Amerikalı Ortadoğu Uzmanları, ABD'nin Mısır Politikası Değerlendirdi

Mücahit Oktay - Amerika'nın çeşitli düşünce kuruluşlarındaki uzmanlar, ABD'nin Mısır politikasını yorumladı. Uzmanlardan bazıları ABD ve AB'nin tutumunu net bir şekilde eleştirirken, ABD'nin Mısır'a askeri yardımı kesmemesinin doğruluğunu savunan yorumlar da yapıldı.

Washington merkezli Smitson düşünce kuruluşu üyesi Geneivo Abdo, Mısır Ordusu'na yaptığı askeri yardımı askıya almayan ABD'nin dış politika tutumunu AA muhabirine değerlendirdi. Abdo, ABD'nin Mısır'da devam eden şiddet olaylarına karşı tutumunu açıkça eleştirirken, "ABD, bu tutumu ile Mısır'da askeri yönetime 'ne yapmak istiyorsan yap, istediğin kadar masum Mısırlı'yı öldür, ceza almayacaksın, ilişkilerimiz bozulmayacak ve askeri yardım devam edecek' imasında bulunmaktadır" ifadelerine yer verdi.

Obama yönetiminin Mısır politikasını, "Anayasaya aykırı bir darbenin üstü kapalı onayı" şeklinde özeltleyen Ortadoğu uzmanı Abdo, sözlerinin devamında, "Zaten Arap ülkeleri de Amerikan tarzı bir demokrasiyi benimsememektedirler. ABD, dış politika davranışlarında tutarlı olmak zorundadır. Sonuç olarak ABD'nin posizyonu, Mısır'da asker destekli bir yönetimin uyguladığı şiddeti desteklemek olmuştur. Bu şiddet, bölgedeki makul İslamcılara, seçim sandığı politik güç kazanmanın tek yolu değildir mesajı vermektedir" şeklinde konuştu.

"Bu şiddetli tutum ve yüzlerce insanın katliamı, Mısır'ın demokratik geleceğine son verebilir" uyarısında bulunan Abdo, Müslüman Kardeşler Teşkilatının (İhvan) yeniden seçim sürecine katılımına izin verilmemesi durumunda, Mısır halkının önemli bir kesiminin temsil edilmemiş olacağından, ortaya çıkan neticeye demokrasi denemeyeceğinin altını çizdi.

Düşünce kuruluşu Rand Corporation'ın üyesi Stephen Larrabe ise ABD'nin Mısır konusunda bir ikileme yakalanmış durumda olduğunu belirterek, "Türkiye hariç bölgedeki devletlerin çoğu askeri müdahaleyi, iki felaketten daha azını tercihen, kabul etti. Washington bir an önce demokratik yönetime dönülmesi taraftarı. ABD'nin 1.3 milyar dolarlık yardımı bu doğrultuda Mısır politikasını etkilemek adına bir kaldıraç görevi görüyor. Yardımı kesmek yerine sivil yönetime hızlıca geçilmesi için bunu bir araç olarak kullanmak istiyor" sözleri ile ABD dış politikasını savundu.

Rand Corporation üyesi Jeffrey Martini ve Amerikan İlerleme Merkezi üyesi Matthev Duss ise Larrabe ile aynı doğrultuda görüş bildirirken, ABD politikasının her zaman çıkarlarının istikrarı ve demokratik değerleri arasındaki tansiyonu yönetmek zorunda kaldığı şeklinde duruma açıklık getirdi. Duss, ayrıca, "Mısır'da son günlerde yaşanan hadiseler geleceğe yönelik gerçek bir demokratik reform yönünde süreci çok zora sokmuştur" dedi.

-"ABD'nin etkisi görünenden az"-

ABD yardımlarının Mısır askeriyle ilişkilerin devam etmesinde aracılık görevi üstlendiğini belirten uzmanlarından Jeffrey Martini, "ABD, Mısır'daki gelişmeler üzerinde çok az etkiye sahip. Mısır'ın iç aktörleri dış baskılardan çok fazla etkiye açık değiller. ABD yardımı, Mısırın GSYİH'sinin sadece yüzde 1'i ve Arap ülkelerinden alternatif bağışçılar bu temsil boşluğunu doldurmak için istekliler" ifadelerini kullandı.

Stimson kuruluşu uzmanı Geneivo Abdo ise bu konuda farklı bir düşünce ortaya koyarak, "ABD Mısır'da tüm siyasi grupları birbirine yabancılaştırmayı başardı. Bu nedenle bir zamanlar var olan etkisini kaybetmiştir" dedi.

Öte yandan Amerika İlerleme Merkezi üyesi Mattheww Duss da ABD'nin Mısır'daki duruma ne kadar etki edebildiğinin belirsiz olduğunu belirterek, "Son 10 yıldan çıkardığımız ders, bize ABD'nin sonuçları belirlemede, birçok kişinin inandığının aksine, küçük bir kabiliyetinin olduğudur. Fakat ABD Mısır Askeri üzerinde daha fazla şiddet yaşanmaması için baskı kurmayı denemelidir" diye konuştu.

-"Mursi ve İhvan üyeleri serbest bırakılmalı"

ABD'li uzmanlar bundan sonra izlenmesi gereken tutum konusunda ise aynı doğrultuda görüş bildirdi. Stimson üyesi Geneivo Abdo, ABD, BM ve AB gibi devlet ve kurumların bundan sonrası için atması gerektiğini düşündüğü adımları şöyle sıraladı:

"Kınama sadece bir sözdür. ABD ve AB, Cumhurbaşkanı Mursi'nin, gözetim altındaki bütün Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan) ve diğerlerinin  serbest bırakılmasını istemelidir.  ABD ayrıca, seçimler yapılacağı zaman ihvan ve tüm İslamcı partilerin iştirakine izin verilmesini istemelidir. Buna ek olarak, ABD ve AB Kahire'deki tutuklu Müslüman Kardeşlerin liderlerini ziyaretlerine devam ederek, Mısırlılara ve bölgedekilere batının demokratik yollarla seçilmiş kişileri kaderine terketmediği mesajını vermelidir."

Rand Corporation uzmanı Steve Larrabe de konuyla ilgili, "ABD, BM ve AB, Mısır'ın en hızlı bir şekilde sivil yönetime dönmesi için baskıya devam etmeliler" derken, aynı kuruluşta çalışan diğer Ortadoğu uzmanı Jeffrey Martini, Mısır'ın yeniden demokratikleşme sürecinin ön şartını şu sözlerle ifade etti:

"İslamcılarla politik bir uzlaşma ve bütünleşmenin sonucunda bir seçim politikası sürecine gidilemediği takdirde, Mısır tekrar demokratikleşemez. Ne kadar çabalasalar da, Mısır yönetimi  85 yıllık tarihi, toplumda derin kökleri ve disiplinli bir çekirdek tabanı olan bir organizasyonun üstesinden gelemez. Böylesi bir örgütü yeraltına sürmek sadece ülkenin istikrarsızlığını artıracaktır." - New York