Global Piyasalar Karıştı

Global piyasalarda hareketli bir gün yaşanıyor. Petrol fiyatları 100 dolara dayanırken, dolar euro karşısında dibe vurdu, altın fiyatları da son 28 yılın zirvesine tırmandı.

Petrolde ağustos ayında 70 dolarlı seviyelerden başlayan son yükseliş dalgası tüm etkinliği ile evam ediyor. Fiyatlar her geçen gün adım adım 100 dolara yaklaşırken, analistler şimdi bu tarihi anı bekliyor. Dolardaki düşüş ve arz-talep dengesizliğine ilişkin tedirginliklerin vurduğu petrol fiyatları bugün 98 doların üzerine çıkarak yeni bir rekor kırdı.

Sadece son iki haftada yüzde 8 yükselen petrol fiyatlarındaki artış yılbaşından bu yana ise yüzde 60'ı buldu. Petrol, son 4 senelik periyotta ise dört kattan fazla artış gösterdi.

"Bundan sonrası için 100 dolar an meselesi" diyen uzmanlar, petroldeki yükselişi sebeplerini şöyle sıralıyor:

- Düşük dolar

- Kış mevsiminin yaklaşması

- Petrol arzının talebe yetişemeyeceğine ilişkin endişeler

- Kuzey Denizin'de etkili olması beklenen fırtınalar

- Rafinerilerde yaşanan sorunlar

- Dünyanın en büyük petrol üreticilerinden olan Nijerya'da sektör çalışanlarına yönelik devam eden şiddet

- Ortadoğu'da süregiden savaş 

- Türkiye'nin Kuzey Irak'a girme ihtimali

- Yatırımcıların petrol piyasasına daha fazla ilgi göstermesi ve spekülatif alımlar

DOLAR DİBİNİ ARIYOR

Petroldeki yükselişin en önemli katalizörlerinden olan dolar diplerde gezinmeye devam ediyor. ABD ekonomisine ilişkin tedirginliklerle yatırımcılar dolardan kaçarken, kendilerine yeni limanlar arıyor. Özellikle euro, altın ve gelişmekte olan ülke paraları burada öne çıkıyor.

DOLARIN ÖLÜM FERMANINI İMZALADI

Dolar bugün yüzdesel olarak eylül ayından bu yana en büyük düşüşünü kaydederken, euro/dolar paritesi tarihinde ilk defa 1.47 seviyesinin üzerini gördü. Dolardaki düşüşte Çin'in 1.43 trilyon dolarlık rezervinin bir kısmını başka para birimlerine çevireceğinin işaretini vermesi etkili oldu.

Euro karşısında tarihinin en düşük seviyelerinde bulunan dolar, dünyanın önde gelen 16 para biriminin hepsi karşısında geriledi. Kanada doları karşısında son 57 yılın, sterlin karşısında son 26 yılın, Avustralya doları karşısında da son 23 yılın en düşük seviyesine indi. New York Ticaret Borsası'nda dolar endeksi 75.21 seviyesine inerek son 34 yılın dibini gördü.

Uzmanlar, dolardaki gerilemenin devam etmesini beklerken, özellikle ABD ekonomisindeki resesyon endişelerinin ve FED'in faiz indirimi beklentilerinin dolar aleyhine çalıştığına işaret ediyor.

ABD EKONOMİSİ ALARM VERİYOR

Bu konuda çarpıcı bir yorum da dün ünlü spekülatör Soros'tan gelmişti. Soros, ABD ekonomisinin ciddi bir ekonomik düzeltmenin eşiğinde olduğunu belirterek, "Çok fazla borç aldık ve şimdi bunun faturası bize dönüyor" ifadesini kullanmıştı.

DOLARIN DÜŞÜŞÜ KİME YARIYOR

Doların euro önünde yılbaşından bu yana yüzde 10'a dayanan kaybı en çok ABD'li ihracatçılara yarıyor. İhraç malların fiyatları görece olarak ucuzlarken, Avrupalılar ceplerindeki para ile daha fazla Amerikan malı alabiliyor. İhracat kalemindeki iyileşme de ABD bütçe açığını daraltıyor. ABD bütçe açığı Ağustos ayında 57.6 milyar dolar ile son 8 ayın en düşük seviyesine indi.

Düşük dolara en büyük itiraz ise Avrupalılardan. Özellikle Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy bu konudaki eleştirilerini sıklıkla dile getiriyor. Düşük dolar/yüksek euro sarmalının Avrupa'nın ihracat kabiliyetini zayıflattığına işaret eden uzmanlar ve politikacılar, bu durumun değişmesini istiyor.

DOLARDAN UMUDU KESİN

ALTININ YILDIZI PARLIYOR

Dolardaki düşüşün parlattığı diğer bir enstrüman da altın. Dolardan beklediğini bulamayan yatırımcılar, bir süredir altın satın alıyor. Enflasyona karşı önemli bir koruma kalkanı oluşturan altın fiyatları 845 dolar ile son 28 yılın zirvesinde bulunuyor.