin dün yapılacağı duyurulan fırlatılışı bugüne ertelendi.

Cygnus yük gemisini UUİ'ye götürecek insansız Antares roketini üreten Orbital Science Şirketi baş teknik yetkilisi Antonio Elias, dün yaptığı açıklımada, Güneş'ten gelen parçacıkların roketteki elektronik aygıtları etkileme ihtimali nedeniyle ABD'nin Virginia eyaletindeki Wallops adasından yapılacak fırlatılışın bugüne ertelendiğini duyurdu. Elias roketin, bugün TSİ 20.07'de uzaya gönderileceğini sözlerine ekledi.

Cygnus yük gemisi UUİ'ye ikmal malzemelerinin yanı sıra bir eğitim projesi çerçevesinde getirilen karıncaların da aralarında bulunduğu çeşitli bilimsel deneyler götürecek.

NASA'dan bugün yapılan açıklamada da Güneş'ten gelen parçacıklardan oluşan serpintinin UUİ'de görev yapan 6 astronot için tehdit oluşturmadığı bildirildi. Açıklamada, Cygnus yük gemisinin güneş patlamaları sırasında ortaya çıkacak radyasyona dayanacak şekilde imal edildiği vurgulandı.

Cygnus'un Aralık 2013'te yapılması planlanan uçuşu UUİ'nin soğutma sisteminde ortaya çıkan arıza nedeniyle ertelenmişti. Önceki gün için planlanan fırlatılış da aşırı soğuk hava nedeniyle ikinci kez yapılamamıştı. Cygnus'un uzaya fırlatılışının, Güneş fırtınası nedeniyle dün de 3. kez ertelenmesi UUİ'nin uzay görevinin 4 yıl daha uzatılması sonucunu doğurdu. Bu, UUİ'nin 2020'de sona ermesi planlanan görevinin 2024'e uzatılacağı ve UUİ'deki mürettebat üzerindeki zaman baskısının azalacağı anlamına geliyor. NASA'nın insanlı keşif çalışmaları bölümü şefi Bill Gerstenmaier, bugün yaptığı açıklamada "Bu NASA için önemli bir artı" dedi.

Güneş'te meydana gelen patlamalar sonucu Güneş'in korona adı verilen üst tabakasından uzaya yayılan elektron ve protonlardan oluşan, plazma halindeki yüklü parçacıklara Güneş rüzgarı deniyor. Bu parçacıkların Dünya'nın manyetik alanına etki etmesine de Güneş fırtınası adı veriliyor.

Bilim adamları Güneş fırtınasının insanlar üzerinde zararlı etkisinin bulunmamasına karşın kamu hizmet sistemleri, uçak seferleri, uydu ağları ve kısaca GPS adı verilen küresel konumlama sistemi cihazlarında aksaklıklara yol açabileceğine işaret ediyor.

Güneş fırtınası ayrıca genellikle kuzey ülkelerinde görülen, kuzey ışıkları olarak adlandırılan gökyüzünde oluşan renkli ışık oyunlarının kutupların ilerisindeki bölgelerde de görülmesine yol açıyor.

ABD uzay hava tahmini uzmanı Joe Kunches, önceki gün Güneş'te meydana gelen büyük patlama nedeniyle oluşan Güneş rüzgarlarının bugünden itibaren Dünya'yı etkisi altına alacağını söyledi. Kunches, bunun, Dünya'nın manyetik alanını etkilemesi ve kutup ışıklarının güneye doğru genişlemesine neden olacağını belirtti.

ABD'deki Alaska Jeofizik Enstitüsü'nden yapılan açıklamada da Güneş fırtınası nedeniyle Kanada'nın büyük bir kısmıyla ABD'nin kuzey kesimlerinde bugünden itibaren kuzey ışıklarının görülebileceği bildirildi.

GPS cihazlarını bozma olasılığı bulunan Güneş fırtınası nedeniyle kutup bölgeleri çevresindeki uçuş seferleri, elektronik aletlerin etkileneceği endişesiyle başka yönlere kaydırılıyor. - Ankara