Gönül Sultanlarında Ahmed İlâhi

Seyyid Usul Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilen konferansta, Bursa'nın Gönül Sultanlarından biri olan Ahmed İlâhi'nin hayatı ve eserleri hakkında bilgi veren Prof. Dr. Mustafa Kara, İlahi'nin 1300'lü yılların sonunda Buhara'dan Bursa'ya geldiğini söyledi. İlahi'nin hayatı hakkında pek fazla şey bilinmemekle birlikte, bırakmış olduğu nesir ve şiir kitaplarından yaşantısı ve kimliği hakkında bilgi sahibi olduklarını ifade eden Prof. Kara, "Ahmed İlahi, Buhara, Bursa, Bosna yolcuları arasındaki önemli zatlardan biridir. Ahmed İlahi kim derseniz, biraz hayatından bahset derseniz, hakkında hayatıyla ilgili pek fazla bilgi yok. Nesir ve şiir kitapları var, onlardan yola çıkarak biraz fikir sahibi oluyoruz. Buhara, Bursa, Bosna yolcularının en meşhurlarından biri olan Emir Buhari'ye göre, hemşehrisi olan Ahmed İlahi, kendisi ile aynı dönemde şiir ve nesir kitapları bulunan, 15. yüzyılda bu şehri aydınlatan dervişlerin başında yer alıyor. Bu önemli zatların her birinin ortak özelliği Buhara'dan beslenmiş olmaları" dedi.

Tasavvuf ehlinin önemli isimlerinden biri olmasına rağmen, diğer bazı erenler gibi Ahmed İlahi'nin de, hayatıyla ilgili kısımların sırlandığını söyleyen Prof. Dr. Mustafa Kara, "Buhara'daki tasavvufi atmosferde 3 büyük cereyan var. Osmanlı Devleti kurulduğunda ve bir sonraki yüzyılda da, Türkistan coğrafyasında Yeseviye, Kübreviye ve Nakşibendiye diye bilinen 3 büyük gönül hareketi bulunuyor. 1300'lü yıllarla birlikte Buhara'dan buralara ve Bosna'ya bir geliş başlıyor. Ahmed İlahi de, hem Nakşi, hem Melani neşvedinden gelen bir isim. Tam olarak geliş ve vefat tarihini bilmiyoruz. Yalnız, Süleyman Çelebi'nin kabrinin olduğu bölgede dergahını kurduğunu, zamanla buranın adının Yoğurtçu Baba Dergahından Ahmed İlahi dergahı olarak anıldığını görüyoruz. Buhara'nın atmosferini bu bölgeye taşıyan en önemli zatlardan birisidir. Osmanlı topraklarına Nakşibendiliği ulaştıran en önemli zatlardan biri de Ahmed İlahi'dir. Ahmed İlahi, aynı zamanda Arapçadan, Farsça'dan çevirdiği, şerh edip açıkladığı eserler bırakmış bir isimdir" diye konuştu.

Prof. Dr. Mustafa Kara, Ahmed İlahi'nin şiirlerinden örnekler okuyup, eserlerinden bahsederek konferansı tamamladı.