Bankalara Uyarı

Yelda Ataç bildiriyor-Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Tevfik Bilgin, küresel dalga ortamında bankaların kar hırsına kapılmaması gerektiğini belirterek, "BDDK ile karşı karşıya gelmek ile daha fazla kar, daha fazla piyasa payı elde etme hırsı arasındaki hassas dengeyi bankalarımızın gayet iyi bildiklerine inanıyorum" uyarısında bulundu.

Küresel dalganın etkisi ile sektörde vahşi rekabet doğabileceğini ifade eden Bilgin, "Bankalar gerektiğinde frene basmamakta ısrar ediyorsa gerekirse biz alacağımız tedbirlerle o bankaları yavaşlatırız. Gerekirse bankaları büyütmeyiz" diye konuştu.

Bu dönemde bankaların müşterilerini iyi anlaması gerektiğini belirten Bilgin, "Bankaların firmalara şefkatli yaklaşmaları gerekir. Şunu da unutmamak lazım, bir gün bu döngü tersine çevrildiği zaman sonuçta bankalarımız o firmalarla çalışacak" dedi.

Bankaların birbiri hakkında fısıltı yaydıklarını, dalga döneminde önemli yan etkileri olacağı için buna da sert tepki vereceklerini kaydeden Bilgin, "Dalga ortamında nefesinizin kesileceğine inanıyorsanız, yeni yol arkadaşları bulma konusunda çok fazla düşünmeyin" sözleriyle bankalara birleşme çağrısında da bulundu.

Ekonomik ve Sosyal Konsey Toplantısına katılmak üzere Erzurum'da bulunan Bilgin, sektör hakkında değerlendirmelerde bulundu.

-AKTİF BÜYÜKLÜK 629 MİLYAR YTL'YE ÇIKTI, KAR YÜZDE 12 ARTTI-

Sektörün Mayıs sonu itibariyle göstergelerini açıklayan Bilgin, bir önceki yılın aynı dönemine göre aktif büyüklüğün yüzde 21.5 artarak 517 milyar YTL'den 629 milyar YTL'ye çıktığını bildirdi. Kredilerin yüzde 37 artarak 328 milyar YTL'ye yükseldiğini belirten Bilgin, özkaynakların yüzde 19 artarak 76 milyar YTL'ye çıktığını söyledi.

BDDK'nın çok önem verdiği serbest sermayeye işaret eden Bilgin, aktiften tüm bağlı değerleri çıkardıktan sonra kalanı ifade eden bu değerin yüzde 21 artışla 43 milyar YTL'den 52 milyar YTL'ye çıktığını söyledi. Bilgin, "Yani bankalar aktifteki işe yaramayan şeylerini çıkarmışlar. Kendilerine sermaye de katmışlar" dedi.

Bilgin, kar tutarının yüzde 12 artışla 6.2 milyar YTL'den 7 milyar 40 milyon YTL'ye yükseldiğini ifade etti.

-KAR HIRSI İÇİN BDDK'YI KARŞINIZA ALMAYIN-

En önemli göstergelerden birinin sermaye yeterlilik rasyosu olduğunu vurgulayan BDDK Başkanı, "Haziran 2008 sonu itibariyle yüzde 12'nin altında hiçbir bankam yok. Mayıs sonu itibariyle ortalama sermaye yeterlik rasyosu yüzde 17.07" dedi. Buna karşılık sermaye yeterlik rasyosunda aşınma olduğunu da kabul eden Bilgin, yüzde 12'lik hedef rasyonun çok önemli olduğunu vurgulayarak, "Yüzde 12 rasyoya yaklaşan bankalara dahi farklı bir gözle baktığımızı bankacılarımız çok iyi biliyor. Tabii asıl rasyo 8'dir. Yüzde 12 bizim için bir tampon bölge rasyosu, 8 ile 12 arasında. Bu dönemde yüzde 12'lik hedefin çok önemli olduğuna inanıyorum. BDDK ile karşı karşıya gelmek ile daha fazla kar, daha fazla piyasa payı elde etme hırsı arasındaki hassas dengeyi bankalarımızın gayet iyi bildiklerine, idrak ettiklerine inanıyorum" diye konuştu.

