Mantar Zehirlenmesinin Panzehiri: Kültür Mantarı

Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ömer Faruk Durdu, doğada kendiliğinden yetişen mantarların bilinçsizce tüketilmesi durumunda insan sağlığı açısından büyük risklerin ortaya çıkabileceği belirtilerek, "Mantar zehirlenmelerine karşı en önemli korunma yolu 'Çıntar' gibi bölgelerin bilinen mantarlarını güvenilir toplayıcılardan satın almak veya kültür mantarı tüketmektir" dedi.

 Durdu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de yetişen çok sayıda mantar türünün zehirli maddeler içerdiğini söyledi.

Toplama dönemlerinde bilinçsiz tüketim nedeniyle mantar zehirlenmeleriyle sıklıkla karşılaşıldığına dikkati çeken Durdu, şunları kaydetti:

"Türkiye'deki mantar türlerinden yaklaşık 70'i zehirli maddeler içeriyor. Zehirli mantarları tanımak için maalesef bir kılavuz yok. Ancak genel olarak ifade etmek gerekirse, vatandaşlar özellikle ellendiğinde sararan çayır mantarlarından ve turp gibi kokan orman mantarlarından uzak durmalı. Ayrıca 'Göbek Ebesi' denilen zehirli Gyromitra türü mantarlar sıklıkla göbek mantarları ile karıştırılıyor. Bu türe ve 'Köygöçüren', 'Evkıran', 'Ölüm Meleği', 'Şeytan Mantarı' gibi isimleri taşıyan mantarlara karşı da dikkatli olunması gerekiyor."

En güveniliri kültür mantarı 

Kültür mantarlarının yanı sıra tüketildiğinde zarar vermeyen mantar türlerinin de bulunduğuna işaret eden Durdu, halk arasında 'Çıntar' olarak bilinen 'Lactarius' türünün bunların başında geldiğini belirtti.

 Birbirine çok benzeyen mantarlardan zehirli ve yenilebilen türlerin de olabildiğini dile getiren Durdu, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Belli bölgelerde yıllardır mantar toplayıcılığı yapan kişilerin tecrübeleri son derece kıymetli enstrümanlardır. Usta ellerin topladığı mantarları tercih etmek önemlidir. Ancak birbirine çok benzediği halde bunlardan yenilebilen ve zehirli mantar türlerinin olduğunu unutmamak gerekir. Bu yüzden bilimsel olarak yapılan sistematik teşhisler en güvenilir yoldur. Mantar zehirlenmelerine karşı en önemli korunma yolu 'Çıntar' gibi bölgelerin bilinen mantarlarını güvenilir toplayıcılardan satın almak veya kültür mantarı tüketmektir."

24 saat gözetim altında kalmak en güvenli yoldur

Durdu, mantar zehirlenmelerinde en çok karaciğer ve böbrek faaliyetlerinin etkilendiğini vurgulayarak, şu bilgileri verdi:

"Zehirli etkisini 3 saatte gösteren mantarların yanı sıra etkisini 24 saat sonra ortaya çıkaran mantarlar da bulunmaktadır. Mantar zehirlenmesi ile karşı karşıya kalanlar baş dönmesi, halüsinasyon görme, uyku durumu, kızarma, terleme ve göğüs ağrısı gibi durumlarla karşılaşabilmekte, bazen mide yıkaması gibi uygulamalarla kurtarılmaktadır. Bunun dışında hayati tehlikeler de ortaya çıkabilmektedir. Bu yüzden şüpheli bir mantarın tüketilmesi halinde en yakın hastaneye başvurmak ve 24 saat gözetim altında kalmak en güvenli yoldur." - Aydın