Merkez Bankası Ppk Toplantı Özeti: (1)

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetinde, "Para Politikası Kurulu (Kurul), enerji fiyatlarındaki gelişmelerin enflasyonu olumlu yönde etkilemeye devam ettiği, ancak birikimli döviz kuru hareketlerinin çekirdek enflasyon eğilimindeki iyileşmeyi geciktirdiği değerlendirmesinde bulunmuştur" ifadelerine yer verildi.

Kurulun, 24 Kasım 2015 tarihli toplantısına ilişkin yayımladığı toplantı özetinde, ekim ayında tüketici fiyatları yüzde 1,55 yükseldi ve yıllık enflasyon 0,37 puan azalarak yüzde 7,58 olduğu anımsatıldı.

Toplantı özetine göre, gıda grubu yıllık enflasyonu bu dönemde işlenmemiş gıda grubuna bağlı geriledi, yıllık enerji enflasyonu baz etkisi kaynaklı düştü. Türk lirasındaki değer kaybının izlenmeye devam ettiği temel mal grubu yıllık enflasyonu, bu dönemde yukarı yönlü bir seyir izledi, hizmet enflasyonu ise yüksek seviyesini korudu. Bu doğrultuda çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık artış oranları ve mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi yükseldi.

Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon eylül ayındaki artışın ardından ekim ayında yaklaşık 2 puan düşüşle yüzde 8,69'a indi. Bu gelişmede temelde sebze fiyatları kaynaklı, yıllık enflasyonu yüzde 9,40'a gerileyen işlenmemiş gıda fiyatları belirleyici oldu. İşlenmiş gıda grubunda da yıllık enflasyon yavaşlama eğilimini sürdürdü. Diğer taraftan, kasım ayına ilişkin öncü göstergeler, işlenmemiş gıda kaynaklı olarak gıda yıllık enflasyonunun yükselebileceğine işaret ediyor. Enerji fiyatları ekim ayında yüzde 0,77 arttı, bu grupta yıllık enflasyon baz etkileri kaynaklı olarak yaklaşık 1,8 puan gerileyerek 0,12 oranına düştü.

Hizmet grubu fiyatları, ekim ayında yüzde 0,71 artarken grup yıllık enflasyonu 0,11 puan yükselişle yüzde 8,65 oldu. Yıllık enflasyon, lokanta oteller grubunda gerilerken kira grubunda yatay seyir izledi, diğer alt gruplarda ise yükseldi. Bu dönemde yemek hizmetleri fiyatlarındaki yüksek artış eğilimi sürdü, bu alt grupta yıllık enflasyon yüzde 14,87 ile hizmet fiyatlarındaki yüksek seyrin belirleyicisi olmaya devam etti. Bu gelişmeler doğrultusunda, ekim ayında hizmet enflasyonu ana eğilimi yataya yakın seyrederek yüksek seviyesini korudu.

"Giyim grubunda endeks tarihinin en yüksek ekim ayı artışı gerçekleşti"

Temel mal grubu yıllık enflasyonu ekim ayında 1,25 puanlık artışla yüzde 9,19'a yükseldi. Bu dönemde Türk lirasındaki birikimli değer kaybının etkileriyle dayanıklı mal grubu fiyatları aylık bazda yüzde 1,75 arttı. Döviz kuru etkilerinin daha gecikmeli izlendiği giyim ve dayanıklı dışı temel mallar grubunda da yıllık enflasyon yüzde 8,49'a çıktı. Ayrıca giyim grubunda endeks tarihinin en yüksek ekim ayı artışı gerçekleşti. Bu çerçevede, temel mal enflasyonunun mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimindeki yükseliş devam etti.

Para Politikası Kurulu, enerji fiyatlarındaki gelişmelerin enflasyonu olumlu yönde etkilemeye devam ettiği, ancak birikimli döviz kuru hareketlerinin çekirdek enflasyon eğilimindeki iyileşmeyi geciktirdiği değerlendirmesinde bulundu.

"Üçüncü çeyrekte iç talebin büyümeye ılımlı düzeyde katkı vermesi bekleniyor"

Sanayi üretiminin ağustos ayında aylık bazdaki yüksek oranlı artışın ardından eylül ayında bir önceki aydaki seviyesinde gerçekleştiği, böylece üçüncü çeyrekte sanayi üretiminin ikinci çeyreğe göre yüzde 1,1 arttığı anımsatılan özete göre, eylül ayında iş günü sayısındaki azalmanın etkisiyle yıllık bazda yüzde 7,9 daralan sanayi üretiminin, ekim ayında iş günü sayısındaki artışın etkisiyle yıllık bazda belirgin bir yükseliş gerçekleştirmesi öngörülüyor.

