Bütçe Uygulama Sonuçları (2)

Merkezi yönetim bütçesinden ocak-mart döneminde 254 milyar 443 milyon lira harcama yapıldı. Bütçe gelirleri ise bu dönemde 218 milyar 283 milyon lirayı buldu.

Hazine ve Maliye Bakanlığınca, mart ayı bütçe gerçekleşmeleri raporu açıklandı.

Buna göre, geçen yıl martta 10 milyar 634 milyon lira faiz dışı açık verilirken, geçen ay 13 milyar 96 milyon liralık faiz dışı açık oluştu.

2019 merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen toplam 960 milyar 976 milyon liralık ödenekten, geçen ay 78 milyar 846 milyon lira harcama yapıldı. Geçen yılın aynı ayında bu rakam 68 milyar 439 milyon lira olmuştu.

Geçen ay faiz hariç bütçe giderleri için öngörülen toplam 843 milyar 659 milyon lira ödeneğin yüzde 8'i kullanılarak 67 milyar 465 milyon lira harcandı. Martta personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 33,6 artarak 19 milyar 775 milyon lira olarak gerçekleşti. Personel giderleri için bütçede öngörülen 247 milyar 303 milyon lira ödeneğin yüzde 8'i kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri martta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 40,9 artarak 3 milyar 574 milyon lira oldu ve bütçede öngörülen 43 milyar 375 milyon lira ödeneğin yüzde 8,2'si harcandı.

Mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 67 milyar 551 milyon liralık ödeneğin yüzde 7'si geçen ay kullanıldı. Söz konusu ayda mal ve hizmet alımı gideri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15,9 azalışla 4 milyar 726 milyon lira olarak gerçekleşti.

Cari transferler geçen ay, Mart 2018'e göre yüzde 14,2 artarak 31 milyar 851 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 391 milyar 337 milyon lira ödeneğin yüzde 8,1'i harcandı. Söz konusu ayda, sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 13 milyar 468 milyon lira transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 1 milyar 702 milyon lira oldu.

Cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 2 milyar 427 milyon lira, mahalli idare payları 6 milyar 772 milyon lira olarak gerçekleşti.

Martta 5 milyar 613 milyon lira sermaye gideri oluşurken, 300 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 1 milyar 625 milyon lira olarak gerçekleşti. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18,7 artışla 11 milyar 381 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

- Bütçe gelirleri

Geçen yılın mart ayında 48 milyar 217 milyon lira olan bütçe geliri, bu yılın aynı ayında yüzde 12,8 artarak 54 milyar 370 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu dönemde vergi gelirleri tahsilatı binde 4 azalışla 41 milyar 88 milyon lira oldu.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri martta geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 137,5 artarak 9 milyar 944 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri geçen ay 2 milyar 195 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 1 milyar 143 milyon lira olarak kaydedildi.

Vergi türleri itibarıyla gerçekleşmelere bakıldığında, martta geçen yılın aynı ayına göre, kurumlar vergisi yüzde 56,3, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 31,8, gelir vergisi yüzde 18,4 ve damga vergisi yüzde 7,9 oranında artarken, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 51,1, özel tüketim vergisi yüzde 9,8, harçlar yüzde 3,4 ve ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 2,6 oranında azaldı. Diğer vergiler tahsilatı ise yüzde 7,5 oranında artış gösterdi.

- Ocak-mart dönemi gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçesi, ocak-mart döneminde 36 milyar 160 milyon lira açık verdi. Aynı dönemde faiz dışı açık 2 milyar 797 milyon lira oldu.

Geçen yılın ocak-mart döneminde 187 milyar 859 milyon lira olan bütçe giderleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 35,4 artarak 254 milyar 443 milyon lira oldu. Ocak-mart döneminde faiz hariç bütçe giderleri de yüzde 33,5 artışla 221 milyar 79 milyon lira olarak hesaplandı.

Diğer taraftan, söz konusu dönemde faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 49,8 yükselerek 33 milyar 364 milyon liraya ulaştı.

Geçen yılın ocak-mart döneminde 167 milyar 436 milyon lira olan bütçe gelirleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 30,4 artarak 218 milyar 283 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu dönemde vergi gelirleri ise yüzde 5,8 artışla 154 milyar 262 milyon lira oldu.

Aynı dönemde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 307,2 artışla 56 milyar 906 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri ocak-mart döneminde 4 milyar 568 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 2 milyar 546 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

Vergi türleri itibarıyla ocak-mart dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 36,7, kurumlar vergisi yüzde 23,3, gelir vergisi yüzde 17,6, damga vergisi yüzde 14,9 ve ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 4,2 oranında artarken, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 18,6, özel tüketim vergisi yüzde 4,5 ve harçlar yüzde 4 oranında azaldı. Diğer vergiler tahsilatı ise yüzde 6,9 artış gösterdi.

- Personel giderleri

Personel giderleri, ocak-mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32,2 artarak 63 milyar 774 milyon lira oldu. Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 37,5 artışla 11 milyar 444 milyon lira olarak gerçekleşti. Mal ve hizmet alım giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,2 yükselerek 13 milyar 607 milyon lirayı buldu.

Bu dönemde cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32,2 yükselişle 98 milyar 310 milyon lira olarak belirlendi. Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 44 milyar 328 milyon liralık transfer yapıldı. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 45,1'lik artışı ifade ediyor.

Aynı dönemde sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı 5 milyar 218 milyon lira oldu.

Ocak-mart döneminde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 9 milyar 56 milyon lira, mahalli idare payları 18 milyar 509 milyon lira olarak belirlendi.

Söz konusu dönemde 18 milyar 887 milyon lira sermaye gideri oluşurken, 6 milyar 140 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderlerinin 8 milyar 917 milyon lira olarak gerçekleştiği ocak-mart döneminde, faiz giderleri de yüzde 49,8 artarak 33 milyar 364 milyon liraya ulaştı.

(Bitti)