-MEVDUATIN KREDİYE DÖNÜŞÜMÜNDE 20 YILIN REKORU-

Kredilerin takibe dönüşüm oranının Mayıs 2007 sonunda yüzde 3.7 iken Mayıs 2008 sonunda yüzde 3.1 olduğunu kaydeden Bilgin, mevduatın krediye dönüşüm oranının geçen yıl Mayıs sonunda yüzde 77, bu yıl Mayıs sonunda ise yüzde 87 olduğunu belirtti. Bilgin, "Bu ne demek? 100 liralık mevduatın Mayıs 2008 sonu itibariyle 87 lirası kredi olarak verilmiş. 1990'ların başından itibaren belki 20 yıl geriye gitmek lazım, bu rasyoyu bulduk. Yaklaşık 20 yıldır bu rasyo yakalanamamıştı" dedi.

Bankaların açık pozisyonda da çok itinalı olduğunu ifade eden bilgin, "Ne açıktalar ne fazladalar, dengede gidiyorlar. O konularda gayet rahatız" dedi.

-KÜRESEL DALGA ETKİSİ İLE VAHŞİ REKABET DOĞABİLİR-

Küresel dalgalanmanın Türkiye'ye etkisini değerlendiren Tevfik Bilgin, şunları anlattı:

"Özellikle geri dönmeyen kredilerde bir miktar kıpırdanma olabilir yukarıya doğru, takibe dönüşüm oranlarında. Bankalar bazı kalemlerde aktifte ya da pasifte yarışa girebilirler; vahşi rekabet diyorum. Örneğin mevduatı vahşice yüksek faiz oranlarıyla toplayabilirler. İhtiyaç hasıl olmuştur. Ya da kredilerde bazı yarışlara girebilirler. Ama benim için, bizim kurum için en önemli kaygı noktası kredi riskidir. Burada çok olumsuz yaklaşmıyorum. Sadece takibe dönüşüm oranlarında bir miktar yukarı doğru kayma olabileceğini söylüyorum. Çünkü bankacılık bir miktar yavaşlayacağı için oranlar yukarı yükselecektir."

-BANKALAR FİRMALARA ŞEFKATLİ DAVRANMALI-

Bu dönemde bankaların nasıl bir tutum içinde olması gerektiğini açıklayan Bilgin, "Bankalarımızın diyaloğu açık, her zamankinden daha sakin, daha yavaş hareket eden, çok hızlı karar vermeyen, temkinli ve müşterilerle diyalog kuran, müşterileri sorunlarını algılamaları ve sorunlara çözüm bulma gayretleri önemli. Şefkatli yaklaşmaları gerekir firmalara. Şunu da unutmamak lazım, bir gün bu döngü tersine çevrildiği zaman sonuçta bankalarımız da o firmalarla çalışacak" dedi.

Bankaların "vahşi rekabete girmesine" vurgu yapan Bilgin, şu uyarılarda bulundu:

-FRENE BASMAYANI YAVAŞLATMASINI BİLİRİZ-

"Yarış yapsınlar elbette, bu ekonominin bir gereği. Ama herkes kendi mali bünyesine, mali tutarlılığına, yapısına bakacak. Aktif ve pasifin kalitesine bakacak ve ona göre yarışa devam edecek ya da bir miktar frene basacak. Eğer bu yapı bazı bankalarda farklı durumdaysa BDDK olarak tabii ki takip ediyoruz. Eğer o bankalar da frene basmamakta ısrar ediyorsa gerekirse biz alacağımız tedbirlerle o bankaları yavaşlatırız. Yani gerekirse bankaları büyütmeyiz. Bu, çok önemli. Çünkü direksiyon başında bankacılarımız işletme körlüğüne kapılabiliyorlar. Büyüklüklerle oynuyorlar. Yarış içinde sağı-solu çok fazla görmüyorlar. Dışarıdan bir gözün bazen uyarması önemli olabiliyor."

