Hasmer" ve "Hasak" Tescillendi

ABDULLAH YILDIZ - Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırmalar Enstitüsünün, Türkiye'nin et açığını kapatmaya katkı yapmak amacıyla ıslahını yaparak geliştirdiği iki yeni koyun ırkı tescil edildi.

Alman sihaybaş ve İngiliz hampshire down etçi ırklarının yerli merinos ve akkaraman ırkı koyunlarla üçlü melezlenmesi sonucunda geliştirilen "hasmer ve hasak" koyunları normaline göre 10 kiloya varan canlı ağırlık farkı oluşturuyor. Doğumlarının 150. gününde 50 kilogram civarında bir canlı ağırlığa ulaşan yeni koyun ırkları, daha az yemle daha kısa zamanda kasaplık kuzu elde etme imkanı da sağlıyor.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Evcil Hayvan Tescil Komitesi tarafından geçen kasım ayında tescili yapılan hasmer ve hasak koyun ırklarının çoğaltılarak üreticilere dağıtılması için Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne (TİGEM) bağlı kurumlarla işbirliği yapılacak.

Gıda, Tarım ve Hyavancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü'ne bağlı olan Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü'nün Müdürü Fatih Özdemir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kurumun Türkiye'de et koyunculuğunu geliştirmek amacıyla 1986 yılından itibaren geniş çaplı bir çalışma başlattığını söyledi.

Özdemir, şöyle konuştu:

"Almanya ve İngiltere'den etçi tiplerle etçi ırk geliştirmek için 1986 yılında çalışmalar başlatılmış. Ülkemizde yaygın olarak kullanılan akkaraman ve merinos ırklarıyla Almanya ve İngiltere'den getirilen siyahbaş ve hampshire down ile yapılan üçlü melezleme sonucunda 1986 yılında başlayan çalışmalar bugün semeresini verdi. Enstitümüz ülkemize iki yeni etçi ırk kazandırmış oldu. Çalışmalar, ıslah, tip sabitleştirme ve tescil süreciyle birlikte uzun bir zaman alıyor. 28-30 yılı bulan süreç sonunda tescil aşamasına geldi. Geçen kasım ayında Evcil Hayvan Tescil Komitesi tarafından tescil edilerek Resmi Gazete'de yayınlandı. Irk olarak tescil edilmiş durumdalar."

TİGEM'lerle işbirliği yapılarak çoğaltılacak

Tescil olan "hasmer" ve "hasak" koyun ırklarının çoğaltılarak üreticilere ulaştırılması ve et üretimine dahil olmaları için çalıştıklarını vurgulayan Özdemir, bu konuda TİGEM kurumları ile  işbirliği yapacaklarını dile getirdi.

Ellerinde fazla miktarda hasmer ve hasak koyunu olmadığını aktaran Özdemir, "Üreticilerimize dağıtacağımız kadar bir hayvan yok. İkisinden de 25-300 adet civarında enstitümüzde mevcut. Bundan sonra elimizdekilerden ikizliği geliştirme ile ilgili çalışmalar yapacağız. Sayısının fazla fazla çoğaltılması gerektiğinden TİGEM'lerle işbirliği yapacağız. Bu melezlemeleri yapılan hayvanları yurt dışından tedarik edip TİGEM bünyesinde en kısa zamanda ve en hızlı şekilde hayvanları çoğaltılması yoluna gideceğiz" diye konuştu.

10 kiloya varan fark elde edildi

Etçi tip geliştirmek için çıkılan yolda çok  güzel veriler elde edildiğine işaret eden Özdemir, şunları kaydetti:

"150. gün sonunda yapılan değerlendirmelere göre hasmer ve hasak 50 kilogram civarında bir canlı ağırlığa ulaşmakta. Etçi tip olduğu için. 5 aylık bir hayvan sonuçta. Başarılı sonuçlar elde ettik. Kıyaslama yaptığımızda, diğer mevcut hayvanlara göre 10 kilograma kadar varan canlı hayvan farklılığı elde etmiş durumdayız. Çalışma sonunda hasmer ve hasak ırkı koyunlar ülkemizin yerli ırkı olarak tescil edildiğinden uluslararası literatürde de Türkiye'nin iki yeni ırkı olarak kabul görmüş ve duyurulmuş oluyor." - Konya