Kayıtsız Protestonun Gücü

Honduras'ta bir protestocu kadının polis kordonu önünde uzanmış fotoğrafı geçen ay çok yaygın paylaşıldı. Peki bu duruşun geçmişi nereye dayanıyor, önemi nereden geliyordu?

Yatmanın da bir sanatı var. Herkesin yatışı aynı güç ve etkiye sahip olmaz. Düzgün yapıldığı takdirde, kayıtsız bir yatış şekli boyun eğmezlik ifadesi olabilir.

Honduras'ın Tegucigalpa şehrinin bir caddesinde çekilen ve geçen ay çokça paylaşılan yere uzanmış genç kadın fotoğrafında da tam bu ifade var. Başkanlık seçiminde yenilen aday Salvador Nasralla'nın destekçilerinden biri olan bu kadını, polis kordonu önünde uyuşuk bir halde kaldırıma uzanmış görüyoruz.

Sanki yatağı üzerinde uzanmış, başını ellerine yaslamış, sıkılmış bir hali var. Pulp Fiction (Ucuz Roman) film afişinde Uma Thurman'ın verdiği benzer pozdan bu yana kimse bu kadar şaşkın görünmemişti.

Genç kadının bu pozu, yeniden seçilen Başkan Juan Orlando Hernandez'in göreve başlamasını protesto amacı taşısa da, fotoğrafa hakim olan şey onun kendinden emin, tartışma götürmez havası.

Sanat tarihi, müze duvarlarını süsleyen tablolarda rahat bir şekilde uzanmış öznelerle dolu. Vincent van Gogh'un 1890'da yaptığı Öğle Üzeri Dinlenme adlı tablosunda çiftçilerin öğle vakti saman üzerinde yatışını görüyorsunuz.

Boylu boyunca uzanmış halleriyle öyle sakinler ki, varlıkları sanki ömür boyu ekip biçtikleri bu topraklarda kök salacak, yazın sıcağında toprağa karışarak onu ve mevsimleri ele geçirecek gibiler.

Van Gogh'un bu tembel manzara resminin öncesinde ve sonrasında da birçok örnek var. Bunlar arasında MÖ ikinci yüzyıla dek uzanan Venüs heykelleri, klasik dönem heykeltıraşı Polycles'in Uyuyan Erdişi heykeli, Edouard Manet'nin skandala yol açan uzanmış fahişe portresi, Diego Velazquez'in 1647-51 yılları arasında yaptığı, aynada kendisini izleyen Venüs tablosu, Francisco de Goya'nın esrarengiz bir İspanyol kadının giyimli ve çıplak portreleri sayılabilir.

ve siyasi protesto biçimleri olarak gücü biliniyor. Ama yere uzanmanın farklı bir derinliği var. Sanki pes diyerek mücadele etmeyi çağrıştırıyor. Bu genç kadının enerji ve inadı, daha önce yapılmış uzanmış Venüs tabloları veya heykelleri gibi erkek fantezisinin ürünü değil. O gerçek biri ve dünya önünden çekilse iyi olur.