Eylül Ayı Enflasyonu

Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Ocak-Eylül 2014 döneminde Batı Akdeniz bölgesinin 26 alt bölge içinde 9'uncu en pahalı bölge olduğunu bildirdi.

Çandır, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan eylül ayı enflasyon verilerine göre, eylül ayında bir önceki aya göre tüketici fiyat endeksinde yüzde 0,14, yurt içi üretici fiyat endeksinde ise yüzde 0,85 artış gerçekleştiğini hatırlattı.

Uzmanların aylık TÜFE beklentisinin yüzde 0,40 olmasına karşın gerçekleşmenin bu rakamın altında kaldığına değinen Çandır, tüketici bazlı aylık fiyat artışının da 0,14 olduğunu kaydetti. Yıllık enflasyonun TÜFE'de yüzde 9,36 beklentilerine karşın 6 aydır ilk kez yüzde 9'un altında kalarak yüzde 8,86 olduğuna dikkati çeken Çandır, ÜFE'de ise yüzde 9,84 şeklinde gerçekleştiğini anımsattı.

Çandır, eylül ayında endekste kapsanan 432 maddeden 274'ünün ortalama fiyatında artış, 94'ünün ortalama fiyatında düşüş gerçekleştiğini, 64 maddenin ortalama fiyatında ise herhangi bir değişim yaşanmadığını bildirdi.

"En pahalı 9. bölgeyiz"

TÜİK verilerine göre, Antalya, Burdur ve Isparta'nın yer aldığı Batı Akdeniz bölgesinde eylül ayında TÜFE'deki artışın ülke genelinin altında kalarak, bir önceki aya göre yüzde 0,07, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 6,65, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,83, 12 aylık ortalamalara göre ise yüzde 8,60 olduğuna işaret eden Çandır, şöyle devam etti:

"Bu sonuçlar ışığında Batı Akdeniz bölgesinin fiyat artışı sıralamasındaki yerinin aylık bazda 15'inci, 2013 yılının Eylül ayına göre ve 12 aylık ortalamaları bazına göre ise 13'üncü sırada olduğu söylenebilir. Ocak-Eylül 2014 döneminde Batı Akdeniz bölgesi 26 alt bölge içinde 9'uncu en pahalı bölge olmuştur. Türkiye genelinde eylül ayındaki fiyat artışları ürün bazında incelendiğinde yüzde 12,61 artışla yeşil soğanın, harcama grubu bazında incelendiğinde ise yüzde 1,78 artışla eğitim grubunun 'zam şampiyonu' olduğu söylenebilir. Eylül ayında eğitim öğretim sezonunun açılmasıyla eğitime yönelik harcamalarda artış gerçekleşmiş, bu da doğal olarak fiyatlara yansımıştır. Buna paralel özel üniversitelere yönelik fiyat artışlarının yüksek olması eğitim grubunun yüksek enflasyon rakamlarına ulaşmasına yol açmıştır. Ürün grubu artışlarının da tarımsal bazlı gıda ürünü olması, mevsimsel etkileri ve kuraklığı ön plana çıkarmaktadır. Ülkemizde geçtiğimiz ay fiyatı en az artan harcama grubu yüzde 0,11'lik bir artışla ulaştırma oldu."

Limon çakıldı, maydanoz uçtu

Çandır, TÜİK verilerine göre Türkiye genelinde eylül ayında beklentilerin aksine fiyatı düşen ürünlerin başında limonun geldiğini, fiyatının yüzde 32,42 düştüğünü kaydetti. Batı Akdeniz bölgesinde eylül ayındaki fiyat değişimleri gıda ürünleri bazında değerlendirildiğinde aylık en fazla fiyat artışının yüzde 13,02 ile maydanozda olduğunu belirten Çandır, bu ürünü yüzde 8,86 artışla fındığın, yüzde 7,94 artışla da yeşil soğanın izlediğini bildirdi.

Uzmanların, eylül ayındaki gerçekleşmelerle ekim ayı başında uygulamaya konulan yüzde 9'luk elektrik ve doğalgaz fiyat artışının enflasyona yansımasının yüzde 0,4 olacağını öngördüğüne değinen Çandır, açıklamasında şu görüşlere yer verdi:

"Bu tahminin çok iyimser kaldığını, elektrik ile doğalgazın üretim ve tüketimdeki doğrudan/dolaylı etkileri düşünüldüğünde olası artışın daha yüksek olacağı kanaatindeyiz. Ayrıca dolardaki oynaklık ve önümüzdeki dönemde kur etkisiyle artan maliyetlerin enflasyon üzerindeki olumsuz etkisini sürdüreceğini düşünmekteyiz. Bunun yanında kuraklık ve gıda fiyatlarının da etkisiyle enflasyon güçlü direnişini sürdürmektedir. Enflasyon rakamlardaki halihazırdaki tablonun pek iç açıcı olmaması ve Merkez Bankasının faiz indirimine ara vermesi, enflasyonun halen yüksek risk taşıyan bir unsur olduğunu kanıtlamaktadır. Zira eylülde faiz indirimine ara vererek ve sıkı para politikasıyla talebi de kısmayı amaçlayan Merkez Bankası, enflasyonda iyileşme görülene kadar para politikasındaki bu duruşun devam edeceğini vurgulayarak, yegane hedefinin fiyat istikrarının korunması olduğunu yineledi. Bizler de dolarda yaşanan hızlı oynaklığın önümüzdeki dönemde de devam etmesiyle artan maliyetlerin enflasyon üzerindeki olumsuz etkisini sürdüreceğini öngörmekteyiz." - Antalya