Madencilerin Canı Yer Altında "Ağaç Direklere" Emanet

Erdinç Aksoy - Zonguldak'ta kömür çıkarılan yerin metrelerce altındaki galerilerde oluşan boşlukların üretim sırasında göçmemesi için, TTK'nın her yıl binlerce metreküp satın aldığı ağaç maden direkleriyle tahkimatlar yapılıyor.

Yerin 500 metreyi aşan derinliğine yer üstünden saniyede 8 metre yol kat eden asansörle inerek, raylı fayton sistemiyle üretim alanlarına giden işçiler, kömür kazarken oluşan boşlukların çökmemesi için uzunlukları 5 metreyi bulan direkleri baltayla kesip tahkimat kuruyorlar.

Madencilerin kömür kazdıkça genişleyen ocakta, göçüklerden korunulabilinmesi için basınca ve eğilmeye karşı dirençli, esnek ve kolay işlenebilen meşe, kayın ve çam ağaçlarından hazırlanan maden direkleri satın alınıyor.

İşçiler, madencilerin en fazla yaşamını yitirdiği iş kazaları arasında gösterilen göçüklerle karşılaşmamak için yerin altındaki dar kesitlerde baltayla şekil verdikleri maden direkleriyle tavan emniyetini sağlıyorlar.

Sevdikleri ve iş arkadaşları tarafından her gün mesaiye "hayırlı işler" yerine "uğurlar olsun, Allah'a emanet ol" denilerek yolcu edilen madenciler, yüzlerce galerinin oluşturduğu "yer altı şehirlerinin" taşıyıcılarını ağaç direklerden yapıyorlar.

Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şube Başkanı Erdoğan Kaymakçı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, göçüklerin önlenmesinde kullanılan tahkimat sistemlerinin yüksek basınca dayalı ürünlerden oluşmasının önem taşıdığını söyledi.

Madenlerde tavan kontrolü açısından kullanılan malzemelerin çok önemli olduğuna işaret eden Kaymakçı, şunları kaydetti:

"Göçüklerin önlenmesi için ahşap malzemeye alternatif yüksek basınca dayalı sistemler de kullanılmaya başlandı. TTK ocaklarında ana galerilerde demir bağlar var. Üretime giden taban yolları ve kazı alanlarında ise ahşap tahkimat tercih ediliyor. Jeolojik yapı gereği emek yoğun çalışılan bir kurum olduğumuzdan mekanizasyon uygulamak çok zor. Ancak, yine de ağaç tahkimata alternatif demir bağ yöntemleri üretim alanlarında da uygulanmasına yönelik çalışmalar yapılabilir. Göçükler yalnızca 'ahşap tahkimatın olduğu alanlarda olacak' diye bir şey de yok. Demir bağların yer aldığı galerilerde de meydana gelir. Önemli olan düzenli kontrollerin gerçekleşmesi ve tahkimatın düzgün yapılmasıdır."

-97 bin metreküp maden direği-

Orman Bölge Müdür Vekili Nizamettin Ören de TTK ile genel müdürlükleri arasında her yıl maden direği alımı protokolü imzalandığını anlatarak, kurumun bu yıl 97 bin 74 metreküp talebinin bölgeden karşılanacağını bildirdi.

Maden direklerinin kömür ocaklarında kullanıldığından insan hayatı açısından önem taşıdığını vurgulayan Ören, "Belirlenen ibreli ve yapraklı her sınıf ve uzunluktaki maden direğinin metreküp birim fiyatı, KDV hariç 205 liradır. Müessese müdürlüklerinden Amasra, Karadon, Kozlu, Armutçuk ve Üzülmez'e maden direkleri gönderilecek. TTK'ya yaptığımız protokol gereği bu yıl yaklaşık 19 milyon lira tutarında 97 bin 74 metreküp maden direği temin edeceğiz. Maden direkleri, basınca ve eğilmeye karşı dirençli, esnek, kolay işlenebilir ve istenilen uzunuluklarda olacaktır" şeklinde konuştu.

Ören, TTK'nın genel müdürlüklerine bağlı diğer orman işletmelerinde de 200 bin metreküp civarında maden direği satın alacağını kaydetti.

Yayıncı: Murat Paksoy - ZONGULDAK