Ekim ayına ilişkin İktisadi Yönelim Anketi (İYA) son üç ay üretim ile Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) göstergeleri ise aylık bazda ılımlı bir seyre işaret ediyor. İş günü sayısındaki değişim ve köprü günü gibi etkiler, sanayi üretimindeki dalgalanmayı artırıyor. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriler üç aylık ortalamalarla değerlendirildiğinde, üretimdeki artış eğiliminin devam ettiği görülüyor.

Harcama tarafına ilişkin veriler, üçüncü çeyrekte yılın ilk yarısına kıyasla daha ılımlı bir talep görünümüne işaret ediyor. Üçüncü çeyrekte tüketim malları üretimi ve ithalatı geriledi. Perakende satış hacim endeksi dönemlik bazda yavaşlama eğilimi sergilerken, gıda dışı perakende satışlar üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre daraldı. Yatırım malları ithalatı ikinci çeyrekteki güçlü dönemlik artışın ardından, üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre düşüş kaydetti. İnşaat yatırımlarına dair göstergelerden mineral maddeler üretimi ve ithalatı ile inşaat istihdamı, inşaat yatırımlarında durağan bir seyre işaret ediyor. Üçüncü çeyrekte iç talebin büyümeye ılımlı düzeyde katkı vermesi bekleniyor.

"Yıllık cari dengede gözlenen iyileşme eğiliminin devam edeceği öngörülmektedir"

Üçüncü çeyrekte dış ticaret miktar endekslerinden altın hariç ihracat artarken, ithalat ise ılımlı seyreden iç talebe paralel azaldı. Bu çerçevede, Avrupa Birliği ülkelerinin talebindeki artışın da katkısıyla büyüme kompozisyonunun net ihracat lehine değişmekte olduğu değerlendiriliyor. Kompozisyondaki bu değişim ve dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmeler ile tüketici kredilerinin ılımlı seyri cari dengedeki iyileşmeyi destekliyor. Son dönem verileri, mevsimsellikten arındırılmış cari denge eğilimlerinde önemli bir düzeltme yaşandığını gösteriyor. Bu doğrultuda, yıllık cari dengede gözlenen iyileşme eğiliminin devam edeceği öngörülüyor.

İYA göstergelerinden son üç aya dair ihracat siparişlerinde üçüncü çeyrek başından itibaren iyimser beklentiler güçlenirken, yılın ilk üç çeyreğinde zayıf bir seyir izleyen yurt içi siparişler yakın dönemde toparlanma eğilimine girdi. Ayrıca, yurt içi belirsizliklerin azalmasıyla tüketici güveninde belirgin bir artış yaşandı. Benzer şekilde, yatırım ve istihdam beklentilerinde gözlenen iyileşme eğilimi sürdü. Bu gelişmeler doğrultusunda, gelecek dönemde güven ve gelir kanallarının iç talebi desteklemesi bekleniyor.

"Toplam talep koşullarının enflasyona düşüş yönünde destek vermeye devam edeceği değerlendirilmektedir"

Bu yılın ağustos döneminde tarım dışı sektörlerde işsizlik oranı iş gücündeki gerilemenin etkisiyle yatay bir seyir izledi. Bu dönemde tarım dışı istihdam geriledi. Alt sektörler itibarıyla incelendiğinde, hizmet ve inşaat sektörlerinde istihdam sınırlı oranda yükseldi, sanayi istihdamı ise üst üste üçüncü dönem azaldı. Böylece ocak-ağustos dönemi için tarım dışı istihdamdaki yıllık ortalama artış yüzde 3 seviyesinde gerçekleşti. İlk üç çeyrekte artış eğilimi sergileyen sanayi üretiminin, yılın geri kalanında da bu eğilimini sürdüreceği değerlendiriliyor. Sanayi istihdamı ile ilgili anket göstergeleri de eylül ve ekim aylarında toparlanmaya işaret ediyor. Bu göstergeler ışığında, sanayi istihdamındaki düşüş eğiliminin geçici olması bekleniyor. İktisadi faaliyetteki görünüme paralel hizmet ve inşaat istihdamındaki sınırlı artışların da süreceği öngörülüyor.

Yılın ikinci yarısında iç talebin daha ılımlı seyrettiği, dış talebin büyümeye katkısının ise arttığı değerlendiriliyor. Avrupa ekonomisindeki toparlanma dış talebi pozitif yönde etkilerken, jeopolitik gelişmeler dış talebe ilişkin aşağı yönlü risk oluşturuyor. Öte yandan, yurt içi belirsizliklerin azalmasıyla artan tüketici güveni ile yatırım ve istihdam beklentilerinin önümüzdeki dönemde iç talebin toparlanmasına katkı vermesi bekleniyor. Bu görünüm altında, toplam talep koşullarının enflasyona düşüş yönünde destek vermeye devam edeceği değerlendiriliyor.

(Sürecek)