Aym: Tutuklu ve Hükümlüler Hangi Fiillerinin Disiplin Suçu Oluşturduğunu Bilmeli

Anayasa Mahkemesi, ceza infaz kurumlarda bulunan hükümlü ve tutukluların hangi fiillerinin disiplin suçu oluşturduğunu açık olarak bilmeleri gerektiği belirtti.

Anayasa Mahkemesi, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'da tanımı yapılanlar arasında bulunmayan eylemlerin bunlara benzemesi durumunda aynı disiplin cezalarıyla karşılanmalarını düzenleyen kanun hükmü Anayasa'ya aykırı bulundu. Anayasa Mahkemesi, Sincan İnfaz Hakimliğince yapılan, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'un 48. Maddesinin 1 numaralı fıkrasının iptal başvurusunu da esastan karara bağladı. Disiplin cezasını gerektiren eylemlerin tekrarı, disiplin cezalarının infazı ve kaldırılmasını düzenleyen maddenin, 5275 sayılı Kanunda sayılanların tanımına uymayan ve tanımları yapılmamış eylemlerin, nitelik ve ağırlıkları bakımından bunlara benzediklerinde aynı maddelerdeki disiplin cezaları ile karşılanmalarına ilişkin hükmü Anayasa'ya aykırı bulundu. Anayasa Mahkemesi'nin kararının gerekçesi Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Kanun'da, tutuklu ve hükümlüler hakkında uygulanacak disiplin cezaların 37. ile 46. maddeler arasında düzenlendiğinin anımsatıldığı gerekçede, bu kurallarda disiplinsizlik oluşturan her bir fiilin ayrı ayrı tanımlandığı kaydedildi. Gerekçede, iptali istenen hükümde ise 37 ilâ 46. maddelerde yer alan eylemlerin tanımına uymayan ve kanunda tanımları yapılmamış olan fiillerin, nitelik ve ağırlıkları bakımından bunlara benzediklerinde, aynı maddelerdeki disiplin cezaları ile karşılanacağının öngörüldüğünün anımsatıldı.

-KIYAS YOLUYLA SUÇ VE CEZA NORMLARI GENİŞLETİLEMEZ-

Anayasa'da öngörülen suçta ve cezada kanunilik ilkesiyle, insan hak ve özgürlüklerini esas alan bir anlayışın öne çıktığının vurgulandığı gerekçede, yasak olan fiillere verilecek cezaların hiçbir kuşkuya yer bırakmayacak bir şekilde kanunda gösterilmesi, açık, anlaşılır ve sınırlarının belli olması gerektiği kaydedildi. Kanunilik ilkesinin, kıyas yoluyla suç ve ceza normlarının genişletilemeyeceğini öngördüğünün ifade edildiği gerekçede, "Belirli bir kesinlik içinde kanunda hangi fiile hangi hukuksal yaptırımın bağlandığının bireyler tarafından bilinmesi ve eylemlerin sonuçlarının öngörülebilmesi gerekir. İnsan haklarına önem veren bir ceza infaz sisteminin amaçlarına ulaşabilmesi için, öncelikle Anayasa ve uluslararası belgelerde kabul edilen hukukun temel ilkelerine uygun kurallara dayanması zorunludur" denildi. Ceza infaz kurumlarında uygulanacak disiplin yaptırımlarının diğer ceza yaptırımları gibi belirlilik ve kanunilik ilkelerine uygun şekilde düzenlenmesinin önemine dikkat çekilen gerekçede, ceza infaz kurumlarda bulunan hükümlü ve tutukluların hangi fiillerinin disiplin suçu oluşturduğunu açık olarak bilmeleri gerektiği vurgulandı. Kanun'un 37 ile 46. maddelerinde yer almayan fiillerle ilgili olarak da disiplin cezasının uygulanabileceğinin öngörülmesinin belirsizliğe neden olduğunun belirtildiği gerekçede, "Kanun'da tanımlanmayan bir fiilin, benzeri bir fiille karşılaştırılarak kıyas yapılmak suretiyle ceza tayinine imkân tanınmaktadır. Bu durum suçların ve cezaların kanuniliği ilkesine aykırılık teşkil etmektedir" denildi.