Palmiye Merakı Botanik Bahçesine Dönüştü

ALİ RIZA AKKIR - Köyceğiz'de Ragıp Esener'in 1992'de Türkiye'deki palmiyeleri tanıtmak için kurduğu 45 dönümlük arazi, zaman içinde 80 dönümlük botanik bahçesine dönüştü.

Botanik Bahçesi'nde, kaktüs evi, tropik sera, tropik meyveler bölümü, su bahçelerinden oluşan bölümler, 140 tür palmiye ve zengin su bitkileri koleksiyonu bulunuyor.

Türkiye Tabiatı Koruma Derneği (TTKD) Onur üyesi ve Türk Botanik Bahçeleri Birliği üyesi Dr. Ragıp Esener, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1992'de bahçeyi yapmaya başladığını, amacının Türkiye'de yeteri kadar bilinmeyen palmiyeleri tanıtmak olduğunu söyledi.

Zaman içinde diğer bitkilerin de arttığını ve bahçenin küçük bir botanik bahçesine dönüştüğünü anlatan Esener, "Dünya üzerinde bulunan 3 bin çeşit palmiyeden şu anda 140 türü bahçemizde bulunuyor. Bunlardan 50'si dışarıya, diğerleri de seralarda dikili. Palmiye dışında özellikle su bitkilerinde iyi konumdayız. Bahçede 160 çeşit nilüfer ve su bitkisi yetişiyor" dedi.

Esener, kaktüs ve etli yapraklı bitkilerde de büyük bir koleksiyon sahibi olduklarını, doğal türler dışında bahçede, egzotik (yabancı ülkelerden gelen) bitkilerin sayısının binin üzerinde olduğunu dile getirdi.

Bahçeyi kurduğu yıllarda ülkede palmiye sayısının çok az olduğuna işaret eden Esener, "Biz bu işe başladığımızda Türkiye'deki palmiye sayısı ithallerle birlikte onu bulmuyordu. Bugün 140 çeşit palmiye var. Bunun 130 tanesi bize ait" diye konuştu.

Esener, palmiyelerin diğer bitkiler gibi dalından kırarak ya da kökten ayırarak üretilemediğini, sadece tohumdan üretildiğini ve çoğunun yetişme süresinin diğer bitkilere göre uzun olduğunu belirtti.

Bahçede çok farklı palmiyeler bulunduğunu bildiren Esener, şöyle konuştu:

"Burada bulunan palmiyelerden bir tanesi de Kraliçe Palmiyesi. Hindistan cevizine çok benziyor fakat onun gibi tropik değil. Akdeniz bölgesine kolaylıkla uyum sağlıyor. Çok gösterişli bir palmiye. Bunun dışında vatanı Güney Amerika olan jöle palmiyesi mevcut. Buraya da uyum sağlıyor. Bu palmiyenin meyvelerinden jöle yapıyorlar. Bunun için adı jöle palmiyesi. Türkiye'nin doğal palmiyesi Datça hurması ise dünyada sadece Datça yarımadasında, Finike'de ve Yunanistan'a ait Girit Adası'nda yetişiyor. Dünya için çok önemli ama ülkemizde çoğu kişi bunu bilmiyor. Datça hurmasının yetişme özelliklerini de şu anda merkezimizde inceliyoruz."

300 milyon yıldır dünyada

Dünya üzerindeki en eski bitkilerden birinin de bahçesinde barındığını ifade eden Esener, şunları kaydetti:

"Sikas 300 milyon yıldır dünyada bulunan bir bitkidir. Dinozorlar bunların meyvelerini yemişler. Tabii ki dinozorların dünyaya gelmesi çok daha sonra. Bu bitkilere fosil bitki de deniyor. Fosil bitki denilmesinin sebebi, bulunan fosillerindeki görünümlerini hiç değişmeden bugün de muhafaza etmeleri. Diğer çiçek açan bitkilerden farkı ise erkeği, dişisi olması ve kozalak yapmaları. Yavaş büyüyorlar ve en değerli bitkilerimizden."

Esener, botanik bahçesinin bilim insanlarının yararlanacağı bir yer olmasını istediğini, giderlerini karşılamak için ise üretim yapıp satmaya başladıklarını ve yurt dışına da direkt palmiye tohumu sattıklarını kaydetti. - Muğla