"Yemleyelim Derken Öldürmeyelim"

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi Bölüm Başkanı Doç. Dr. Şağdan Başkaya, kış yemlemesinin bilinçli bir şekilde yapılması gerektiğini belirterek "Kış yemlemesinde dikkat edilmesi gereken en önemli husus, her konuda olduğu gibi kış yemlemesinde de aşırıya kaçılmamasıdır. Kış yemlemesinin bilinçli bir şekilde, profesyonelce yapılması ise çok önemlidir" dedi.

Konuyla ilgili bilgiler veren Doç. Dr. Şağdan Başkaya, ülkemizde yapılan kış yemlemesinin genelde belli türlerin sürekli kış boyunca hayatta kalmalarını sağlayan yemleme değil, acil durumlar için yapılan kış yemlemesi olduğunu vurguladı. Başkaya "Tarihte Osmanlılar döneminde, kışın yaban hayvanlarının hayatta kalmasını sağlamak için vakıflar kurulmuş, okul bahçelerinde, cami avlularında, şehir parklarında ve evlerin bahçe veya değişik kısımlarında kuşlar için yemlik ve suluklar yapılmıştır. Bugün, bu güzel uygulamaları tekrar hatırlamaya başlamış olmamız sevindiricidir. Kış yemlemesinde dikkat edilmesi gereken en önemli husus, her konuda olduğu gibi kış yemlemesinde de aşırıya kaçılmamasıdır. Kış yemlemesinin bilinçli bir şekilde, profesyonelce yapılması ise çok önemlidir" diye konuştu.

Kış yemlemesinin bazı sakıncaları olduğuna değinen Doç. Dr. Başkaya, "Kış yemlemesinde dikkat edilecek hususların başında, yemleme zamanı, yemin veriliş şekli, yemleme yeri, yem miktarı ve yemin niteliği gelmektedir. Özellikle memeli türlerde, bir kereye mahsus yapılan yemlemeler hayvanların yemi istenen düzeyde yemesine ve sindirmesine yetmeyebilmektedir. Birçok tür, doğal beslenmesinin yanında suni besinleri ancak birkaç hafta içinde istenen düzeyde alabilmektedir. Bunun yanında kış yemlemesi, hastalıkların yayılmasına, yırtıcıların yemleme yerlerinde yoğunlaşmasına, tarım ürünleri ile meyve bahçelerine daha çok zarar verir hale gelmelerine ve beslenen türlerin evcilleşmesine neden olabilmektedir" şeklinde konuştu.

"YAŞAM ALANLARININ SAĞLIKLI OLMASI GEREKİYOR"

Kış günlerinde yaban hayvanlarının ihtiyaç duydukları kadar besin bırakılması gerektiğini ifade eden Başkaya, "Esasen en önemli husus, kış yemlemesine ihtiyaç bırakmayacak şekilde yaşam alanlarının (habitat) türlerin ihtiyaç duyduğu bitki türleri ile olması gerektiği şekilde iyileştirilmesi (rehabilitasyon) ve yenilenmesidir (restorayon). İnsanoğlunun yaşam alanları üzerindeki olumsuz etkisi nedeniyle yaban hayvanlarının yaşam alanları bozulmuş, parçalanmış, dönüştürülmüş veya yok edilmiş durumdadır. Bu nedenle, yaşam alanlarında bir yandan iyileştirme ve yenileme çalışmaları yapılırken, bir yandan da kış yemlemesi yapılmalıdır. Ancak kış yemlemesinin bilinçli bir şekilde ve tadında bırakılacak bir şekilde yapılması önemlidir. Önemli olan yaban hayvanlarının kışa iyi beslenmiş ve sağlıklı bir şekilde girmeleri ve zor kış günlerinde ihtiyaç duydukları besin ve sığınakları asgari düzeyde de olsa bulabilmeleridir. Bunun için de yaşam alanlarının sağlıklı olması yani yaban hayvanları için uygun olması gerekmektedir" ifadelerini kullandı.

Türkiye'de yaban hayvanlarının rahatsız edilmelerindeki etkenlerin en başnda köpeklerin geldiğini kaydeden Başkaya, şöyle konuştu:

"Yaşam alanlarının sağlıklı olması veya sağlıklı hale getirilmeye çalışılması tek başına yeterli değildir. Zorlu kış şartlarında yaban hayvanlarının rahatsız edilmemesi de çok önemlidir. Zira hayvanlar hayatta kalmak için harcamaları gereken enerjilerini, rahatsız edildiklerinde mecburen harcamak zorunda kalmaktadırlar. Ülkemizde yaban hayvanları için kışın rahatsızlık oluşturan etkenlerin başında başıboş köpekler gelmektedir. Bunu motorlu araçlar, turistler ve avcılar takip etmektedir. kış yemlemesi deyince aklımıza gelen sadece Kızıl geyik, Karaca gibi memeliler ile Kınalı ve Çil keklik gibi kuş türlerinin beslenmesi olmamalıdır. Bu konuda, Sırtlan, Alageyik, Anadolu yaban koyunu, Ceylan türlerimiz, Kara akbaba gibi nesli tehlike altındaki önemli türler ile nesli belli bölgelerde tehdit altındaki Kurt, Vaşak, Kızıl geyik, Çengel boynuzlu dağ keçisi, Yaban keçisi, Karaca, Kınalı keklik, Çil keklik gibi türler de kış boyunca sürekli gözetim altında tutulmalı ve zorda kalacakları durumlarda beslenmelidir. Ayrıca birçok diğer kuş türü ve memeli yaban hayvanının da yerleşim yerleri yakınlarında ve içinde, okul bahçelerinde, cami avlularında, şehir parklarında, evlerin bahçe veya değişik kısımlarında uygun yemlik ve suluklar yapılarak uygun yemlerle beslenmeleri de yaygınlaştırılmalı ve özendirilmelidir." - TRABZON