Çapraz Böbrek Naklinde "Hibrit Yöntem" Başarıyı Artırıyor

Türkiye'de kronik böbrek yetmezliği sorunu yaşayan binlerce hasta nakil için sıra bekliyor. Yetersiz organ bağışı nedeniyle pek çok hastaya canlıdan böbrek nakli yapılıyor. Donörü yani böbrek vericisi ile az uyumlu ya da uyumsuz olan çiftler hibrit yöntemi sayesinde birbirleriyle çaprazlanarak, nakledilen yeni böbreği vücutlarının daha çabuk kabul etmesi sağlanıyor.

Dünyada 2 milyon böbrek yetmezliği sorunu yaşıyor

Çağımızın en sinsi hastalıklarından olan ve hiçbir belirti vermeden ortaya çıkabilen böbrek yetmezliği her geçen gün hızla yaygınlaşmaktadır. Dünya genelinde 2 milyon, ülkemizde ise 60 binin üzerinde hasta diyalize bağlı yaşamakta ve nakil için sıra beklemektedir. Yeterli organ bağışı olmadığı için hastalara kadavradan uygun böbrek bulunması çok uzun zaman alabilmektedir. Bu nedenle de binlerce böbrek hastası uygun böbrek bulunana kadar diyalizle yaşamını sürdürmektedir. Aile bağları güçlü olan ülkemizde hastalara akrabaları gönüllü olarak organ verebilmekte ve böbrek yetmezliği hastaları yaşamlarını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmektedir.

Hayat boyu ilaç tedavisi ve düzenli kontroller çok önemli

Canlıdan böbrek nakillerinin cerrahisi dışında başka özellikleri de bulunmaktadır. Vücudu dış etkenlere karşı korumaktan sorumlu bağışıklık sistemi her insanda bulunmaktadır. Dolayısıyla başka bir vücuttan alınan böbreğin bir başka vücuda nakledilmesi savunma mekanizmalarını harekete geçirmektedir. Savunma mekanizması vücuda giren yabancı organı düşman olarak algılayarak bununla savaşmak ister. Bu nedenle vücuda nakledilen organı reddetmemesi için bağışıklık sistemini baskılayıcı bazı ilaçlar kullanılmaktadır. Böylelikle vücudun yeni böbreği reddetmesi engellenmektedir.

Bir böbrekle uzun bir hayat

Her ne kadar vücuda nakledilen böbreği yabancı bir madde olarak görüp reddetmesi ilaç tedavisi ile engellense de belli bir zaman sonra vücudun bağışıklık sistemi "antikor" adı verilen bazı maddeler üreterek nakledilen böbreği reddedebilir. Bu nedenle hastaya nakledilen bir böbrek ile hayatı boyunca sağlıklı yaşamak ana hedeftir. Günümüzde nakledilen böbreklerin ömrü geçtiğimiz yıllara göre çok daha iyi bir seviyededir. Önümüzdeki yıllarda gelişecek teknoloji ve ilaçlarla hastaların nakledilen böbrek ile yaşam kalitesi ve süresinin daha da artmasının sağlanması amaçlanmaktadır.

Hibrit yöntem başarıyı artırır

Geçmiş yıllarda sadece kan uyumsuzluğu olan çiftlere çapraz nakil yapılması düşüncesi bulunmaktayken, gelişen teknoloji sayesinde günümüz şartlarında olaya daha farklı bir pencereden yaklaşılmaktadır. Hastanın bağışıklık haritası çıkarılabilmektedir. Alıcının kanında vericinin dokularına karşı bu antikor denilen vücudun bağışıklık sistemini ürettiği maddelerin varlığı tek tek ölçülebilmektedir. Antikorlardan bir kişinin vücudunda binlerce olabilmektedir. Bunlar tek tek tanınıp isim verilmekte, kan düzeylerinin ne olduğu belirlenmektedir. Bu nedenle artık rahatlıkla bir kişinin kanında nakledilecek böbreğe karşı antikor maddelerin olup olmadığı rahatlıkla görülebilmektedir. Alınan kanda bulunan tüm bu antikor maddelere rağmen nakil yapıldığı takdirde nakledilen böbreğin kısa ve uzun vadede başarısız olma ihtimali yüksektir. Bu nedenle artık bazı hibrit yöntemler kullanılmaktadır.

Nakil sonrası hastalar hayatlarını sağlıkla sürdürüyor

Hibrit yöntem konusunda örnek olarak kişi böbrek hastası olan eşine böbreğini vermek istiyor. Ancak yapılan tetkikler böbrek hastası eşin kanında eşinin böbreğine karşı antikor maddeler belirleniyor. Bu şekilde yapılan naklin başarısız olma ihtimali yüksektir. Bu hastalara belli bir ilaç tedavisi verilip antikor düzeyleri düşürülerek de nakil işlemi yapılabilir. Ancak bu antikorlar belli bir düzeyin üstündeyse nakil yine başarılı olmaz ya da bir süre sonra vücut yine de böbreği reddedebilir. Bu nedenle Hibrit yöntemi uygulanmaktadır. Yine bu şekilde olan bir çift bulunmakta ve iki uygun çift birbirleri ile çaprazlanmaktadır. Bu kişilerin kanlarındaki antikor düzeyleri daha tedavi edilebilir noktalara getirilmektedir. Daha sonra da uygulanan ilaç tedavisi ile bu antikor düzeyleri tamamıyla ameliyat için güvenli bir noktaya getirildiğinde nakli başarılı bir şekilde yapılmaktadır. Hibrit yöntem ile birbirlerine uygun olan hastalara yapılan böbrek nakilleri bu sayede daha risksiz ve başarılı olmaktadır.