Komşular-Türkiye ve Çevresinden Güncel Anlatılar" Sergisi

İstanbul Modern'in kuruluşunun 10. yılı kapsamında, 17 ülkeden 35 sanatçının yapıtlarıyla Türkiye'nin ve çevresindeki bölgenin görsel kültürüne yönelik ortak yaklaşımları araştırdığı "Komşular-Türkiye ve Çevresinden Güncel Anlatılar" sergisi, yarından itibaren 8 Mayıs'a kadar görülebilecek.

İstanbul Modern'den yapılan yazılı açıklamaya göre, sponsorluğunu Eczacıbaşı Topluluğu'nun üstlendiği, Türkiye'nin yanı sıra birbiriyle tarihi, siyasal ve kültürel bağları olan Balkanlar, Kafkasya ve Orta Doğu gibi komşu coğrafyalardan sanatçıları ve yapıtları bir araya getiren sergi, sanatçıların bölgeye özel deneyimlerine çalışmalarında nasıl yer verdiğiyle ilgileniyor.

Küratörlüğünü İstanbul Modern'den Çelenk Bafra ve Paolo Colombo'nun üstlendiği sergiye, bölge sanatının önemli uzmanlarından Negar Azimi, Zdenka Badovinac ile Magda Guruli danışmanlık yaptı.

Başbakanlık Tanıtma Fonu'nun desteklediğini sergiye, TAV Havalimanları Holding'in yanı sıra Polonya'dan Adam Mickiewicz Institute, Hollanda'dan Mondriaan Vakfı, Irak'tan Ruya Foundation, İsrail Başkonsolosluğu, Slovenya Büyükelçiliği, Yunanistan Başkonsolosluğu ve Antalis Türkiye katkıda bulundu.

"Komşular", bölgenin toplumsal yaşamda karşısına çıkan gösteri, tiyatro, seyahat ve kutlamalar gibi köklü adetlerin görsel sanatlara yavaşça nasıl sızdığına ve bu farklılaşmış fakat tarihsel açıdan ilişkili bölgede çalışan güncel sanatçıları nasıl etkilediğine yoğunlaşıyor. Sergi bölge kültür ve sanatında öne çıkan hikaye anlatımını ve yolculuğu konu alıyor. İki tema pek çok yapıtta iç içe geçerek hareketlilik, göçmenlik, göçebelik ve gezginlik, dil, çeviri, kültürel aktarım ve benzeri kavramlara dönüşüyor.

Sergi için, bölge kültür ve sanatına dair gösterim, performans, panel, söyleşi ve atölye çalışmalarından oluşan kapsamlı etkinlik programı hazırlandı. Sergideki 13 sanatçının çalışmaları, asistan küratör Birnur Temel'in hazırladığı "Tekrarlar mısın?" adlı programla ana serginin bir bölümü olarak kurgulanan özel bir video odasında yer alıyor.

Sergide çalışmaları bulunan sanatçılar şunlar:

Abdülcanbaz (Turhan Selçuk), Furat al Jamil, Mounira Al Solh, Maja Bajevic, Sonia Balassanian, Vesna Bukovec, CANAN, Eteri Chkadua, Ana Cigon, Rena Effendi, Nezaket Ekici, Cevdet Erek, Adib Fattal (Yerleştirme: The Museum of Everything), Mona Hatoum, Hamlet Hovsepyan, Gül Ilgaz, Babak Jalali, Lamia Joreige, Hayv Kahraman, Hatice Karadağ, Sevdalina Kochevska, Pavlos Nikolakopoulos, One Square Meter (NPAK Bir Metre Kare Festivali), Fahrettin Örenli, Adrian Paci, Michail Pirgelis, Younes Rahmoun, Yehudit Sasportas, Wael Shawky, Slavs and Tatars, Aslı Sungu, Nasra Şimmes, Burcu Yağcıoğlu, Nil Yalter, Zivadinov: : Zupancic: : Tursic

Sergi etkinlikleri

Komşular sergisinin projelerinden biri, One Square Meter (Bir Metrekare) adlı bir festival konsepti. Ermenistan'ın Erivan kentindeki NPAK- Deneysel Güncel Sanat Merkezi tarafından oluşturulan bu festival, herşeyin bir metrekarelik bir sahnede gerçekleştirildiği, 45 dakikayı geçmeyen gösteri ve performanslardan oluşuyor.

Bir Metrekare Tiyatro Festivali, yarın 18.00- saatlerinde NPAK'ın sanat direktörleri tarafından Ermenistan'dan davet edilen tiyatro gruplarının dört ayrı gösterisini ağırlayacak.

