Boğazınıza Kaçan Cisim Şişerek Ölümünüze Neden Olabilir

MELTEM YILMAZ - Nefes borusunu kaçan cismin zamanla su alıp şişebileceği ve nefes borusunu tıkayıp ölüme neden olabileceği bildirildi.

Ahi Evren Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Celal Tekinbaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, organik ya da inorganik maddelerin solunum yolu ile akciğere alınmasının yabancı cisim aspirasyonu olarak tanımlandığını belirtti.

Yabancı cisim aspirasyonunun her yaşta görülebileceğini söyleyen Tekinbaş, "Çocuklarda yabancı cisim aspirasyonuyla özellikle oral dönem dediğimiz, her şeyin ağza götürüldüğü dönemde daha çok karşılaşılır. Yetişkinlerde ise alkolikler, epilepsi hastaları, derin uyku, bilinç bulanıklığı ve bilinç kaybolması olan kişiler yabancı cisim aspirasyonu açısından risk altındadır" dedi.

Yabancı cisim aspirasyonunun çok önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu ifade eden Tekinbaş, "Yabancı cisim aspirasyonlarının klinik ve radyoloji bulgularının iyi bilinmesi, tanının erken dönemde konulması açısından çok önemlidir. Bu hastaların bir kısmında yabancı cismin solunum yollarına kaçması kendini ani olarak başlayan öksürük, morarma ve nefes darlığı ile belli ederken bir kısım hastada ise herhangi bir belirti meydana gelmez" diye konuştu.

Baklagiller, fındık ve fıstık gibi yiyeceklerin boğaza kaçtığı durumlarda bilinçli şekilde acil müdahale edilmesi gerektiğini vurgulayan Tekinbaş, şöyle devam etti:

"Bu yiyecekler aspire edildiklerinde ilk etapta öksürük başlıyor ama bu durum bir süre sonra düzelebiliyor. Bu yüzden insanlar bu aspirasyonları fazla önemsemiyor ancak zaman içirisinde bu yiyecekler solunum yollarındaki suyu alarak şişiyor ve nefes borusunu tam tıkıyor. Böyle bir durumda hasta artık nefes alamaz duruma gelebiliyor. Bu hastaların bir kısmı da malesef hastahaneye yetiştirilemeden hayatını kaybediyor. Özellikle su alıp şişen ya da pil gibi yakıcı cisimler aspire edildiği zaman kesinlikle doktora müracaat edilip, solunum yollarına kaçan cismin çıkarılması gerekiyor."

- "Ameliyat olanların bazıları akciğerlerinin önemli kısmını kaybedebiliyor"

Doç. Dr. Celal Tekinbaş, hastalarda ani başlayan öksürük, morarma ve nefes darlığı varsa mutlaka doktora gidilmesi gerektiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Özellikle küçük yaştaki çocuklara yemek yedirirken çok dikkatli davranılması gerekiyor. Çocuğun ağzında bir şey varken onu ağlatmamak, güldürmemek çok önemlidir. Bu davranışlar, yiyeceklerin çocukların soluk borusuna kaçmasına neden olabilir. Ayrıca başörtüsü takan kişiler dudaklarının arasına türban iğnesini alıp konuşup, güldüğü zaman iğnenin solunum yollarına kaçması ile sonuçlanan patolojiye neden olabilir. Bunların dışında bilinç bulanıklığı olan hastaların, epilepsi hastalarının ve derin uykudaki kişilerin de solunumla ilgili yakınmaları olduğu zaman yabancı cisimden şüphelenilmelidir."

Yabancı cisim aspirasyonundan korunmadaki en önemli etkenin eğitim ve dikkat olduğuna işaret eden Tekinbaş, şöyle devam etti:

"Yabancı cisim aspirasyonları ölüme neden olabilen acil hastalıklardandır. İnsanlar, bu konuda eğitimleri yetersiz olduğundan ve gerekli hassasiyeti göstermediklerinden bir kısım hasta ölüyor, bir kısım hasta büyük ameliyat geçirmek zorunda kalıyor. Ameliyat olan hastaların bazıları akciğerlerinin önemli kısmını kaybedebiliyor.

Vatandaşlarımız yabancı cisim aspirasyonu şüphesi olan ya da aspire eden kişiyle karşılaştığında öncelikle yapması gereken hastanın arkasına geçip, bir elini midenin üst kısmı ve iman tahtasının altına yumruk yaparak koyup, diğer eli ile bu elini kavramalı ve hastayı kuvvetlice kendine çekmelidir. Bu hareket 5-7 kez tekrarlanmalıdır. Bu manevralı basınçla yabancı cisim dışarıya çıkarılabilir. Eğer tek başınaysanız bir elinizi yumruk yapıp diğeriyle de en alt kaburganızın altından kavuşturarak sandalyenin arkalığına vücudunuzu yaslayıp öne doğru hızlıca eğiliniz. Yabancı cisim aspire eden bebek ise bebeği ön kolunuza yüzüstü yatırıp, iki kürek kemiği arasına el bileğinizle 5 kez vurunuz. Ayrıca öksürmek yabancı cismin çıkartılması için çok önemlidir." - Trabzon