Yeni Anayasa Yazımı

Meltem Yılmaz - TBMM Anayasa Yazım Komisyonu,

"Güvenoyu", "Görev sırasında güvenoyu", "Görev ve siyasal sorumluluk" ve

"Seçimlerde geçici Bakanlar Kurulu" maddelerinde mutabakat sağladı. Ancak AK Parti, başkanlık sistemi teklifi nedeniyle bu maddelere ilişkin önerilerde bulunmadı.

MHP Konya Milletvekili Faruk Bal başkanlığında toplanan Yazım Komisyonu'nun benimsediği düzenlemeler şöyle:

Bakanlar Kurulu'nun listesi tam olarak TBMM'ye sunulacak. TBMM, tatilde ise toplantıya çağrılacak.

Bakanlar Kurulu'nun programı, kuruluşundan en geç bir hafta içinde Başbakan veya bir bakan tarafından TBMM'de okunacak ve güvenoyuna başvurulacak. Güvenoyu için görüşmeler, programın okunmasından 2 tam gün geçtikten sonra başlayacak ve görüşmelerin bitiminden 1 tam gün geçtikten sonra oylama yapılacak.

Güvenoyu verenlerin sayısı, güvenoyu vermeyenlerin sayısından fazlaysa Bakanlar Kurulu güvenoyu almış sayılacak.

Başbakan, gerekli gördüğünde, Bakanlar Kurulu'nda görüştükten sonra TBMM'den güven isteyebilecek.

Güven istemi, bunun TBMM'ye bildirilmesinden 1 tam gün geçmedikçe görüşülemeyecek ve görüşmelerin bitiminden 1 tam gün geçmedikçe oya konulamayacak.

Güven istemi, ancak üye tamsayısının salt çoğunluğuyla reddedilebilecek.

Başbakan, bakanlıklar arasında işbirliğini sağlayacak ve hükümetin genel siyasetinin yürütülmesini; bakanların görevlerini anayasa ve kanunlara uygun olarak yerine getirmesini gözetecek ve gerekli düzeltici önlemleri alacak. Bakanlar Kurulu, hükümetin genel siyasetinin yürütülmesinden birlikte sorumlu olacak.

Her bakan, Başbakana karşı sorumlu olacak ayrıca kendi yetkisi içindeki işlerden ve emri altındakilerin eylem ve işlemlerinden de sorumlu sayılacak.

Anayasa uyarınca seçimlerin Cumhurbaşkanı tarafından yenilendiği durumlarda Bakanlar Kurulu çekilecek ve Cumhurbaşkanı geçici Bakanlar Kurulu'nu kurmak üzere bir Başbakan atayacak.

Geçici Bakanlar Kurulu'na, siyasi parti gruplarından, oranlarına göre üye alınacak.

Geçici Bakanlar Kurulu, yenilenme kararının Resmi Gazete'de ilanından itibaren 5 gün içinde kurulacak.

Geçici Bakanlar Kurulu için güvenoyuna başvurulmayacak.

Bakanlar Kurulu'nun güvensizlik oyuyla düşürülmesi durumunda; 45 gün içinde yeni Bakanlar Kurulu kurulamadığı veya kurulduğu halde güvenoyu alamadığı takdirde Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanına danışarak, seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek.

Başbakanın istifa etmesi üzerine 45 gün içinde veya yeni seçilen TBMM'de Başkanlık Divanı seçiminden sonra yine 45 gün içinde Bakanlar Kurulu'nun kurulamaması hallerinde de Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanına danışarak seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek.

Yenilenme kararı Resmi Gazete'de yayımlanacak ve seçime gidilecek.

-AK Parti'nin önerisi-

AK Parti'nin bu maddeye ilişkin önerisine göre ise TBMM veya Başkan, tek başına her iki organın seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verebilecek. Başkanın ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Başkan bir defa daha aday olabilecek.

Seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verilen Meclis'in ve Başkanın yetkileri, bu organların seçilmesine kadar sürecek.

Bu şekilde seçilen Meclis ve Başkan'ın görev süreleri de 5 yıl olacak.

CHP, bu maddeye, "AK Parti'nin Başkanlık sistemine ilişkin önerisi farklı bir sistem öngörmesi nedeniyle müzakere edilmemiştir" notu düşürdü.

MHP de Milli Güvenlik Kurulu'nun yapısı ve görevine dair madde önerisi getirdi.

Yayıncı: Sefa Salantur - TBMM