Gümrük Birliği Anlaşmasının Güncellenmesi

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ve İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ömer Cihad Vardan, Gümrük Birliği anlaşmasının güncellenmesiyle Türkiye'nin mevcut ihracat oranının artacağı öngörüsünde bulundu.

Vardan, Gümrük Birliği anlaşmasının güncellenmesine ilişkin yaptığı açıklamada, Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ile ilgili müzakerelerin 2016 yılında yürütüleceğini belirtti.

Bu müzakerelerde, Türkiye'nin halihazırda karşılaştığı karar alma mekanizmasında yer alamama, taşımacılık kotaları, vize sorunu gibi hususların yanında Gümrük Birliği'nin kapsamının genişletilmesinin ele alınacağını ifade eden Vardan, "Bu çerçevede hizmetler, tarım, kamu alımları gibi yeni başlıkların da Gümrük Birliği'nin kapsamına dahil edilmesi beklenmektedir. Dolayısıyla kapsamı genişlemiş ve işleyişine ilişkin sorunları halledilmiş bir Gümrük Birliği sonucunda mevcut ihracat oranının artacağını öngörebiliriz. Ancak ne kadar artacağı yönünde bir tahminde bulunabilmek için Gümrük Birliği'nin revizyonu sürecinde hangi konularda mutabakata varılacağının görülmesi gerekli. Şu an için böyle bir tahminde bulunmak mümkün değil. Gümrük Birliği kapsamına örneğin tarım ürünlerinin sokulması, Türkiye'nin ihracat potansiyeli üzerinde önemli etki yapacaktır" değerlendirmesinde bulundu.

Vardan, kapsamı genişlemiş ve işleyişine ilişkin sorunları halledilmiş bir Gümrük Birliği sonucunda Türkiye'nin mevcut ihracat oranının artacağı öngörüsünde bulundu. Ne kadar artacağı yönünde bir tahminde bulunabilmek için Gümrük Birliği'nin revizyonu sürecinde hangi konularda mutabakata varılacağının görülmesinin gerekli olduğunu vurgulayan Vardan, şu an için böyle bir tahminde bulunmanın mümkün olmadığını kaydetti.

Vardan, Gümrük Birliği kapsamına tarım ürünlerinin sokulmasının ihracat potansiyeli üzerinde önemli etki yapacağını dile getirdi.

Geriye dönüp bakıldığında Gümrük Birliği'nin Türkiye için önemli faydalar getirdiğini, bu faydaların sadece AB ile ticari ve ekonomik entegrasyonunun gelişmesiyle sınırlı kalmadığını, Türk şirketlerinin rekabetçi gücünün artmasından Türkiye'deki tüketicilerin haklarının daha iyi korunmasına kadar geniş bir alana yayıldığını aktaran Vardan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Ancak zaman içerisinde Türkiye'nin de, AB'nin de değiştiğini, geliştiğini unutmamak gerekir. Bugün Türkiye 1996 yılına kıyasla daha fazla üretmekte, AB'ye daha fazla mal satmak istemekte, bu nedenle karşısına çıkan taşımacılık kotaları giderek daha fazla ekonomik maliyet anlamına gelmektedir. Öte yandan bakıyorsunuz, Türkiye AB gümrük alanında dahil olmasına rağmen üçüncü ülkelerle yapılan anlaşmalarda söz sahibi değil. Bir başka örnek mallar serbest dolaşırken onları satmak isteyen biz iş adamları vize engeliyle karşılaşıyoruz"

-"Türkiye'nin ortaya koyduğu sorunların AB tarafından dikkate alınacağının açıklanması önemli"

Avrupa Komisyonu'nun Ticaretten Sorumlu Üyesi Cecilia Malström ile Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci'nin 12 Mayıs 2015 tarihinde Brüksel'de açıkladıkları ortak mutabakatın son derece önemli olduğuna dikkati çeken Vardan, bu durumun Türkiye ve AB'nin mevcut Gümrük Birliği'nin işleyişinde sorunlar olduğunu kabul edip, bunları ortadan kaldırma ve ikili ticari ilişkileri de daha da geliştirme yönünde güçlü ortak iradelerini gösterdiğini aktardı.

Vardan, her iki tarafın da "Biz bu işi yeniden müzakere etmeye ve daha iyi bir sonuç ortaya koymaya hazırız" düşüncesine sahip olduğunu belirterek, özellikle Türkiye'nin ortaya koyduğu sorunların AB tarafından dikkate alınacağının açıklanmasının önemli olduğunu ancak zaman içerisinde Türkiye'nin de AB'nin de değiştiğini, geliştiğini unutmamak gerektiğini vurguladı.

Gümrük Birliği'nin kapsamının genişletilmesinin aslında Türkiye'nin yeni küresel ticari sistemde güçlü bir şekilde yerini alabilmesi açısından son derece önemli olduğunu vurgulayan Vardan,  "Bakınız AB ile ABD Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı'ını (TTIP') müzakere ediyorlar. TTIP yeni nesil bir ticaret anlaşması olarak az önce bahsettiğim hususları elbette kapsayacaktır. Gümrük Birliği'nin kapsamının genişletilmesi ve işleyişinin iyileştirilmesi Türkiye'nin halihazırda AB ile ABD arasında müzakereleri devam eden TTIP'e de katılımını kolaylaştıracaktır" ifadelerini kullandı.

Yeni nesil Serbest Ticaret Anlaşmaları'nın (STA) kapsamının Türkiye'nin AB ile arasındaki Gümrük Birliği'nin kapsamından daha geniş olduğunu ifade eden Vardan, şunları kaydetti:

"Bu da AB'nin yeni nesil STA yaptığı ülkelerin şirketleri belirli avantajlara sahipken bizim şirketlerimiz değil anlamına gelmektedir. Bunun yanında söz konusu üçüncü ülkelerde AB şirketleri ve ürünleri pazara daha avantajlı girerken aynı koşullarda STA yapılamaması ya da STA'nın gecikmesi halinde Türk şirketleri bu avantajlara sahip olamamaktadır. Tüm bu asimetrinin kaldırılması Türk şirketlerini haksız rekabetten koruyacak ve Türkiye ekonomisine olumlu yansıyacaktır."