Cami, Mescit, Kur'an Kurslarındaki Ticari Alanların İşletilmesi

Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un Ek 4'üncü Maddesinin Uygulanmasına ilişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlandı.

Yönetmelik, mazbut ve mülhak vakıflar ile Vakıflar Genel Müdürlüğüne, gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait olanlar dışında, mülkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazların üzerinde dernek veya vakıflarca kendi kaynaklarından ya da toplanan bağış ve yardımlarla yaptırılan camiler, mescitler, Kur'an kurslarının bir kısmında, eklentisinde, bütünleyici parçasında bulunan ve ticari faaliyetlerde kullandırılması öngörülen, ilgili dernek veya vakfın tasarrufuna bırakılan kısımlarının bu dernek veya vakıflarca işletilmesine ilişkin esasları düzenliyor.

Yönetmelikle ayrıca, sayılanların dışındaki cami, mescit, Kur'an kurslarının bir kısmında, eklentisinde, bütünleyici parçasında bulunan ve ticari faaliyetlerde kullandırılması öngörülen kısımların Diyanet İşleri Başkanlığınca işletilmesine, işlettirilmesine, kiralanmasına, elde edilen gelirlerin dağıtılmasına, harcanmasına ve denetimine ilişkin usul ve esaslar belirleniyor.

Yönetmeliğe göre, sayılan yerlerin ticari veya dini faaliyetlerde kullanılmasını belirleme ve bu kısımları zorunlu hallerde Başkanlık hizmetlerine tahsis etme yetkisi müftülüklerde kurulacak komisyonlara ait olacak.

Bu kapsamda yapılacak sözleşmeler yönetmeliğe aykırı hükümler içeremeyecek, bu taşınmazların ticari faaliyetlerde kulanılan kısımlarının cemaati rahatsız edici, ibadetin huzur ve huşuunu bozucu, ibadethanenin ruhuna aykırı olarak kullanımı halinde sözleşme feshedilecek.

İlgili vakıfların işletebileceği belirtilen taşınmazlar, irtifak hakkı tesisine konu edilmemek şartıyla komisyon kararı doğrultusunda yetkili dernek veya vakıflarca yazılı sözleşmeyle işlettirilebilecek ya da kiraya verilebilecek. Bu taşınmazların işletilmesinden, işlettirilmesinden veya kiraya verilmesinden elde edilen gelirlerin yüzde onu Başkanlık payı olarak Başkanlığa aktarılacak. Kalan kısmın en az üçte ikisi öncelikle gelirlerin elde edildiği cami, mescit ve Kur'an kurslarının münhasıran yapımı, bakımı, onarımı ve ısınma, aydınlatma gibi giderlerde, kalanı ise tüzüklerinde veya vakfiye ya da vakıf senedinde belirtilen amaçlarda kullanılmak şartıyla ilgili dernek veya vakfa bırakılacak. İlgili dernek veya vakfa bırakılacak pay, dernek veya vakıf tarafından açılarak müftülüğe bildirilecek ayrı bir banka hesabında toplanacak.

Başkanlığa aktarılacak payın hesabında, taşınmazların üçüncü kişilere işlettirilmesi veya kiralanması suretiyle elde edilen brüt hasılat tutarının, ilgili dernek veya vakıf tarafından iktisadi işletme oluşturulmak suretiyle işletilmesi halinde ise elde edilen kurum kazancının yüzde onu esas alınacak.

Başkanlığın işletebileceği belirtilen taşınmazlar, irtifak hakkı tesisine konu edilmemek şartıyla, Devlet İhale Kanunu'nun 51. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca pazarlık usulüyle yapılacak ihaleyle ve yazılı sözleşme yapılarak işlettirilebilecek ya da kiraya verilebilecek.

Bu taşınmazların işletilmesinden, işlettirilmesinden veya kiraya verilmesinden elde edilen gelirler, özel gelir kaydedilmek üzere Başkanlığın bağlı bulunduğu Merkez Saymanlık Müdürlüğüne yatırılacak.

Yönetmelik kapsamındaki mülkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazların üzerinde bulunan cami ve mescitler ile Kur'an kurslarının bir kısmının, eklentisinin ya da bütünleyici parçasının ticari faaliyetlerde veya dini faaliyetlerde kullanılmasını belirlemek üzere, Başkanlık taşra teşkilatındaki il ve ilçelerde mülki amirin onayıyla müftünün başkanlığında, bir vaiz, bir murakıp, bir imam-hatip ve bir dernek başkanı veya vakıf temsilcisinden oluşan 5 kişilik bir komisyon kurulacak. Komisyonda görev alacak vaiz veya murakıp olmaması halinde, bunların yerine geçecek üye din görevlileri arasından belirlenecek.

Salt çoğunlukla toplanıp, oy çokluğuyla karar alacak komisyan, söz konusu taşınmazların zorunlu hallerde Başkanlık hizmetlerine tahsis edilmesi, bu kısımların hangi amaçlarla ve hangi usul ve esaslara göre işletileceği, işlettirileceği ya da kiraya verileceği konularında karar alacak.

Taşınmazlardan elde edilen gelirlerden başkanlığa ödenmeyen paylar, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gecikme zammıyla takip ve tahsil edilmek üzere ilgili vergi dairelerine bildirilecek. Süresi içinde bildirilmeyen veya eksik bildirilen paylar, aynı kanun uyarınca gecikme zammıyla tahsil edilecek. - Ankara