"Tl'deki Değer Kaybının Enflasyona Etkisi Yaklaşık 1 Puan Olabilir"

- Halk Yatırım Ekonomik Araştırmalar Müdürü Banu Kıvcı Tokalı:

"TL'deki değer kaybının kalıcı olması durumunda bir yıllık zaman dilimi içinde enflasyona etkisinin 0,9 puan civarında olabileceğini söyleyebiliriz"

Ekspres Yatırım Başekonomisti Özlem Derici:

"Genel geçer kurala göre kurdaki artışın enflasyona etkisi yüzde 1,5-2 puan olabilir"

Odeabank Strateji Direktörü Ali Kırali:

"TL'deki değer kaybının haziranda enflasyona etkisi 0,4 puan düzeyinde olacak"

Doların, TL karşısında son bir aylık dönemde yüzde 6 değer kazanmasının enflasyona hangi ölçede etki edeceğinin dolar/TL paritesinin nerede istikar kazanacağına bağlı olduğunu belirten analistler, paritenin 1,89-1,90 seviyesinde henüz istikrar kazanmadığını, aşağı ya da yukarı yönlü hareketlerin olabileceğini ifade ederek, dolar/TL paritesinin bir noktada istikrar kazandıktan sonra enflasyona etkisinin hesaplanacağını ve bunun da bir kaç hafta içinde olabileceğini kaydediyor.

Şu anda bütün gelişmekte olan ülkelerden gelişmiş ülkelere doğru bir para çıkışı olduğunu ve Türkiye'deki hareketlenmenin de ağırlıklı kısmının yurt dışından kaynaklandığını ifade eden analistler, yurt içindeki olayların etkisinin ise sınırlı olduğunu, son olaylar yaşanmamış olsaydı dahi bu çıkışın olabileceğini belirtiyor.

Dolar/TL paritesinin 1.87'nin belirgin üzerinde istikrar kazanması halinde yıl sonu enflasyonun piyasa beklentisi olan yüzde 6,5'ten yüzde 7'ye yükselebileceğini kaydeden analistler, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) eskisi gibi kura müdahale etmeyeceğini, rezerv opsiyon mekenizmasının çalışıp çalışmayacağını bekleyeceklerini ifade ederek, şu anki kur seviyesiyle reel efektif kur endeksinin 116-117 bandında olduğunu ifade ediyor.

-"TL'deki değer kaybının kalıcı olması durumunda enflasyona etkisinin 0,9 puan civarında olabileceğini söyleyebiliriz"

Konuya ilşkin AA muhabirine değerlendirmede bulunan Halk Yatırım Ekonomik Araştırmalar Müdürü Banu Kıvcı Tokalı, TL'nin döviz sepeti karşısında son bir aydaki değer kaybının yüzde 6 civarında olduğunu belirterek, "Bu değer kaybının kalıcı olması durumunda bir yıllık zaman dilimi içinde enflasyona etkisinin 0,9 puan civarında olabileceğini söyleyebiliriz. Kurdan enflasyona geçiş etkisinin yıllar itibariyle azalan bir trend çizmesi ve iç talep baskılarının sınırlı kalması bu geçiş etkisini azaltmada olumlu faktörler olarak ortaya çıkıyor" dedi.

Fiyat istikrarı açısından, kur sepetinin 2,20 seviyesinin üzerinde yukarı ivmesini devam ettirmesinin rahatsız edici olabileceğine dikkati çeken Tokalı, şunları kaydetti:

"Her ne kadar TCMB'nin müdahaleleri kurun seviyesine değil volatilite artışına yönelik olsa da, kurda psikolojik seviyelerin aşılması finansal istikrarın tekrar sağlanmasına yönelik güven ortamı açısından olumsuz algılamalara neden olabilir. Kurdaki volatilitenin daha da artması durumunda, TCMB elindeki likidite ve döviz enstrümanlarını kullanma imkanınına sahip. Kurun bu seviyelerde kalması, reel efektif döviz kurunu 120 gösterge seviyesinden 115 civarına doğru aşağı çekmeye devam edeceğinden, söz konusu durumun TCMB'nin faiz indirim seçeneğine bir süre ara vermesine neden olacağını düşünüyoruz."

Ekspres Yatırım Başekonomisti Özlem Derici ise, Türk Lirası'nın dolar karşısında değer kaybetmesinin enflasyon üzerinde baskı oluşturabileceğini ancak ne kadar etki yaratacağı konusunda şimdilik net bir rakam söylenemeyeceğini ifade etti.

Düşük talep yüzünden satıcıların maliyet baskısını kendi kar marjlarından yiyerek fiyatlara yansıtmamayı tercih edebileceklerini belirten Derici, "Genel geçer kurala göre kurdaki artışın enflasyona etkisi yüzde 1,5-2 puan olabilir, bu artışı ilk 6 ay içerisinde görmemiz lazım. Ancak düşük talep bunun bir kısmını emebilir. Direkt olarak bu durum yıl sonunda enflasyona yüzde 1-1,5 etki sağlar diyemeyiz. Kur seviyesinin kalıcı olup olmayacağına bakacağız" dedi.

Odeabank Strateji Direktörü Ali Kırali, dolar-avro sepetine karşı TL'nin mayıs ortalamasına göre haziranın ilk on gününde ortalama yüzde 4,0 değer kaybederek 2,18 seviyesine yükseldiğini belirterek, global ekonomilerdeki Fed kaynaklı endişelere ve içeride son günlerde yaşanan olaylar nedeniyle hisse senedi ve tahvil piyasasında görece belirgin değer kayıplarına rağmen, TL'deki değer kaybının sınırlı kalması dikkat çekici olduğunu söyledi.

Bunda rezerv opsiyon mekanizması ve finansal istikrarda kat edilen yolun yanı sıra TCMB'nin son günlerde TL'deki artan volatilite ve değer kayıplarını sınırlamak için para politikasını likidite yönetimi yoluyla sıkılaştırmış olmasının etkili olduğunu kaydeden Kırali, TCMB'nin dövize müdahalesine ise mevcut durumda ihtiyaç dahi olmadığını ve gerektiğinde en son kullanılacak opsiyonlardan biri olduğunu düşündüklerini dile getirdi.

TL'deki değer kaybının enflasyona etkisi açısından bakıldığında yapılan ekonometrik çalışmalara göre TL ne kadar değer kaybediyorsa bunun yüzde 15'inin enflasyona ağırlıkla dokuz ay içinde olmak üzere iki yıl boyunca yansıdığı bilgisini veren Kırali, TL'deki değer kaybının, ilk olarak TL cinsinden petrol ve altın fiyatlarına yansıdığını ve bu çerçevede kurdan geçişkenlik analizi yapılırken, uluslararası emtia fiyatlarını da izlemek gerektiğini ifade etti.

Nitekim içinde bulunduğumuz dönemde petrol ve altın fiyatlarındaki artışın sınırlı kalmasının, TL'deki değer kaybının enflasyona etkisini de sınırladığını vurgulayan Kırali, şunları söyledi:

"Haziran'da enflasyonun aylık bazda sınırlı bir artış kaydedeceğini, yıllık bazda ise Mayıs'ta yüzde 6,5'ten baz etkisiyle yüzde 7,5 civarına yükseleceğini öngörüyoruz. Hesaplamalarımıza göre, yılın ilk beş ayında TL'deki değer kaybının enflasyona etkisi yüzde 0,2 düzeyinde idi, Haziran'da ise yüzde 0,4 düzeyinde olacak ancak mevsimsel olarak gerileyen gıda fiyatları enflasyondaki artışı baskılayacak." - İstanbul