Bilecik'te "Tarih ve Kültür Sohbetleri"

Bilecik Üniversitesi (BÜ) Fen- Edebiyat Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Halim Demiryürek, Sultan II. Abdulhamit ile birlikte Bilecik'in yıldızının parlamaya başladığını söyledi.

Yrd. Doç. Dr. Demiryürek, Bilecik Üniversitesi (BÜ) Sürekli Eğitim Merkezi Salonunda düzenlenen "Tarih ve Kültür Sohbetleri" etkinliğinde verdiği

"Bilecik Tarihinden Kesitler" adlı konferansta, 1885 yılının, Bilecik için önemli bir tarihi dönüm noktası olarak kabul edildiğini belirterek, 30 Ağustos 1885 yılında II. Abdulhamit'in, Osmanlı Devleti'nin kuruluşuna ev sahipliği yapması nedeniyle Bilecik'i, merkez Ertuğrul sancağına dönüştürdüğünü kaydetti.

Bilecik'in sancak merkezi olmasıyla birlikte İnegöl, Yenişehir ve Söğüt'ün Bilecik'e bağlandığını anlatan Yrd. Doç. Dr. Demiryürek, şöyle konuştu:

"Sultan II. Abdulhamit tarihi açıdan önem arz eden Bilecik'e büyük önem vermiş ve yakinen ilgilenmiştir. Sultan II. Abdulhamit ile birlikte Bilecik'in yıldızı parlamaya başladı. Bunun sebebi hanedanın meşrulaştırılması veya meşrutiyet yüklenmesi şeklinde algılanmalıdır. Bilecik'in sancak olması Abdulhamit döneminde devam ettirildi ama bazı sıkıntılar da ortaya çıktı. Özellikle Eskişehir, Bilecik'in sancak merkezi olmasından rahatsızlık duymuştur. Ertuğrul ismi padişah için adeta kutsal bir anlam taşımaktaydı. II. Abdulhamit'in tahttan indirilmesinde sonra Sultan Mehmet Reşat döneminde de Bilecik önemliydi ama eskisi kadar değil. Ertuğrul sancağının merkezi Bilecik'tir. Bilecik'te en üst yönetici de mutasarrıftı. Bilecik'in ilk mutasarrıfı Mudanya Kaymakamı olan Fuat Bey'di. Meşrutiyetinin ilan edilmesini halk sınırsız özgürlük olarak algıladı. Onun için anarşik bir ortamın doğuştuğunu söyleyebiliriz. Dolayısıyla hem sevinç hem anarşik bir ortam aynı zamanda meşrutiyete özellikle İttihat ve Terakki'ye birçok muhalif faaliyetler vardı Bilecik'te. Bilecik'te anarşinin, emniyetsizlik ve asayişsizliğin olmasının en önemli sebebinin de mutasarrıf Hikmet Bey olduğu söylenmektedir. "

-"Ertuğrul sancağı içinde en az suç Bilecik'te işlendi"-

31 Mart vakasından sonra Bilecik'te muhalif unsurların bulunduğunu ifade eden Yrd. Doç. Dr. Demiryürek, konuşmasını şöyle tamamladı:

"Bilecik'in meşrutiyete muvafık hareket ettiğini söyleyebiliriz.

'Bilecikliler meşrutiyeti benimsedi' diyebiliriz. 1908 yılında Bilecik'in nüfusa göre 2 milletvekili vardı. Mehmet Sadık ve Mehmet Sıtkı ilk Bilecik mebusuydu. 1878 yılından itibaren devlet her kazadaki vukuat cetvellerini talep etti. Bu vukuat cetvelleri İstanbul'a gönderilirdi. Devlet suçlardan haberdar olurdu. Bilecik için tespit edilen suçlarda, birçok suç görülmekteydi. 1913 yılında Ertuğrul sancağı içinde en çok suç İnegöl'de işlenmiştir. En az suç ise Bilecik merkezde işlenmiş. Bunun sebebi zaptiye taburunun ve mutasarrıfın Bilecik'te olmasından kaynaklanıyor. Bilecik'te Müslüman-Hıristiyan çatışmaları da yaşanmaktaydı. Bu dönemde Bilecik'te tütün kaçakçılığının çok olduğunu görmekteyiz. İstanbul'dan Anadolu'ya uzanan güzergah üzerinde olması münasebetiyle çok suçun olması da son derece doğal olarak karşılanabilir. Burası Ermenilerin yoğun yaşadığı bir bölgedir. Medreseler Osmanlı devletinin en geleneksel okullarıydı. Osmanlı Devleti'nin kurulduğu topraklar olduğu gibi Bilecik aynı zamanda gayri Müslimler için takip edebilecek siyasetin de belirginleştiği yer. Osmanlı Devleti'nin sınırları genişledikçe birçok gayri Müslim Osmanlı Devleti sınırları içinde yaşamaya başladı. Bilecik'te birçok gayri Müslim vardı. Bilecik, Bursa'dan sonra kozacılıkta ikinci şehirdi. Bunun nedeni de dutluk alanlarının bu bölgede çokça bulunmasıdır."

Cumhuriyet savcısı Levent Taşkoparan, Vali Yardımcısı Süleyman Deniz, Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Harun Tuncel, İl Genel Meclisi Başkanı Hasan Hüseyin Çelik, öğretim üyelerinin ve öğrenciler ile vatandaşların katıldığı konferansın sonunda Yrd. Doç. Dr. Demiryürek'e, üzerinde üniversite ambleminin bulunduğu tabak hediye etti.

- BİLECİK