YYÜ Öğretim Üyesi Doğu'dan Çığ Uyarısı

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ali Fuat Doğu, havaların ısınmasıyla birlikte bölgede çığ tehlikesinin arttığını ifade ederek, "Karayolları çığları kontrollü olarak indirmeli" dedi.

Yer yüzeyi şekilleri uzmanı olan YYÜ Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ali Fuat Doğu, Türkiye'de çığ açısından en riskli bölgelerin Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgeleri olduğunu söyledi. Çığın bir doğa felaketi olduğunun altını çizen Prof. Dr. Doğu, çığın oluşmasında yer yüzeyinin topoğrafik koşulları ve iklim şartlarının etkili olduğunu belirtti. Özellikle rakımı bin metrenin üzerinde bulunan dağlık bölgelerde çığın her yıl çok sayıda can aldığına dikkat çeken Prof. Dr. Doğu, büyük 2 deprem yaşayan Van'ın bir doğal afeti daha yaşamaya gücünün kalmadığını ifade etti.

Tedbirlerin zamanında alınması gerektiğini de vurgulayan Prof. Dr. Doğu, "Bölge insanı yüzyıllarca hep aynı şeyi yaşadıkları için çığın hangi bölgelerde düştüğünü iyi biliyor. Ancak çığ bilgisi olanlar aynı tehlikeyle karşılaşmayacak diye bir kural da yok" dedi.

Bilimsel bilgiden ziyade kırsal alanda yaşayan köylülerin deneyimlerinin daha önemli olduğunun altını çizen Prof. Dr. Doğu, köylü vatandaşların çığ konusunda uzmanlık derecesinde bilgiye sahip olduğunu kaydetti. Küçük birkaç münferit olay dışında köylülerin çığ altında kaldığının görülmediğini belirten Prof. Dr. Doğu, "Çünkü köylü yaşadığı doğayı çok iyi biliyor. Kış şartlarıyla haşir neşir olmuş, içinde yaşadığı doğayı, küçüklüğünden beri ya da büyüklerinden duydukları ve deneme yanılma yoluyla çığ konusunda uzman olmuşlar. Ancak bölgeyi bilmeyenler için bu büyük bir risk teşkil etmektedir" şeklinde konuştu.

Çığın oluşmasında karın uzunca süre yerde kalması, hava sıcaklığının seyri, kar kalınlığı ve bölgenin topoğrafik özelliklerinin belirleyici olduğunun altını çizen Prof. Dr. Doğu, bu sebeple kar yağışı miktarı ve hava sıcaklığının özellikle yerel organizasyonlar tarafından bilinçli izlenmesi gerektiğini söyledi.

Bu yıl kar kalınlığının fazla olduğuna da dikkat çeken Prof. Dr. Doğu, "Çığ tehlikesi olan karayolları güzergahlarında belki kontrollü olarak çığlar hareket ettirilmeli. Bu ilk planda akla gelen çözüm ancak uzun vadede çığ riski olan karayolları üzerinde tüneller, çeşitli bariyerler ve çığ kaydırma terasları yapılabilir. Çatak Vadisi'nde yaptığımız çalışmalarda 25 kadar çığ alanı tespit ettik. Her yıl mutlaka buralarda farklı dönemlerde çığ meydana geliyor. Bir yerde 3-5 yıl ya da 50 yıl çığ gelmemiş diye orada hiç çığ gelmeyecek anlamına gelmez. Kar yağdığı müddetçe risk her an vardır" ifadelerini kullandı.

- VAN