Sabancı Üniversitesi'nin Türkiye Yürütücüsü Olduğu Projeler Başladı

Türkiye'den Sabancı Üniversitesi'nin yer aldığı yaklaşık 1,2 milyar avro bütçeli İnsan Beyni Projesi (Human Brain Project - HBP) ile 1,2 milyar avro bütçeli Grafen Projesi (Graphene Project) resmen başladı.

Üniversitenin yazılı açıklamasına göre; Avrupa Komisyonu 2013 yılının Ocak ayında AB 7. Çerçeve Programı ICT (Bilgi ve İletişim Teknolojileri) alanı kapsamında, İnsan Beyni Projesi ve Grafen Projesi'ni, Avrupa'nın "AB Geleceğin Yükselen Teknolojisi FET Projeleri" olarak seçmişti. 7-11 Ekim arasında İsviçre ve İsveç'te proje ortaklarının katıldığı toplantılarla resmi açılışlar duyuruldu.

"Amiral gemisi" seçilen projelerin AB 7. Çerçeve Programı kapsamında 1 Ekim 2013-31 Mart 2016 arasında gerçekleşecek ilk evresine Avrupa Komisyonu 54 milyon avroluk katkı sağlayacak. Projelerin ikinci evresi 1 Nisan 2016'da başlayacak.

Projeler ile ilgili çalışmaların Türkiye ayağı, Sabancı Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi'nde (SUNUM) yürütülecek.

İnsan Beyni Projesi

Avrupa ve dünyadan 130'u aşkın araştırma kurumunun ve bir çok alanda yüzlerce bilim insanının katıldığı İnsan Beyni Projesi, "en iddialı nörobilim projesi" olarak ortaya çıktı. Kazanılan bilgiler, yeni tıp ve bilişim teknolojilerinin geliştirilmesinde kilit rol oynayacak. 1,2 milyar avro bütçeli proje, seçilmesinden 9 ay sonra resmen başladı.

Projenin ilk hedefi, proje amaçlarına ulaşılmasını sağlayacak teknolojik araç ve yöntemlere sahip altı araştırma platformu kurulması. Bu platformlar nörobilişim, beyin simülasyonu, yüksek performanslı bilgi işlem, medikal bilişim, nöromorfik (nörobenzetim) bilgi işlem ve nörorobotik üzerine kurulacak.

Bilim insanları sonraki 30 ay boyunca platformların kuruluşu ve testleriyle ilgilenecek. Platformlar 2016'dan itibaren, İnsan Beyni Projesi bilim insanlarının ve dünya genelinde araştırmacıların kullanımına açılacak. Simülasyon, yüksek performanslı bilgi işlem, nöromorfik donanım ve veritabanları gibi kaynaklar, astronomide kullanılan büyük teleskoplar gibi, diğer kapsamlı araştırma altyapılarında olduğu gibi, rekabet öncesi esasına göre kullanılacak.

Projede yer alan hekimler, nörolojik hastalıkların teşhisi için en iyi yöntemleri geliştirmekten sorumlu olacak. Patolojik yapıların çok hızlı bir şekilde tespit ve teşhis edilebilmesi, hastaların dönüşü olmayan nörolojik hasara uğramadan önce kişiye özel tedaviler alabilmesini mümkün kılacak. Bu görevi üstlenen medikal bilişim platformu, önce hastaneler ve ilaç şirketleri ile işbirliği yaparak binlerce hastadan kimlik bilgileri silinerek toplanmış klinik verileri derlemeye ve çözümlemeye odaklanacak.

İnsan Beyni Projesi'ne katılan bilim insanlarının, araştırma platformlarını tamamlamak için 2,5 yıl süresi bulunuyor. Platfomların tamamlanmasının ardından bilim insanları hedeflerine ulaşmalarını sağlayacak altyapı, araç ve yöntemlere kavuşacak.

Sabancı Üniversitesi'nden Dr. Volkan Özgüz ve Prof. Yaşar Gürbüz önderliğindeki teknik ekip, nörobenzetimli bilgi işlem mimarileri, çok düşük enerjilerle çalışan yeni bilgi işlem tüm devreleri ve donanım platformları geliştirerek, araştırmacıların insan beyninin mimarisine ve devre yapısına dayalı yeni bilişim sistemleri tasarlamasına öncü olacak.

Proje ile Sabancı Üniversitesi, Türkiye'de insan beyninin anlaşılması, sağlık ve bilişim araştırmalarına yön vermesi ile ilgili bir platform oluşturarak, yeni katılımcıların Avrupa'daki ortaklara işbirliklerinin kurulmasında arabuluculuk yapacak ve Türkiye'nin uluslararası platformda adının duyurulmasını sağlayacak. Projeye katılım ile Türkiye'deki araştırmacılar da yüzyıla damgasını vuracak bu ileri düzeydeki araştırma faaliyetlerinin içerisinde yer alacak ve proje ortakları arasında bulunan Nobel ödüllü araştırmacılar ile bir arada çalışabilecek.

Grafen Projesi

Grafen Amiral Gemisi, Avrupa Komisyonu tarafından Ocak ayında Avrupa'nın ilk amiral gemisi projelerinden biri olarak seçildi.

Amacı, grafen ve bağlantılı katmanlı malzemelerin akademik laboratuvarlardan topluma taşınarak birçok sektöre devrim niteliğinde yenilikler getirmek olarak belirlenen projeyle, Avrupa'da yeni iş sahaları açılarak, ekonomik büyümeye katkıda bulunulacak.

Mucitleri Manchester Üniversitesi öğretim üyeleri Profesör Andre Geim ve Profesör Kostya Novoselov'a 2010 Nobel Fizik Ödülü'nü kazandıran grafen adlı malzeme, bilim çevrelerinin yoğun ilgisini çekiyor. Grafende bir araya gelen özellikler, malzemenin çok çeşitli alanlarda "çığır açıcı" teknolojiler için başlangıç noktası olarak kullanılabileceğine işaret ediyor.

Maddenin, Graphene Projesi ile grafen ve bağlantılı katmanlı malzemelerin akademik laboratuvarlardan topluma taşınarak, birçok sektöre devrim niteliğinde yenilikler getirmesi amaçlanıyor.

Grafen Amiral Gemisi konsorsiyumunda 17 Avrupa ülkesinden 75 akademi ve endüstri ortağı yer alıyor.

Doç. Dr. Selmiye Alkan Gürsel'in yürütücü ve Dr. Burcu Saner Okan'ın uzman araştırmacı olduğu ekip, grafenin enerji uygulamaları iş paketinde görev alacak. Sabancı Üniversitesi ekibi, grafenin yakıt pilinde kullanımı konusunda çalışmalar yapacak. İlk fazda Sabancı Üniversitesi grafenin yakıt pili uygulamalarında konsorsiyumda yer alan tek üye olacak.

Proje, Sabancı Üniversitesi'nin grafen alanındaki mevcut çalışmalarına katkı sağlayarak, bu alanda bir yetkinlik merkezi oluşturacak ve yeni ortaklıkların oluşturulmasına da olanak sağlayacak. Türkiye'de grafen ile ilgili oluşturulacak konsorsiyumların projede yer alan Avrupa'daki ortaklara işbirliklerinin kurulmasında arabuluculuk yapabilecek ve Türkiye'nin uluslararası platformda adının duyurulmasını sağlayacak. - İstanbul