TEMA: 3. Köprü Kaçak Demiştik. Haklı Çıktık!

3. Köprü Kaçak Demiştik. Haklı Çıktık!

Asya ve Avrupa kıtalarını 'kaçak' olarak birbirine bağlayacak olan 3. Köprü'nün temeli 29 Mayıs 2013 tarihinde atılmıştı. İstanbul'un Anayasası olarak nitelendirilen 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı'nda yer almayan ve Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Raporu olmayan 3. Köprü güzergâhı Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından değiştirildi. Buna göre, Köprünün 1/1.500 ölçekli Nazım ve 1/1.000 ölçekli Uygulama İmar Planı iptal edilerek yeni güzergaha göre tekrar yapılacak. Bu durum bir kez daha gösteriyor ki; bölgesel ve hatta ülkesel öneme sahip bu kadar geniş çaplı bir proje; plansız, ÇED'siz ve kaçak olarak yapılamaz!

3. Köprü, Esastan da Usulden de Yanlış!

İstanbul'un anayasası olarak kabul edilen, İstanbul 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Raporu'nda, 1. ve 2. köprülerin kent makroformu (şekli) üzerindeki olumsuz etkileri ortaya konulmuş ve kentin kuzeye doğru gelişmemesi gerektiği açıklanmıştı. Hatta rapor, 3. Köprü'yü İstanbul ulaşımı için tehdit olarak değerlendiriyordu. Buna rağmen uyulması zorunlu olan planın tüm kararları hiçe sayılarak; plana, şehircilik ve planlama ilkelerine aykırı şekilde, "ilave boğaz geçişleri alt ölçekli planlarda değerlendirilecektir" notu eklendi.

Onaylanan 1/25.000 ölçekli İstanbul İli Kuzey Marmara Otoyolu Nazım İmar Planı incelendiğinde ise ilgili plan kararlarının geliştirilmediği, sadece harita üzerine yol izlerinin işlendiği görüldü. TEMA Vakfı olarak defalarca, yapılan işlemlerin kesinlikle planlama olmadığını; aynı zamanda uyulması zorunlu olan 1/100.000 ölçekli plana da aykırı olduğunu belirttik. Uyarılarımıza rağmen, 3. Köprü'nün inşaatı yüz binlerce ağaç keserek ve İstanbul'un kuzey ekosistemlerini yok edecek şekilde başlatıldı. Şimdi karşılaştığımız 3. Köprü'nün güzergahının değişmesi ve imar planlarındaki revizyon; bölgesel ve hatta ülkesel ölçekte öneme sahip bir projenin plansız ve ÇED'siz yapılmaya çalışılmasının sonucudur. Peki bu durumda kesilen yüz binlerce ağacın, yok edilen doğal yaşamın açıklaması nedir?

Gelecekte Nasıl Bir Türkiye Hayal Ediyoruz?

Açıklama şu şekilde: 3. Köprünün güzergâhının inşaat başladıktan bir buçuk ay sonra değişmesi; ülkenin kaderini ilgilendiren büyük projelerin planlamalarında en başından itibaren yaşanan eksikliklerin göstergesidir.

TEMA Vakfı olarak, 3. Köprü meselesini sadece İstanbul'un ulaşımı ile ilgili bir konu olarak değil, gelecekte nasıl bir Türkiye hayal ettiğimizle ilişkili olarak görüyoruz. İstanbul, hızlı bir mekansal dönüşüm süreci ile birlikte çok ciddi kentsel sorunlarla boğuşuyor. 3. Köprü'nün yanı sıra, yine plansız yapılan 3. Havaalanı, Kanal İstanbul gibi projelerle; kentsel sorunlar derinleştiriliyor ve İstanbul'un kuzey ekosistemi yok ediliyor.

Plansız, ÇED'siz ve güzergahı sürekli değişen 'Kaçak 3. Köprü' ve planlara aykırı diğer projelerin İstanbul'un ekosistemleri ile birlikte geleceğimizi de tehdit ettiğini görmemiz ve doğaya bakış açımızı değiştirmemiz gerekiyor. İstanbul için ön görülen sözü edilen projelerin çok yakında daha fazla kuraklık ve daha fazla sel, daha az temiz içme suyu demek olduğu unutulmamalıdır. Geleceğimiz için, plansız bir kalkınma anlayışından vazgeçilmeli ve doğanın insana değil; insanın doğaya muhtaç olduğunu hatırlayan bir bakış açısı ile planlama yapılmalıdır.

TEMA Vakfı