İstanbul Modern Eğitim ve Sosyal Projeler Bölümü, sergiye paralel olarak Eğitim Sponsoru Garanti Bankası'nın katkılarıyla 9 Ocak- 8 Mayıs 2014 tarihleri arasında sergide yer alan sanatçıların çalışmalarından yola çıkarak, çocuklar, gençler ve aileler için hazırladığı Görsel Hikayeler başlıklı özel eğitim programları uygulayacak. Görsel Hikayeler eğitim programı, Pazartesi hariç hafta içi her gün okul grupları, hafta sonları ise çocuklar, gençler ve aileler için gerçekleştirilecek.

İstanbul Modern Sinema'da, sergiye paralel olarak Türkiye ve komşularının yer aldığı coğrafi bölgeye ait filmlerden oluşan Komşu Filmler başlıklı bir program, Nisan ayında gösterilecek. Orta Doğu'dan Balkanlara, küresel medyanın da etkisiyle kültür tarihine katkıları gittikçe daha görülür hale gelen Komşu Filmleri, yeni dünya düzeninin hızlandırdığı sosyal ve kültürel değişimler, yerel tavırlar, ulusal kimlik, tarih hesaplaşması, çağdaşlaşmak gibi kavramları tartışıyor.

Sergi Kataloğu ve Yayınlar

"Komşular" için hazırlanan katalog sergi küratörlerinin yazılarının yanı sıra sanat danışmanları Negar Azimi, Zdenka Badovinac ve Magda Guruli'nin Orta Doğu, Balkanlar ve Kafkasya kültür sanatı üzerine yazdıkları incelemelere yer veriyor. Küratörlerin sanatçılarla yaptığı röportajlar, sanatçıların kaleminden hikayeler ile sergideki projelere dair hazırlanan metin ve görsellerden oluşan 192 sayfalık katalog, Türkçe-İngilizce basıldı.

Sergi kapsamında bölgenin önde gelen kurumlarıyla iş birliği sonucu 8 ülkeden 10 kurumla yayın değişimi yapıldı. Bu iş birliğiyle İstanbul Modern Kütüphane'de Azerbeycan'dan YARAT, Bosna ve Hersek'ten Association Biennial of Contemporary Art Sarajevo, Lübnan'dan Beirut Art Center, Slovenya'dan Moderna Galerija Ljubljana, Yunanistan'dan Benaki Museum, Mısır'dan Cluster ve Contemporary Image Collective, Ermenistan'dan Yerevan Modern Art Museum ve Armenian Center for Contemporeray Experimental Art ve İran'dan Sazmanab'ın da aralarında bulunduğu bölge kurumların katkısıyla yeni yayınlar kazandırıldı.

Sergi küratörlerinden Paolo Colombo, serginin Türkiye'den Balkanlar'a, Doğu Akdeniz'e, Kafkasya'ya ve Orta Doğu'ya uzanan geniş bir bölgedeki engin yaratıcılığı gözler önüne sereceğini belirtti.

Sergi küratörü Çelenk Bafra ise serginin komşu bölgelerin sanatından bir seçki olmaktan ziyade içinde yaşanan coğrafyadaki kültürel komşulukları anlama çabasına işaret ettiğini vurguladı.

İstanbul Modern Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı da İstanbul Modern'in Komşular sergisinden sonra kültürel kimliği, tarih ve sanata ilişkin belleği yansıtan ve paylaşan, sanatçılar arasındaki etkileşimi gösterecek adımları atmayı sürdüreceğinin altını çizerek, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Bu diyaloğu sanatçı programları, konuşmalar, pop-up sergiler, kurumsal iş birlikleri çerçevesinde genişletip taze tutmayı amaçlıyoruz. İstanbul Modern'in küreselleşen dünyada, farklı kültürlerin karşılaşmasında önemli bir aracı olan çağdaş sanatta yeni iş birlikleri ve olanaklar yaratarak sanatın yaşamımızı etkileme gücüne katkıda bulunacağına inanıyoruz. 2009'dan bu yana gündemimizde olan ve son iki yıldır da hazırlıklarını gerçekleştirdiğimiz sergiyle 2000'li yıllarda bir çekim merkezine dönüşen İstanbul'un dünya çapında önemli bir kültür sanat başkenti olduğunu ve bu rolünü istikrarlı bir şekilde sürdürdüğünü anımsatmak istiyoruz." - İstanbul