Gümrük işlemlerinde izinli gönderici yetkisi için aranacak koşullar belirlendi

Gümrük işlemlerinde izinli gönderici yetkisi için başvuracak kişilerin, belirlenen tesis, transit beyanı, teminat, sermaye ve güvenlik şartlarını taşıması gerekecek.

Ticaret Bakanlığının transit rejimine ilişkin "Gümrük Genel Tebliği" Resmi Gazete'de yayımlandı.

Tebliğle, izinli gönderici yetkisi başvurusunda aranacak koşullar, başvurunun yapılması, başvurunun incelenmesi, yetkinin verilmesi, askıya alınması, iptali, gümrük işlemleri ve diğer hususlara ilişkin uygulanacak usul ve esaslar düzenlendi.

Transit rejimine tabi eşyayı, hareket gümrük idaresine sunmadan sevk etmeye yetkilendirilmiş ve rejim kapsamında yapılan işlemlerde transit işlemlerinden sorumlu kişi "izinli gönderici" olarak tanımlanıyor.

İzinli gönderici başvurusunda bulunacak kişilerin belirlenen şartları taşıdığını başvuru formunda belirtilen esaslar çerçevesinde kanıtlaması gerekiyor.

Buna göre, söz konusu kişilerin, sahip olunan kapsamlı teminat izniyle ilişkili teminat mektubu, Türkiye'de yerleşik bir kefil kuruluştan alınmış olması şartıyla kapsamlı teminat kullanma veya teminattan vazgeçme iznine sahip olacak.

Yönetim kurulu üyeleriyle şirket sermayesinin yüzde 10 veya daha fazlasına sahip gerçek kişiler hakkında başvuru formunda belirtilen suçlarla ilgili kesinleşmiş mahkumiyet kararı bulunmayacak.

Başvurunun yapıldığı takvim yılından geriye dönük üç takvim yılı boyunca her yıl ayrı ayrı değerlendirilmek üzere ihracat beyannamesi kapsamı eşyanın taşınmasına yönelik olarak TIR karnesi dahil en az 5 bin 500 transit beyanında rejim hak sahibi olacak veya en az 500 transit beyanında taşıyıcı sıfatını taşıyacak.

Başvurunun yapıldığı takvim yılından geriye dönük üç takvim yılı boyunca her yıl ayrı ayrı değerlendirilmek üzere işlem gören tüm beyanname sayısının yüzde 0,5'ini aşan sayıda vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali cezası ile gümrük mevzuatının ihlali nedeniyle yüzde 2'sini aşan usulsüzlük cezası uygulanmamış olacak.

Başvuru sahibi, asgari şartlara haiz en az bir tesise sahip olacak.

Avrupa Akreditasyon Birliğinin karşılıklı tanıma anlaşmalarına imza atmış akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş uygunluk değerlendirme kuruluşlarınca düzenlenecek ve akreditasyon kurumunun markasını taşıyan geçerli ISO 9001 ve ISO 27001 sertifikalarına sahip olacak.

Gümrük idaresinin etkin kontroller gerçekleştirmesine olanak sağlayacak şekilde kayıtların güvenilir ve izlenebilir şekilde tutulduğu bir lojistik programını kullanacak.

Başvuru sahibinin mali yapısı, başvuru yılından önceki üç yıl esas alınarak, yeminli mali müşavir tarafından incelenerek, başvuru formunda belirtilen şekilde olumlu görüşle rapora bağlanacak. Gümrük mevzuatı uyarınca kesinleşmiş ancak ödenmemiş herhangi bir vergi ve ceza borcu bulunmayacak.

Rejimin gözetim altında tutulabilmesi ve kontrollerin gerçekleştirilebilmesi için ilgili tesiste gümrük hizmeti verilmesinin gümrük idaresi üzerinde orantısız bir idari yük getirmeyecek olması gerekecek.

Başvuru sahibinin yetkilendirilmiş yükümlü statüsü olması halinde mali yapısı ve vergi borcuna ilişkin koşulları kanıtlaması gerekmeyecek. Bu kişilere, transit beyanı sayısı da dörtte bir nispetinde uygulanacak.

Bu yetki için ön başvuru bölge müdürlüklerine, başvuru Gümrükler Genel Müdürlüğüne yapılacak. Bu kapsamda gerekli başvuru formları teslim edilecek. Bu süreçlerde, belirlenen koşulların sağlandığına ilişkin değerlendirme ve inceleme yapılacak.

İzinli gönderici yetkisi askıya alınmadığı veya iptal edilmediği sürece geçerli olacak. Yenileme başvurusu yetkilendirmenin yapıldığı takvim yılını izleyen her üç yılın son ayında veya Genel Müdürlükçe talep edilmesi halinde yapılacak.

Tebliğde belirtilen koşulların ihlal edilmesi halinde, izinli gönderici yetkisi askıya alınabilecek ve iptal edilebilecek.

Gümrük işlemleri

Tebliğle, izinli gönderici yetkisi kapsamındaki gümrük işlemlerinde uyulacak esaslar da belirlendi.

Buna göre, izinli göndericinin tesisinden ihraç edilecek eşya, tesislerde, taşıma aracına yüklenmeye hazır olarak açık veya kapalı bir yere konulacak ya da taşıma aracında yüklü olarak bekletilecek. Eşyanın, başka herhangi bir eşya ile karışmaması ve eşyaya yetkisiz müdahalenin önlenmesi için gerekli tedbirler alınacak.

Kolay ihracat noktaları uygulaması hariç olmak üzere, ihracat beyannamesi, izinli gönderici tesisinin bağlı bulunduğu gümrük müdürlüğünden elektronik ortamda tescil edilerek onaylanacak. İzinli gönderici tarafından eşyanın ihraç edilmeye hazır olduğu gümrük idaresine elektronik ortamda bildirilecek.

İhracat beyannamesinin işlemleri bittikten sonra eşya halihazırda yüklü değilse taşıta yüklenecek ve araca izinli gönderici mührü uygulanarak basitleştirilmiş usulde transit beyannamesi tescil edilecek. Transit beyannamesinin işlemleri bittikten sonra taşıma aracının tesislerden çıkışı sağlanacak.

Tebliğ, 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girecek.