Bilgin, özelleştirilmesi gündemde olan bir kamu bankasının, zararına yüksek faizlerle mevduat toplamasının piyasayı bozduğu iddialarının sorulması üzerine, "Bizim şu anda ona yönelik keskin bir tespitimiz yok. Kamu-özel, büyük-küçük- ortanca; hiçbir ayrım yapmıyoruz. Hepsini aynı uzaklıkta ve yakınlıkta izleyip, aynı önlemleri hepsi için alıyoruz. Oyunu aynı alanda oynuyorlarsa kurallar hepsine eşit uygulanıyor" dedi.

-FISILTI YAYANA SERT DAVRANIRIZ-

Bu dönemde bankalar hakkında fısıltılar yayıldığını ifade eden BDDK Başkanı, "Fısıltı, diğer bankalar hakkındaki söylentiler, telefonla diğer bankaya açıp, "Bu banka bak böyle olmuş, BDDK şöyle yapıyormuş' gibi söylentiler. Bizim kulağımıza kadar geliyor. Bunlara kesinlikle bu dönemde çok sert davranırız. Bunlara geçmiş dönemlerden, diğer dönemlerden farklı yaklaşırız. Bu gazeteler için de önemli, bankacılarımız için de önemli. Hiçbir bankanın, hiçbir bankanın itibarını kırma hakkı yok. Fısıltı haberlerinin bu dönemlerde tehlikeleri yan etkileri olabiliyor" diye konuştu.

-BANKALARA BİRLEŞME ÇAĞRISI-

Birinin tasfiye sürecine girmesi ile bankacılık sektöründe 49 oyuncunun kaldığını ifade eden Bilgin, "49 oyuncu eğer bu devam eden süreçte gücünün yetmeyeceğine inanıyorsa, bu yarışta nefesinin kesileceğine inanıyorsa, yeni yol arkadaşları bulma konusunda çok fazla düşünmemesi gerekir. Doğru bir karar için yanlış bir zaman yoktur. Özellikle nefes, güç, performans, adale gücü çok önemli. Adale gücünden kastım da sermaye gücüdür. Yeni yol arkadaşlarına ihtiyacı varsa, doğru bir karar için yanlış zaman yoktur" diye konuştu.

-TARIMSAL KREDİLERE İNCELEME-

Çiftçilere verilen kredilere ilişki olarak iki hafta önce inceleme talimatı verdiğini açıklayan Bilgin, "Bu kredilerin veriliş şekli, teminatlar, nasıl verildiği, hangi vadelerde verildiği, nerelere kullandırıldığı, türler itibariyle nerelerde yoğunlaştığı gibi konuları incelemek üzere bir talimat verdim, denetim ekibi çalışmaya başladı" dedi.

Tarım kredilerinin son dönemde hızla yayıldığını vurgulayan Bilgin, "Çiftçinin borçlanma alışkanlığı değişiyor. Çiftçi kredi kullanmayı diğer tüketiciler kadar biliyor mu soru işareti. Borcu artıyor mu farkında mı, bileşik faizi biliyor mu?" diye konuştu. Bilgin, bu konuyu periyodik olarak her sene inceletmeyi düşündüğünü de belirtti.

-BANKALARA HAKSIZLIK EDİLİYOR-

Dünya bankaları zarar ederken Türk bankaların kar etmesinin mutluluk verici olduğunu ifade eden Bilgin, şöyle konuştu:

"Her zaman şöyle bir algılama var; bankacılar büyük paralarla oynar, bankacılar güneşli günlerde şemsiye verir, yağmur yağarken geri alır, gibi. Ama geldiğimiz noktada bankacılarımıza, en azından 2001 yılından farklı davranış sergiledikleri, daha sakin oldukları, diyaloğa daha açık oldukları, bir miktar sapmalar da olsa tecrübe kazandıkları için ve özellikle gösterdikleri performanstan dolayı teşekkür etmek lazım. Bankalar hep suçlanıyor, hep eleştiriliyor. Eksik-gedik varsa onu yapalım ama bankaların da hakkını özellikle bu dönemde vermek lazım Bankalarımız gerçekten geçtiğimiz 4-5 senedeki faaliyetleriyle gurur duyacağımız kurumlar. Bankalarımızı da bu ortamda takdir etmek gerekir diye düşünüyorum." (ANKA)

(YLD/NB/ZG)