Seralarda "Topraksız Kültür" Verimi Arttırıyor

YAKUP GÜLER - Namık Kemal Üniversitesi (NKÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Servet Varış, "Topraksız kültür uygulanan seralarda, hastalık ve zararlıları iyi kontrol ederseniz, besin element seviyesini iyi ayarlarsanız domateste dekarda 30-40 ton ürün alırsınız,  halbuki ülkemizde yapılan normal topraklı seralarda dekarda 15 ton verim elde ediliyor" dedi.

Varış, AA muhabirine yaptığı açıklamada, seralarda "topraksız kültür" uygulamasının, bitkileri işlenmiş volkanik kayaçlara ya da işlenmiş bitki artıklarına dikip besin çözeltisi verilerek, toprak kullanılmadan yetiştirilmesi olduğunu söyledi.

Seralarda toprak yerine topraksız kültür uygulamanın bir çok faydası olduğunu bildiren Varış, toprağın devamlı kullanıldığında sterilize edilmesi gerektiğini, sterilizasyon yöntemlerinin pahalı olduğunu ve mevcut yöntemlerle toprak sterilizasyonunun tam olarak yapılamadığını belirtti.

Varış, seralarda toprak yorgunluğu sorununu ortadan kaldırmak için de topraksız kültürün uygulanması gerektiğini ifade ederek, "Uzun süre aynı yerde aynı bitkiyi yetiştirdiğiniz zaman toprakta o bitkiye ait hastalık ve zararlılar artıyor, o bitkinin tükettiği besinler azalıyor ve bir çeşit toprak yorgunluğu oluyor, sonuçta bu toprak elinizden çıkıyor. Bunu önlemenin tek yolu seralarda topraksız kültür uygulamak" diye konuştu.

Topraksız kültür uygulanan bir domates serasının, domates fabrikası gibi çalıştırılabileceğini söyleyen Varış, "Temiz bir ortamla başlıyorsunuz, istediğiniz şekilde besin çözeltisi seviyesini ayarlıyorsunuz, her şey sizin kontrolünüzde, hata yapmazsanız, hastalık ve zararlıları iyi kontrol ederseniz, besin element seviyesini iyi ayarlarsanız domateste 30-40 ton dekara ürün alırsınız. Halbuki bizim ülkemizde yapılan toprak seralarda 15 ton dekara verim sağlanıyor, ideal toprakta ancak 20- 25 tona çıkıyor" dedi.

"Topraksız kültürde ithal ortamlar döviz kaybına sebep oluyor"

Varış, sera topraklarının yorgunluk ve kirlilik nedeniyle elden çıkması ve elde edilen verim göz önüne alındığında topraksız kültür uygulamasının Türkiye'de gittikçe önem kazandığını ancak topraksız kültürde kullanılan ortamlar konusunda da yanlışlar yapıldığını söyledi.

Türkiye'de topraksız kültürde üreticilerin en çok Hollanda'dan ithal edilen sıkıştırılmış hindistan cevizi kabuğu (cocopeat) kullandığını bunun büyük bir hata olduğunu belirten Varış, şunları kaydetti:

"İthal ortamlar döviz kaybına neden oluyor. Ayrıca ithal ortamlar daha pahalı yerel ortamlara göre. Mesela cocopeat Hollanda'dan ithal ediliyor. Genelde bunun kullanılması ülkede döviz kaybına neden oluyor. Nedeni de yılda bir kere kullanılıyor, günde 15-20 kere besin çözeltisi uygulanıyor. Cocopeat yerine, yerel bir topraksız kültür ortamı olan volkanik alüminyum silkat (perlit) kullanılması gerekir. Türkiye'de 7 milyar ton  doğal perlit yatağı var, bunun topraksız kültür uygulamasında kullanılması cocpeat kullanılmasına göre daha avantajlı. Günde 3-4 kere besin çözeltisi verilerek kullanılabilir, hafifi bir malzemedir, besin elementleri içermez, her şeyi siz kontrol ediyorsunuz, hiç bir ortamda olmayan avantajlı özellikleri var, havalanması çok iyi, seranızda 7-8 yıl boyunca kullanılabilir. Bu nedenlerden dolayı bunun kullanılması çok iyi. Bu şekilde ülke ekonomisine büyük katkı sağlanır."